Tradytor | forum

Grodzisko znajduje się w Brudzeniu Dużym (w rezerwacie Brudzeńskie Jary). Zbudowane jest na stromej skarpie nad brzegiem Skrwy. Grodzisko ma kształt owalny, zbliżony do trójkąta z zaokrąglonymi rogami wielkości, (hm...powiedzmy), że niepełnego boiska piłkarskiego. Gród założono na końcu bardzo stromego i wysokiego wzniesienia. Swobodnie można do niego dotrzeć tylko od zachodu. Posiada da wały obronne- pierwszy sierpowaty , przed samym grodem szerokości 15 m oraz wysokości 1,6-1,8 m oraz wał ( główny) otaczający same grodzisko wysokości około 6 metrów( na zachodzie) oraz obniżający się ku północy na samym zboczu. Na podstawie badań określono wiek grodziska pomiędzy X a XI wiekiem.W około grodu roztacza las z wieloma pomnikami przyrody (wiekowe dęby i lipy) Niesamowite pomniki przyrody są dwa, 30-40 metrowe buki, które (jak przypuszczam) mają ponad 200 lat. Miejsce jest niesamowite, psychodeliczne. Garby, dęby powodują zaciemnienie do tego stare grodzisko na skraju potężnej skarpy...resztę dopowiecie sobie sami.
UBOOT

Na pewno gdzieś jest cmentarzysko, tylko w tym miejscu teraz utworzono Rezerwat Przyrody, więc nikt już nie kopie. Poza tym podobno w latach 60tych robiono odkrywki i na głębokości 60-90 cm znaleziono posadzki z polnych kamieni.
UBOOT

Katalog Zabytków, Okolice Płocka tak opisuje zabytek:

GRODZISKO, usytuowane ok. 1 km. na wschód od wsi, na krawędzi wysokiego, stromego, prawego brzegu Skrwy, w widłach rzeki i uchodzącego do niej strumienia. Pierścieniowate, cyplowe, z wieku X-XI, jego wcześniejsza faza związana z osadą otwartą z wieku VII-VIII. Wały i częściowo majdan zniszczone wykopami, nadal dewastowane. Badania powierzchniowe przeprowadzone w 1957, sondażowe 1967.

Zdjęć brak.

kazet-kz pisze:Te buki są po prostu fantastyczne... są wiekowe, a ile mogą mieć lat trudno wyczuć. Jest na nich sporo napisów. Te, które są najwyżej opiewają na datę 75 i 76. Ciekawy jestem, którego wieku.

Myślę, że rok 75 to ten z minionego stulecia. Wcześniejsze pokolenia nie byłyna tyle "durnowate" i niewychowane żeby w taki sposób traktować pień drzew. Poza tym młodzież na wylewanie swoich uczuć i znaczenie miejsc swej bytności wybiera już takie bardziej wyrośnięte łodygi drezw, żeby łatwiej było pracować kozikiem...Taka moja teoria.

Badania sadażowe grodziska przeprowadził W. Szymański w 1966 roku, datując zamknięte grodzisko na X-XI wiek. (W. Szymański- Grodziska Mazowsza i Podlasia).
To piękne grodzisko ze względu na uwarunkowania lokalizacyjne można zaliczyć do grupy 20 grodów z Mazowsza wzniesionych w miejscach naturalnie wzniesionych. Oprócz dobrych warunków obronnych, wpływ na tą lokalizcję miała doskonała widoczność na okolicę.( jarosław Ościslowski -Roczniki Muzeum Mazowieckiego w Płocku 19 2011). Położenie grodziska w Brudzeniu na wysokiej skarpie Skrwy, na cyplu utworoznym przez dolinę Skrwy i dopływ beziminnej strugi w 100% spełniał te warunki. Można sobie wyobrazić, jak daleko siegał widok w kierunku Janoszyc i historycznego traktu od raciąża poprzez Bielsk do Dobrzynia czy Płocka. Brudzeń był grodziskiem "pośrednim" usytuowanym pomiędzy siecią grodzisk "docelowych" takich jak Płock, Dobrzyń czy Raciąż.

