Cmentarzysko w Grzybnicy zostało założone w końcu I wieku n.e. przez Gotów przybyłych ze Skandynawii. Tworzy je pięć kręgów kamiennych w których odbywały się wiece, tingi i ceremonie pogrzebowe.
Znajduje się tam również cmentarzysko liczące 101 grobów szkieletowych i ciałopalnych.
Część Grobów oznaczono na powierzchni w postaci różnego rodzaju bruków, wieńców, stel, lub kurhanów kamienno ziemnych, mających analogię w Skandynawii na cmentarzyskach Pomorza (Odry koło Chojnic, Węsiory koło Kościerzyny). Groby są wyposażone w przedmioty typowe dla kultury wielbarskiej ( zapinki, bransolety, części pasa, naczynia) zajmującej w pierwszych wiekach n.e. teren Pomorza a od III w także wschodnie Mazowsze, Podlasie, Wołyń.
Zmarłych chowano w obrządku szkieletowym i ciałopalnym. Na dary grobowe składały się przedmioty z brązu, srebra, rzadziej ze złota. Są to przede wszystkim ozdoby i części stroju. Dodatki składane do grobów to głównie drobne narzędzia - przęśliki do wrzecion oraz szydełka i igły. Rzadko wyposażeniem był zwykły żelazny nóż. Wiek znalezisk datowany jest na lata od ok. 80 do 200 roku n.e.
Krąg I
O wewnętrznej średnicy 36 m. Pierwotnie zbudowany z 33 pionowo ustawionych głazów o wysokości os 1,2 do 1,5 m, noszących niekiedy ślady ociosywania ( obecnie głazów jest 20). Każdy z nich otoczony był "wianuszkiem" z kamieni polnych. Odstępy między głazami wynoszą 3,30 - 3,50 m. Pod poziomem leśnego humusu kolisko wypełnia warstwa brunatnego piasku z próchnicą (udeptana ziemia), stanowiącą pierwotny poziom użytkowy kręgu. W odległości 3 m od geometrycznego środka kręgu leżała przewrócona stela kamienna, również otoczona wieńcem kamieni polnych. Na południe od steli usytuowany był bruk trójkątny, a przy północnym łuku kręgu dwa stosy ciałopalne. W obrębie kręgu nie odkryto grobu a jedynie w stosach ciałopalnych natrafiono na nie wybrane przepalone kości. Krąg nie był konstrukcją grobową, lecz wydzielonym miejscem praktyk kultowych.
- 100_4799.JPG (206.03 KiB) Przejrzano 2353 razy
- 100_4800.JPG (123.43 KiB) Przejrzano 2353 razy
- 100_4801.JPG (189.87 KiB) Przejrzano 2353 razy
Średnica identyczna jak krąg I, obecnie zachowany w postaci 16 głazów w odstępach 3,5 m. Identycznie jak w kręgu pierwszym głazy otoczone wiankiem kamieni polnych. Na srodku kręgu odkryto niewysoki kopczyk o średnicy ok 5 m nakryty płaszczem kamiennym, a pod nim zniszczony wtórnym nowożytnym wykopem ciałopalny grób jamowy z fragmentami bransolety i brązowej sprzączki od pasa. W pobliżu kopca leżały cztery stele kamienne, których przypuszczalne pierwotne posadowienie zostało obecnie zrekonstruowane. Na wschód od groby zachował się stos ciałopalny, z którego kości zostały starannie wybrane.
Krąg funkcjonował przed zbudowaniem stosu, a po spełnieniu rytuału ciałopalenia wybrano koci z popieliska i złożono do jamy grobowej oraz usypano kopczyk ziemny przykryty kamieniami. Pochówek datować można na lata 70-170, a cały krąg jest od niego wcześniejszy.
- 100_4803.JPG (190.96 KiB) Przejrzano 2353 razy
- 100_4806.JPG (192.83 KiB) Przejrzano 2353 razy
- 100_4807.JPG (171.32 KiB) Przejrzano 2353 razy
Kamienno-ziemny. Usypany na kolistym, jednowarstwowym bruku kamiennym, otoczonym zwartym wieńcem kamieni polnych, oddalonych od bruku około 50 cm. Kopiec miał pierwotnie średnicę równa ze średnica wieńca otaczającego bruk kamienny (około 6 m). Jego wysokość trudna jest obecnie do oszacowania. Pod brukiem znajdował się szkieletowy grób kobiety, w postaci prostokątnej jamy, w górnej partii dodatkowo obudowanej kamieniami. Odkryte zabytki pozwalają datować pochówek na ostatnią ćwierć I w. n. e.
Źródło opisów: tablice informacyjne w miejscu.
- 100_4815.JPG (199.81 KiB) Przejrzano 2353 razy
- 100_4816.JPG (197.98 KiB) Przejrzano 2353 razy
- 100_4811.JPG (216.18 KiB) Przejrzano 2353 razy
