Młyn wodny - Żochowo (pow. Sierpecki)

Moderatorzy: UBOOT, zbyszekg9

Awatar użytkownika
Majsterek
Administrator - Stowarzyszenie
Posty: 945
Rejestracja: pn lis 15, 2010 11:20 pm

Młyn wodny - Żochowo (pow. Sierpecki)

Postautor: Majsterek » śr mar 05, 2014 11:40 pm

Dziś wraz z Arkiem potwierdziliśmy wstępnie lokalizację młyna o którym do tej pory mało kto wiedział.
3mlyny.jpg
3mlyny.jpg (513.82 KiB) Przejrzano 5562 razy
Obiekt znajdował się na krańcu dzisiejszej wsi Żochowo* (niegdyś były tu Sudragi). O młynie wspominała Agata, jakiś czas temu; teraz na mapie znalazło się potwierdzenie dla obiektu, a po wizycie w terenie i krótkiej rozmowie z mieszkańcem pobliskiej wsi, okazało się że obiekt (drewniany?) spłonął doszczętnie przed wojną lub w czasie wojny. Jest to oczywiście teza do potwierdzenia.
Obiekt znaleźliśmy na poniższej mapce: (Mestischbladt 1 : 25 000, 1944** ark: 3183 Gujsk)
Żochowo_2.jpg
Żochowo_2.jpg (259.02 KiB) Przejrzano 5562 razy
Co do lokalizacji, trafić tam nie jest ani trudno ani łatwo:
prosta leśna droga od nowego asfaltu z Żochowa (tak samo jak na Główienicę), istniejące zabudowania z mapy; kompletny brak śladu budynku młyna w terenie. W skład owych zabudowań, ujętych na powyższej mapie, wchodzi dom murowany z czerwonej cegły (zamieszkały) oraz pozostałości dwóch budynków gospodarczych. Teren otacza resztka sadu wpisującego się wyraźnie zarysem w kontur zaznaczony na przedwojennej mapie.

Ciekawostką jest, że przed wojną biegła tedy droga przecinająca Skrwę (zgodnie z mapą), najprawdopodobniej w miejscu podpiętrzenia.



*wg ewidencji geodezyjnej
**rok wydania mapy należy traktować z przymrużeniem oka, bo wcale nie musi odpowiadać on aktualności topograficznej, oto metka materiałów źródłowych powyzszego arkusza mapy niemieckiej:
Stopka.jpg
Stopka.jpg (75.06 KiB) Przejrzano 5562 razy
(Rosyjskie zdjęcie topograficzne z 1887, korekta polska w 1933, niemiecka (raczej wywiadowcza i powierzchowna) w 1940.

Aktualny materiał topograficzny:
Żochowo_multilayer_1.jpg
Żochowo_multilayer_1.jpg (440.59 KiB) Przejrzano 5562 razy

Zdjęcia niebawem.
Awatar użytkownika
arkadiusz kozanecki
Stowarzyszenie
Posty: 37
Rejestracja: ndz lut 10, 2013 1:58 pm

Re: Młyn wodny - Żochowo (pow. Sierpecki)

