Tradytor | forum

Archeologia to wykopaliska, które kojarzą się z kopaniem w ziemi w celu odnalezienia starożytnych przedmiotów, pozwalających poznawać historię naszych przodków. Ja porównuję do wykopalisk przeglądanie starych fotografii, w większości upamiętniających rodzinne uroczystości z lat 20-30 ub.w. Patrząc na jedno zdjęcie nie zawsze potrafimy rozpoznać: kto, gdzie, kiedy, ale oglądając kolejne, już potrafimy zidentyfikować, co widzimy na tym pierwszym. Takie "kopanie" w historii, zatrzymanej w czasie na dawnych zdjęciach, skojarzyłem z archeologią i dlatego tytuł wątku ARCHEOLOGIA FOTOGRAFII wydaje się w pełni uzasadniony.
Jakie informacje można "wykopać" z fotografii retro, pokażę na przykładzie zdjęcia cioci Marysi, najstarszej siostry mojej mamy, oglądającej album ze zdjęciami, w łódzkim mieszkaniu wujostwa Leonarda i Zofii Hetmanów.
Tyle na początek wątku. Dalszy ciąg niewątpliwie nastąpi.

W czasie międzywojnia ciocia Marysia mieszkała we Włoszech w Genui dlatego zainteresowało mnie, kiedy przyjechała do kraju i odwiedziła rodzinę w Łodzi? Udało się to określić w oparciu o przedmioty widoczne na zdjęciu. Dokładną datę zrobienia zdjęcia ustaliłem, odczytując na jego powiększeniu: rok 1930 na książce telefonicznej zawieszonej pod aparatem telefonicznym, zaś na karcie kalendarza stojącego na biurku - pażdziernik 12 niedziela. Taką datę potwierdziłem w wiecznym kalendarzu gdzie zapisano, że 12 października 1930 r. wypadało w niedzielę. Dlaczego tylko niedzielę brałem pod uwagę? Bo wówczas tylko ona była dniem wolnym od pracy, pozwalającym na: rodzinne spotkania, fotografowanie, brydża, spacery itp. rozrywki. Kwiaty widoczne na zdjęciu, to astry kwiaty jesieni, one też potwierdzają październikową datę zrobienia zdjęcia.
Niewątpliwie cdn.

Do archeologicznych odkryć na zdjęciu należy zaliczyć interesujące przykłady ówczesnej telefonii i radiofonii.
Niestety aparatu telofonicznego nie udało się zidentyfikować. Natomiast aparaty radiowe rozpoznałem (Nieostatni przyłożył do tego rękę). Większe pudełko z trzema pokrętłami to odbiornik z lat 1926-28 złożony z części firmy Marconi przez Polskie Towarzystwo Radiofoniczne. Jednak tajemnicą pozostaje model radia, czy jest to trzylampowy PTR 3LE, czy czterolampowy PTR 4LE? Na lampowym radioodbiorniku stoi starsze radio detektorowe, powszechnie zwane kryształkowym. Tutaj nie jestem pewny identyfikacji ale prawdopodobnie zostało wyprodukowane w latach 1925-26 przez Poznańskie Towarzystwo Telefoniczne (PTT).
Jeszcze jest coś do wykopania, cdn.

Doprawdy Sherlock Holmes .

Tylko właśnie takie "stare" fotografie maja duszę i żyją własnym życiem. Z niecierpliwością czekam na kolejne. Sama niedawno katalogowałam podobne pamiątki rodzinne z różnych babcinych szuflad. Dla mnie są jak relikwia!

Kolejny powiększony fragment zdjęcia (patrz wyżej) był mi potrzebny do odczytania napisów na kalendarzu a przy okazji pozwolił odczytać napisy na fragmencie owalu nad biurkiem. Jest tam po lewej sygnatura malarza połączona z datą 1930, po prawej napis "ZOSIA" to utwierdziło mnie w przekonaniu, że jest to owalny prtret cioci Zosi Hetmanowej namalowany przez Józefa Kidonia w 1930 r. Portret ten obecnie jest w posiadaniu mojej kuzynki Alicji, mogłem więc go sfotografować, by pokazać jak piękną kobietą była ciocia Zosia w wieku 22 lat.
W albumie widać zdjęcia, na mniejszym mało czytelnym rozpoznałem małą Alusię, w wysokim foteliku do siedzenia przy stole. Z rozpoznaniem osoby na większym zdjęciu nie było problemu, bo ta fotografia mej mamy jest w moich zbiorach.
Następny i ostatni odcinek serialu niewątpliwie nastąpi.

Dlaczego ostatni????????