Kilka zdjęć grodziska we wczesnowiosennej szacie (może troszkę lepiej widoczne). Uwaga na strome wejście/zejście szlakiem turystycznym od strony wschodniej, jest dość niebezpieczne, zwłaszcza przy grząskim, śliskim gruncie (sam doświadczyłem).

Panowie i Panie, mam takie pytanie: mapa Okolice Płocka, wyd. Regraf, pokazuje, że w Brudzeniu są dwa grodziska (?). Jedno umieszczone jest w miejscu rezerwatu Brudzeńskie Jary, co do tego nie ma wątpliwości. Drugie zaś widnieje pod nazwą miejscowości. I teraz: czy jest to tylko oznaczenie, że w Brudzeniu istnieje jeszcze jedno grodzisko, czy też oznaczenie to odnosi się właśnie do tego w Brudzeńskich Jarach? Czy czasem nie ma grodziska gdzieś pomiędzy Brudzeniem a Bądkowem?

jak na razie wiemy tylko o tym dużym, które tak pięknie pokazałeś na fotkach , najbliższe, mniejsze, w parzeniu, w dół rzeki-4km i w grodni, w górę rzeki-5km.
pozdrawiam i życzę dużo sukcesów w dokumentowaniu spuścizny naszych przodków

zbyszekg9 pisze:Panowie i Panie, mam takie pytanie: mapa Okolice Płocka, wyd. Regraf, pokazuje, że w Brudzeniu są dwa grodziska (?). Jedno umieszczone jest w miejscu rezerwatu Brudzeńskie Jary, co do tego nie ma wątpliwości. Drugie zaś widnieje pod nazwą miejscowości. I teraz: czy jest to tylko oznaczenie, że w Brudzeniu istnieje jeszcze jedno grodzisko, czy też oznaczenie to odnosi się właśnie do tego w Brudzeńskich Jarach? Czy czasem nie ma grodziska gdzieś pomiędzy Brudzeniem a Bądkowem?

Panie Zbyszku nie wiem co tam jest na mapie "Regraf" ale Kajzer i Horąziak w swoim "Budownictwie obronnym..." podali że jedno grodzisko jest na współrzędnych N: 52o 38' 21,07" , E: 19o 31' 41,88" opisane jako Brudzeń i następne niżej z biegiem rzeki, opisane jako Parzeń - Janówek. Z tym drugim mam problem. Autorzy wskazali na niewielkie, może 1 metrowe wybrzuszenie na krawędzi urwiska nad Skrwą z namiarami N: 52o 38' 26,18", E: 19o 32' 27,03". Myślę, że stawiający znacznik pomylił się o 350 metrów. Tam, jeszcze niżej, jest bardzo wyraźny "przekop" wzdłuż drogi - ścieżki turystycznej, oddzielający kawałek płaskowyżu zauważony przez geodetów - kartografów wyraźnym oznaczeniem zagłębienia. Nie dotarłem w swych wędrówkach do tego miejsca ale autorzy tej książki (chyba jak pamiętam) również się do tego przyznali a w opisach opierali się na badaniach innych archeologów. Czekam aż Geoportal obejmie ten teren "lidarem" będzie wtedy lepiej to rozpoznać.
Kiedyś może się tam wybiorę ale to kiedyś jakoś coraz bardziej się oddala.
Pozdrawiam
DJ

