Każdy, kto odwiedza piękne, zabytkowe Chełmno, poznając jego historię z uwzględnieniem czasów powstania miasta, powinien swoje kroki skierować kilka kilometrów na południe od miasta, do wsi Kałdus, a szczegółowo rzecz ujmując, na obrzeża wsi położone na skraju doliny Wisły. Jest tu miejsce nazywane dziś Górą św. Wawrzyńca, to pozostałość po prehistorycznym grodzisku funkcjonującym w okresie kultury łużyckiej (VII-V w. p.n.e.), i to bezpośrednio przy tym wzniesieniu założone zostało przedlokacyjne Chełmno (Colmen). Badania wykazały istnienie zespołu osadniczego, w skład którego wchodziło grodzisko, osada podgrodowa i cmentarzysko. U schyłku okresu plemiennego (X w.) góra stanowiła zapewne miejsce kultu pogańskiego, na co wskazują liczne znaleziska w postaci szczątków zwierząt, a także czaszkę mężczyzny. Od przełomu X i XI wieku był tu jeden z głównych grodów administracji państwa pierwszych Piastów, ośrodek produkcji i wymiany dalekosiężnej, ważny węzeł komunikacyjny związany z krzyżowaniem się tu nadwiślańskiego szlaku Bałtyk – Kujawy i Ruś - Kołobrzeg. Na początku XI wieku rozpoczęto tu budowę bazyliki wczesnoromańskiej, ufundowanej przez Bolesława Chrobrego lub Mieszka II Lamberta, której relikty zachowały się pod ziemią w południowej części grodziska. Zaprzestanie jej budowy związane było prawdopodobnie z reakcją pogańską. W XII wieku znajdowała się tu kasztelania związana z terytorium mazowieckim. Na lata 30. XIII wieku datuje się zniszczenie słowiańskiego Chełmna przez Prusów.
Poza reliktami bazyliki podczas badań archeologicznych na grodzisku znaleziono m.in. ozdobną plakietkę z przedstawieniem orantki, kamień do gry z runami, zapinkę zdobiona emalią, poza tym ceramikę naczyniową, monety i broń.
Po wyludnieniu Chełmna w miejscu tym powstała niewielka krzyżacka strażnica Potterberg, zabezpieczająca teren przed księciem pomorskim Świętopełkiem. Jednak po kilku latach została ona porzucona i dopiero w XVII w. wybudowano tu drewnianą kaplicę św. Wawrzyńca wraz z pustelnią. Została ona rozebrana 1. poł. XIX w., a pamiątka po kaplicy pozostała w nazewnictwie wzniesienia.
A Chełmno, zanim zostało osadzone w dzisiejszym miejscu, miało jeszcze epizod związany z kolejną wsią, ale o tym w następnym wpisie.
(w oparciu o: http://www.turystyka.torun.pl/art/723/g ... zynca.html)
Grodzisko (Góra św. Wawrzyńca) - Kałdus (pow. chełmiński)
Grodzisko (Góra św. Wawrzyńca) - Kałdus (pow. chełmiński)
- Załączniki
-
- 493. Kałdus. Grodzisko (Góra św. Wawrzyńca).JPG (163.07 KiB) Przejrzano 2775 razy
-
- 494. Kałdus. Grodzisko (Góra św. Wawrzyńca) - tabl. inf..JPG (263.35 KiB) Przejrzano 2775 razy
-
- 498. Kałdus. Grodzisko (Góra św. Wawrzyńca).JPG (207.73 KiB) Przejrzano 2775 razy
-
- 499. Kałdus. Grodzisko (Góra św. Wawrzyńca).JPG (274.28 KiB) Przejrzano 2775 razy
-
- 501. Kałdus. Grodzisko (Góra św. Wawrzyńca).JPG (254.7 KiB) Przejrzano 2775 razy
Kto jest online
Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 18 gości