I jak to jest, że kobiety z jednej linii są piękne jak z obrazka a z drugiej, delikatnie mówiąc, urodą nie grzeszą. A to ta sama rodzina

Kolejny powiększony fragment zdjęcia pozwala na archeologiczne odkrycia. Otóż w owalnej szybie portretu jak w lustrze odbija się przeciwna strona pokoju. Odbicie nie jest wyraźne ale wystarczające aby o nim opowiedzieć. Najwyrażniej widoczny jest plakat z żurnalowymi postaciami, świadczący o profesji wujka, który był w Łodzi wziętym krawcem. Fantom postaci wujka robiącego zdjęcie widać z prawej strony, w wyciągniętej ręce trzyma on tackę z płonącą magnezją, to ówczesna lampa błyskowa, niewidoczny aparat fotograficzny był ustawiony na statywie. Pamiętam wujka robiącego tak zdjęcia pod koniec lat 40 ub. wieku, aparat to była spora drewniana skrzynka ustawiona na drewnianym statywie.
Następna fotografia koresponduje z pierwszą i pozwala na trochę genealogii. Zdjęcie zrobione jest w tym samym pokoju o czym świadczy plakat żurnalowy ale tematem jest bożonarodzeniowe spotkanie rodzinne w 1931 r. tę datę ustaliłem patrząc na najmłodszą uczestniczkę imprezy moją kuzynkę Zosieńkę, na kolanach cioci Zosi. Moi rodzice, siedzący z prawej są jeszcze bezdzietni, bo moja siostra urodzi się w lutym 1932 r. i będzie młodsza od Zosieńki ok. 2 lata. Kto jeśzcze jest na zdjęciu? Pod choinką wujek Lolek ( zdążył przycupnąć po włączeniu samowyzwalacza) i Alusia z lalką, na fotelach siedzą: dziadek Łuszczyk - ojciec cioci Zosi i babcia Tosia Hetmanowa, stoją Wala i Wera młodsze siostry cioci Zosi. Jedynym żyjącym świadkiem wydarzenia zapisanego na zdjęciu jest Alusia obecnie mająca 85 lat, pełna werwy seniorka rodu.

O! Kopernik, zauważyła patrząc na zdjęcie jedna z moich kuzynek, gdy kiedyś przeglądaliśmy stare zdjęcia.
Faktycznie kolejne archeologiczne zdjęcie przedstawia ciocię Marysię w stroju i fryzurze kojarzące się ze znanym obrazem Jana Matejki. Od tamtej pory ciocię na tym zdjęciu nazywamy Kopernik
Wracając do archeologii, zdjęcie zrobiono w tym samym czasie co pierwszą fotografię, natomiast artefaktami są obrazy widoczne na ścianie. Zaczynam od jedynego posiadanego portretu przodka, którym jest obrazek zawieszony najniżej, akwarela jest portretem cioci Marysi z sygnaturą "Nervi 19. X 24 W. Sprengel" namalował go narzeczony cioci Szwajcar, który jeszcze w czasie narzeczeństwa zmarł na gruźlicę, natomiast ciocia do końca pozostala panną. Ten blisko 90 letni spłowiały obraz zdobi moje mieszkanie od ok. 30 lat.
cdn.

Pozostałe widoczne na zdjęciu obrazy też mają swoją historię. Nad portretem cioci jest umieszczony duży portret mojej mamy, namalowany prawdopodobnie w 1930 r. przez wspomnianego wcześniej Józefa Kidonia. Portret mamy pamiętam z domu rodzinnego a obecnie jest on w rękach żeńskiej linii rodziny. Obok jest zawieszony jeszcze jeden portret, którego sobie nie przypominam aczkolwiek domyślam się, że jest to większa wersja portretu cioci Marysi. Największy z widocznych obrazów, owalny Jezus w ogrójcu, upamiętnił się mi jako wiszący w sypialni rodzinnego domu aż kiedyś zniknął, bo mama spieniężyła go w jakimś finansowo trudnym momencie.

Po 2 latach zapomnienia przypominam, że taki wątek istnieje!
Do tego celu wybrałem najstarszą z rodzinnych fotografii a na niej ANDRZEJ HETMAN mój dziadek po kądzieli.
Jest to reprodukcja fragmentu nieznanego mi zdjęcia pochodzącego z pierwszych lat XX w. Więcej dowiemy się z napisu na odwrociu.
Napis wykonał ANTONI HETMAN, najmłodszy z braci mojej mamy.

Dzisiaj są 121. urodziny mojej Babci Zofii Pieńkowskiej z Bogusławskich h. Ostoja.
Zawsze powtarzała, że gdyby urodziła się jeden dzień później, obchodziłaby urodziny co 4 lata
Zmarła w maju 1981.

Co do apartatu telefonicznego z pierwszego zdjęcia to prawdopodobnie ten ówcześnie bardzo popularny model telefonu B-27
Tu jest chyba nawet do nabycia http://olx.pl/oferta/stary-telefon-pols ... 2XjNl.html