Dziękuję Panowie za ustosunkowanie się do tematu. Rzeczywiście o Parzeniu-Janówku gdzieś kiedyś czytałem, ale sądziłem, że niektórzy klasyfikują tak obiekt w Brudzeńskich Jarach (w końcu bliżej stąd do zabudowań w Parzeniu, niż w Brudzeniu). Szlak czerwony przemierzałem "niewiadomolie" razy, ale nie miałem pojęcia, że gdzieś tam można doszukiwać się dawnego założenia. Na marginesie: stary przebieg szlaku, przecinający skarpę, był o wiele ciekawszy, niż obecny. Będę musiał zwrócić uwagę na ten "przekop", jednocześnie liczę na odpowiedni wątek na forum od któregoś tradytorowego, cokolwiek niezbłąkanego podróżnika.
Pozdrawiam serdecznie

W XIX- wiecznym inwentarzu kościoła parafialnego w Bądkowie K. znajdziemy opis tego grodziska. Może nie wnosi on nic nowego do tematu, niemniej przytaczam, chociażby ze względu na tę staropolszczyznę. " Na gruncie do sąsiedniej wsi Brudzenia należącym w odległości o pół wiorsty od zabudowań tejże, znajdujemy odwieczne okopy, wąwozami głębokiemi przyrodą utworzonemi otoczone a wałami podwójnemi i rzeką Skrwą z dwóch stron oblewającą ubezpieczone.Wnętrze ich, czyli środek jest gęstwiną wielką młodocianych dębów, grabów, brzozów, (?) zarosłe, prawie niedostępnym czyni to miejsce, trudno jest w obecnym stanie przedrzeć się w każdy zakąt obszernego okopowiska, które więcej jak pół włóki zajmuje. Wały szerokie, obrosłe trawą i drzewiną, wyniosłe (?) są dotąd na trzy sążnie. Jest to góra wysoka, niegdy obwarowana od przyrody i sztuki ludzkiej, z której cudny widok na okoliczne pola, włości, wąwozy i rzekę Skrwę wynikąłby za pozbyciem drzewa i krzewów dziś na niej wzrosłych.Jest to pamiątka dziejów dawnych, miejsc obronnych, w jakich mieszkańcy ziemi dobrzyńskiej podczas napadów, najazdów najprzód bałwochwalczych Prusów, póżniej Litwinów, krzyżaków, a w końcu Szwedów szukali z mieniem swojem ruchomem obrony i bezpieczeństwa.Skupiona w nich okoliczna ludność zaopatrzona w żywność i wodę była w stanie dać opór najezdniczej dziczy, zwłaszcza w czasach, kiedy broni ognistej nie znano i tem samym nie używano.Niegdy i miejsca takowe warowne były zabudowane, aby w porach przykrych i mroźnych można było znaleźć przytułek i osłonę; dziś wszystko to znikło i śladu żadnego po sobie nie okazuje, same tylko usypy ziemne pozostały.Są to jedyne pomniki przeszłości, jedyne wskazówki zdarzeń zachodzących niegdyś na tej ziemi, które dotrwały do dni naszych."

Konwalio super opis - fajnie się takie coś czyta.

Ten obraz pokazuje jak świetnie usytuowane jest grodzisko na końcu cyplu i jakie ma walory obronne. Grodzisko ma kształt "trójkąta" nieco owalnego ale taka forma powodowała, że grodzisko miało niejako trzy "ściany" z czego dwie położone nad stromymi urwiskami, które dają dolina Skrwy i jar w którym płynie chyba bezimienna struga. Dostęp do grodziska możliwy był jedynie od strony cyplu. Z duża dozą prawdopodobieństwa można stwierdzić, że w ówczesnym czasie nie było lasu, który uniemożliwiał by obserwację terenu i dawał by możliwość niespodziewanej napaści. Z przeciwnej strony był świetny widok na trakt z Bielska do Dobrzynia (myślę, że była sieć szlaków łączących istniejące grody - mam tu na myśli gród w Proboszczewicach i Mokrzsku dawniej identyfikowany jak gród w Bielsku oraz Dobrzyniu). Dobrze zachowane wały podgrodzia od strony cyplu poprostu klasyka gatunku. Trzeba docenić naszych przodków za umiejętne usytuowanie grodziska.