Postautor: arkadiusz kozanecki » wt kwie 01, 2014 7:36 pm

Młyn wodny na prawym brzegu rzeki Skrwy był konstrukcji drewnianej, piętrowy, posadowiony na drewnianych słupach, wbitych w brzeg rzeki. Całość była na planie prostokąta, pokryta dwuspadowym dachem. Młyn był dwuwalcowy, napędzany poziomą turbiną wodną, która była obudowana drewnianą przybudówką od strony wschodniej. Nieopodal młyna przebiegał przez Skrwę most łączący wieś Żochowo z Bledzewem. Wejście do młyna było po środku budynku i wiodło po schodkach. Nad wejściem, które było od strony zachodniej był niewielki daszek. Z tej też strony znajdowała się niewielka rampa, na którą zrzucano poworkowane zboże. Następnie po przeniesieniu do młyna, wysypywano je do odpowiednich pomieszczeń. Stąd zboże transportowane było na piętro, gdzie je przetwarzano, a następnie zsypywano na parter za pomocą drewnianych lejów i workowano. Jednego dnia przerabiano wyłącznie pszenicę, następnego dnia mielono żyto.
Nie wiadomo dokładnie kiedy młyn powstał, wiadomo natomiast, że do 1924 roku właścicielem był Paweł Suski. Od 1924 roku właścicielami są Julian i Eleonora Dulscy. Najważniejszym pracownikiem młyna został Stefan Busse zaadoptowany przez Dulskich, jako młody chłopiec. W 1925 roku Eleonora Dulska tuż przy osadzie młyńskiej ufundowała kamienny krzyż, który obsadzono 4 drzewami jasionowymi. W 1938 roku młyn uległ spaleniu i nigdy już nie został odbudowany. Między „młynarzówką” a młynem założony był sad owocowy i ogród warzywny. W skład osady młyńskiej wchodziła chata młynarza, młyn, kamienno-ceglana stodoła oraz 52 ha ziemi, wykupione przez poprzednich właścicieli od dziedziców wsi Żochowo. Nie jest dokładnie wiadomo, w którym roku nastąpił podział osady młyńskiej na członków rodziny. Młyn wraz z niewielką częścią ziemi przeszedł w posiadanie Władysława, natomiast pozostała część ziemi przekazana została Czesławowi. Obydwie te rodziny wraz z seniorami zamieszkiwały budynek „młynarzówki”. Przy osadzie wydobywano również torf, a w niecce utworzyło się jeziorko bardzo rybne ( jak wspomina moja rozmówczyni mieszkająca do 1958 roku w „młynarzówce”). Około 1936 roku w wieku 7 lat zmarł Mirosław Dulski, brat Pani Katarzyny. Przyczyną śmierci było według lekarzy ugryzienie przez komara zarażonego malarią. Jeszcze przed wybuchem II wojny światowej właścicielom zmniejszono majątek o ponad 2 ha, wydzielając z niego wody rzeki Skrwy. W konsekwencji uchroniło to właścicieli przed parcelacją ziem, która po wojnie obowiązywała każdego kto posiadał więcej niż 50 ha.
Niegdyś dookoła osady roztaczały się pola uprawne. Dziś całą osadę otacza sosnowy las.
Do dnia dzisiejszego po osadzie młyńskiej, która wzniesiona została prawdopodobnie na przełomie XIX i XX wieku pozostała chata młynarza, fragment kamienno-ceglanej stodoły, kamienny krzyż z 1925 roku oraz pal wbity w dno rzeki prawdopodobnie po przybudówce.
Jako ciekawostkę dodam fakt, że przy ruinie stodoły rośnie dorodny dąb zasadzony przez panią Eleonorę Dulską w 1924 roku. Drzewko w momencie wsadzenia liczyło około 10 lat, a więc w tym roku skończy 100 lat.
12.jpg
Młynarzówka
12.jpg (69.46 KiB) Przejrzano 5539 razy
13.jpg
Pozostałości po konstrukcji młyna
13.jpg (42.42 KiB) Przejrzano 5539 razy
Figurka obsadzona czterema jesionami ufundowana została w 1925r przez Eleonorę Dulską, żonę właściciela młyna w Żochowie.
14.jpg
Figurka ufundowana przez Eleonorę Dulską w 1925
14.jpg (86.42 KiB) Przejrzano 5539 razy
Awatar użytkownika
Alexander
Posty: 2
Rejestracja: ndz wrz 24, 2017 7:11 pm

Re: Młyn wodny - Żochowo (pow. Sierpecki)

Postautor: Alexander » pn paź 02, 2017 9:04 pm

Dwaj panowie Majsterek i Arkadiusz Kozanecki w swoich relacjach poruszają opis młyna mojego dziadka Leonarda Suskiego. Wymieniają, że Pani Dulska kupiła młyn od Pawła Suskiego. To syn Leonarda Suskiego mający wówczas 21 lat. W opowieściach moich ciotek sytuacja była nieco inna. Dziadek sprzedał swój majątek Panu Jagodzińskiemu, który powrócił z Ameryki z grubszą forsą , a przed wyjazdem był pracownikiem dziadka. Za uzyskane pieniądze ze sprzedaży, nabył czteropiętrową kamienicę w Toruniu. Data sprzedaży (rok 1923-24 JEST PRAWDZIWY. Córka Nela urodziła się w Bledzewie w 1907 r,a kolejna Elżbieta w1909 już w Żochowie i zamieszkali w pobudowanym "domu "młynarza". Gospodarstwo razem z młynem było budowane w latach 1907 -1909. W Bledzewie dziadek również wybudował młyn. Miał wykształcenie techniczne i z zamiłowania trudnił się remontami i budową młynów wodnych.
Awatar użytkownika
Jacek&Agatka
Stowarzyszenie
Posty: 670
Rejestracja: wt kwie 13, 2010 8:21 pm

Re: Młyn wodny - Żochowo (pow. Sierpecki)

Postautor: Jacek&Agatka » ndz paź 08, 2017 9:30 pm

Alexandrze, czy wiesz coś więcej o figurze w lasach bledzewskich: „Na pamiątkę jubileuszu 1500 letniej rocznicy wyjścia na widownię krzyża fundatorzy Dulscy”. Na postumencie wyryto datę 1913. A może znasz kogoś, kto by mio o tej figurze coś ciekawego opowiedział? Zbieram wszelkie informacje o figurach w mojej okolicy.
AGATA
Awatar użytkownika
Alexander
Posty: 2
Rejestracja: ndz wrz 24, 2017 7:11 pm

Re: Młyn wodny - Żochowo (pow. Sierpecki)

Postautor: Alexander » czw paź 12, 2017 4:59 pm

Szanowna Pani Agato! nie mam informacji na temat pomników. Pozdrawiam

Wróć do „Młyny”

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 2 gości