Tradytor | forum

Czytając książkę pt: "Kolebka Siemowita" (1974), autorstwa Janusza Roszko (książka opisana w dziale "kawiarenka"), natknąłem się na informacje dotyczące wczesnośredniowiecznego grodziska Szeligi położonego w okolicach Płocka. Niektórzy badacze tematu uważają, że w Szeligach mamy do czynienia z najstarszymi wczesnośredniowiecznymi umocnieniami obronnymi na ziemiach polskich.

Pierwsze badania archeologiczne na tych terenach podjęto w roku 1920, a następnie w roku 1957. Szeligi stały się tematem numer jeden wśród archeologów wobec czego udało się znaleźć fundusze na kontynuowanie badań. W roku 1959 rozpoczęto badania na większą skalę pod przewodnictwem profesora Wojciecha Szymańskiego, który "z niebywałym znawstwem podnosił każdy przedmiot wydłubany z ziemi".

Szeligi zwane Górą Zamkową, powstały zapewne w VI-VII w. n.e. Do dziś pozostały czytelne resztki wału, majdanu oraz fosy. Osada przetrwała do czasów piastowskich, czego dowodem są ślady produkcji hutniczej (dymarki) z XII w.

Szeligi stanowiły bardzo ciekawy układ architektoniczny. "Na długim cyplu stały dwa szeregi chat przytykających do siebie - na samym skraju stromych zboczy. Pośrodku był pusty plac. Szeregi chat były długie na jakieś 20 metrów. Wał - szeroki u podstawy na kilkanaście metrów, licowany na zewnątrz kamieniami - zwieńczony był palisadą". Na pewno więcej informacji można uzyskać z książki "Szeligi pod Płockiem na początku wczesnego średniowiecza" (1967), autorstwa profesora Wojciecha Szymańskiego. Jeżeli ktokolwiek posiada tą publikację to proszę o kontakt.

Obecnie Szeligi są wsią w Polsce położoną w województwie mazowieckim, w powiecie płockim, w gminie Słupno. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa płockiego.
Na terenie wsi przy zbiegu rzek Słupianki i Biskupki (na lewych brzegach tych rzek) znajduje się opisywane przeze mnie grodzisko.
Dzisiaj w łatwy sposób można w trafić do grodziska podążając zielonym szlakiem im. Św. Huberta prowadzącym z Płocka Borowiczki poprzez Cekanowo, Słupno, Szeligi, Borowice, Miszewo Murowane, aż do Białobrzeg. Trasa wynosi ok. 18 km i jest idealna zarówno do pieszych, jak i rowerowych wycieczek.
Bardziej leniwi mogą podjechać w okolice kościoła w Słupnie i dalej wspomnianym wcześniej zielonym szlakiem do wsi Szeligi.
Mam nadzieję, że wkrótce zorganizujemy wycieczkę w to miejsce w celu przynajmniej zrobienia dobrych zdjęć.

Źródła:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Szeligi_(p ... C5%82ocki)
http://pl.wikipedia.org/wiki/Wojciech_Szyma%C5%84ski
http://www.slupno.eu/?id=7
http://plock.naszemiasto.pl/turystyka/s ... 37832.html
"Kolebka Siemowita" (1974), Janusz Roszko.

Muszę bronić honoru Mazowsza . Otóż Wikipedia na podstawie: S. Hrabec, "Jeszcze raz o nazwie Mazowsze", Onomastica nr 7, r. IV, z. 2, Wrocław 1958 twierdzi:

Nazwa krainy pierwotnie brzmiała Mazow (por. łac. Mazovia) i stanowiła albo nazwę dzierżawczą od nazwy osobowej Maz (por. Mazury), oznaczającej człowieka mieszkającego w błotach ('umazanego'), albo nazwę topograficzną, oznaczającą 'błotnisty kraj'. Pojawiała się także forma Mazosze (od słowa Mazoch, którym nazywano mieszkańców Mazowsza), natomiast Mazowsze jest rezultatem kontaminacji tych dwóch form.

Mnie osobiście bardziej podoba się to alternatywne wyjaśnienie

chong pisze:Dzisiaj w łatwy sposób można w trafić do grodziska podążając zielonym szlakiem im. Św. Huberta prowadzącym z Płocka Borowiczki poprzez Cekanowo, Słupno, Szeligi, Borowice, Miszewo Murowane, aż do Białobrzeg. Trasa wynosi ok. 18 km i jest idealna zarówno do pieszych, jak i rowerowych wycieczek.

Niestety przynajmniej od dwóch lat przebieg tego szlaku został zmieniony i nie przechodzi już przez Szeligi. Tym bardziej szkoda, że przechodził on również tuż przy dworku w Borowicach. Obecnie kończy się przy kościele w Miszewie, ale ma zupełnie inny przebieg, moim zdaniem mniej atrakcyjny. Co ciekawe - jeszcze niedawno można było spotkać na dawnym przebiegu szlaku niezamalowane oznaczenia, drogowskazy kierujące turystów na "stary" szlak oraz schemat szlaków ze "starym" przebiegiem (m.in. w Borowicach i przy kościele w Słupnie). Nie wiem, jak jest dziś, ale wątpię, aby ktoś to usunął, swoją drogą zgłaszałem już ten problem w płockim oddziale PTTK. Nie uzyskałem również odpowiedzi na temat przyczyn zmiany przebiegu tego szlaku. Zgłaszałem również w PTTK, PLOT i Urzędzie Miasta konieczność uaktualnienia przebiegu tego szlaku na stronach internetowych. Tu również bez odpowiedzi, bez efektu, bez sensu...

A tak na marginesie, stary przebieg szlaku przechodził przez Szeligi, ale nie bezpośrednio obok grodziska. Chyba, że zgubiłem szlak i poszedłem złą drogą, znalazłem się dopiero w lesie przed Słupnem, a w tych okolicach oznakowanie było fatalne.

Nieco informacji na temat grodziska w Szeligach można przeczytać w artykule Wojciecha Szymańskiego zamieszczonym w piśmie "Światowid" nr 24 z 1962 roku - link tutaj: http://www.archeo.uw.edu.pl/swarch/Swia ... 53-371.pdf