Pałacyk w Srebrnej

Moderator: zbyszekg9

Awatar użytkownika
UBOOT
Moderator globalny - Stowarzyszenie
Posty: 1374
Rejestracja: wt sie 25, 2009 9:09 pm
Lokalizacja: Płock-Mańkowo
Kontakt:

Pałacyk w Srebrnej

Postautor: UBOOT » pt gru 04, 2015 8:15 pm

Na malowniczym wzniesieniu, nad jarem przepięknej rzeczki Wierzbica, znajduje się pałac w Srebrnej, który nie tylko ze względu na swój urok, ale i historię zasługuje na szczególną uwagę. Pierwsze wzmianki o Srebrnej (wcześniej Srzebrzna, Szrzebna) pochodzą z roku 1383, kiedy to w dokumencie księcia Siemowita IV znajduje się zapis o tym, iż wspomniane dobra nadaje się Paszkowi Radzanowskiemu, herbu Prawda, chorążemu warszawskiemu, który otrzymuje staw, młyn oraz prawo do polowań na wszelakie zwierze, z wyłączeniem polowań na tura. Informacja ta jest niezwykle cenna, ze względu na fakt, iż dzięki niej wiemy, że na terenie naszej gminy żyły wymarłe już dzikie tury. W końcu XV wieku Srebrna należała do Andrzeja Niszczyckiego, wojewody płockiego, bliskiego współpracownika króla Zygmunta Augusta. Następna wzmianka o majątku w Srebrnej pochodzi z XVIII wieku, w której możemy znaleźć zapisy potwierdzające własność dóbr przez Machnickich, a następnie Mańkowskich.

W 1781 roku ówczesny właściciel, Sabin Mańkowski, rozproszone dobra złączył w całość. Po jego śmierci, włościami zarządzał Michał Mańkowski, aż do swojej śmierci w 1831 roku. W 1842 roku w wyniku licytacji, wszelkie dobra wraz z dworem weszły posiadanie Romana Fuhrmanna. W wyniku kolejnej licytacji, w roku 1852, majątek stal się własnością Eugeniusza Piwnickiego, a następnie jego syna Stanisława. W 1898 roku, córka Stanisława, Maria, wychodzi za mąż za Konstantego Zielińskiego (oboje na zdjęciu), który cztery lata później odkupuje folwark Mańkowo i Srebrna (1113 mórg). Zarządza nimi do roku 1920. Został on podczas wojny polsko-sowieckiej, zdradzony przez jednego z folwarcznych robotników, a następnie przez bolszewików aresztowany i zamordowany 21 sierpnia 1920 roku w Wieczfni pod Mławą. Do 1945 roku dobra wraz z pałacem należą do Marii Zielińskiej z Piwnickich. Po II wojnie światowej majątek przechodzi na Skarb Państwa. Ówczesna władza przeznacza go na przedszkole oraz mieszkania dla pracowników pobliskiego PGR-u. Zawiłe dzieje Dzieje pałacu są ciekawe ale i zawiłe. Nie wszystkie wydarzenia udało się odtworzyć. Wielce prawdopodobne jest to, że do końca XVIII wieku w Srebrnej znajdowała się zabudowa drewniana. Aktualne budynki powstawały etapami w wieku XIX. Zalążkiem całości był parterowy dwór.


Przypuszczalnie pierwszy projekt przebudowy wykonał znany poznańskie architekt Korneli Gabrielski. W latach 70. XIX wieku, zostaje wybudowana północna wieża wraz z częścią galerii przylegającej do pałacu. Jednak najbardziej znaczące przebudowy rozpoczęto w 1902 roku. Połączono dwór z wolno stojącą oficyną, poprzez dobudowanie piętrowego łącznika. W miejsce kolumn w portyku, wprowadzono pilastry oraz wybudowany na tyłach taras. W elewacji zachodniej wstawiono kartusze z herbami Świnka- Zielińskich oraz Lubicz-Piwnickich. Do majątku w Srebrnej należą również dziewiętnastowieczne zabudowania gospodarcze: ceglany spichlerz z 1891 roku, gorzelnia oraz magazyn spirytusu. Pałac w Srebrnej był również ośrodkiem kulturalnym. Gościli tu tacy znamienici literaci jak Julian Tuwim oraz Tadeusz Dołęga-Mostowicz. Ciekawostką jest też, że pierwszą ekranizację książki Dołegi-Mostowicza o profesorze Wilczurze, kręcono właśnie w Srebrnej, wykorzystując piękną i naturalną scenerię tutejszego parku. Ciekawy park Na uwagę zasługuje również okalający pałac park krajobrazowo-naturalistyczny, który został zaprojektowany w pod koniec XIX wieku, przez najwybitniejszych polskich planistów z pracowni Stefana Cielichowskiego. Do dnia dzisiejszego na obstalunku materiału roślinnego widnieje data 26 marca 1900 roku. Projektanci celowo wykorzystali usytuowanie pałacu, który znajduje się na wzniesieniu, wytyczając ścieżki parkowe w kierunku niżej położonego stawu. Przypuszczalnie projekt parkowy tworzono na podstawie założeń jeszcze z początku XIX wieku. Dziś granica pomiędzy parkiem a lasem jest już zatarta, a wyznacza ją jedynie współczesne ogrodzenie. Wokół pałacu, w lesie, znajdziemy wiele ciekawych gatunków drzew parkowych: sosna wejmutka, daglezje, dąb czerwony czy choina kanadyjska. Na terenie znajdują się również wiekowe dęby, wśród nich najokazalszy nad stawem, który jest pomnikiem przyrody.


Nowy blask Aktualnie, od 1978 roku, pałac wraz z parkiem, należą do PKN ORLEN S.A. W latach 1978-85, nowy właściciel przeprowadził gruntowny remont obiektu oraz prace porządkowe - oczyścił staw o powierzchni 1,5 ha oraz dolinę rzeki Wierzbicy. Odtworzono również pierwotny układ drzewostanu oraz ścieżek. Wykonano również zabiegi pielęgnacyjne i lecznicze drzew. Wraz z nowym właścicielem majątek Srebrna zyskał nowego blasku. Pałac na nowo zaczęli odwiedzać znamienici goście: mężowie stanu, dyplomaci oraz prezesi wielkich koncernów. Zespól pałacowo- parkowy zaliczany jest do najlepiej utrzymanych tego typu obiektów w Polsce. Całość wpisana jest do rejestru zabytków.
Załączniki
DSCF2543.JPG
DSCF2543.JPG (358.43 KiB) Przejrzano 3126 razy
DSCF2545.JPG
DSCF2545.JPG (375.4 KiB) Przejrzano 3126 razy
DSCF2565.JPG
DSCF2565.JPG (580.29 KiB) Przejrzano 3126 razy
DSCF2590.JPG
DSCF2590.JPG (394 KiB) Przejrzano 3126 razy
DSCF7063.jpg
DSCF7063.jpg (314.96 KiB) Przejrzano 3126 razy
DSCF7065.jpg
DSCF7065.jpg (306.06 KiB) Przejrzano 3126 razy
DSCF7078.jpg
DSCF7078.jpg (359.23 KiB) Przejrzano 3126 razy
DSCF7107a.jpg
DSCF7107a.jpg (316.94 KiB) Przejrzano 3126 razy
DSCF7134.jpg
DSCF7134.jpg (462.35 KiB) Przejrzano 3126 razy
DSCF7138.jpg
DSCF7138.jpg (303.18 KiB) Przejrzano 3126 razy
DSCF7148.jpg
DSCF7148.jpg (587.01 KiB) Przejrzano 3126 razy
DSCF7160.jpg
DSCF7160.jpg (322.43 KiB) Przejrzano 3126 razy
DSCF7162.jpg
DSCF7162.jpg (413.81 KiB) Przejrzano 3126 razy
Awatar użytkownika
skowron1980
Posty: 321
Rejestracja: ndz cze 26, 2011 12:11 pm

Re: Pałacyk w Srebrnej

Postautor: skowron1980 » pn gru 07, 2015 9:15 am

UBOOT pisze:Dzieje pałacu są ciekawe ale i zawiłe. Nie wszystkie wydarzenia udało się odtworzyć.
Mogę rzucić nieco światła na zawiłe dzieje tego budynku. Wbrew dość rozpowszechnionej informacji o jego sięgającym początku XIX wieku rodowodzie, prawda jest taka, że do drugiej połowy XIX wieku stał tu jeszcze stary drewniany dwór. Obecny pałac (a w zasadzie dwór - pierwotnie miał uboższą formę) wzniesiono dopiero w latach siedemdziesiątych dla Stanisława Piwnickiego.

Wróć do „Pałace”

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 1 gość