Dwór - Sobowo (pow. płocki)

[skowron1980]

O dworze w Sobowie literatura tematu konsekwentnie milczy. Zapomnianą siedzibę ziemiańską znacznie naruszył już ząb czasu, jednak trzeba mieć nadzieję, że dopóki jest zamieszkana nie zniknie z powierzchni ziemi. Dwór zwraca uwagę lokalizacją. Wzniesiono go na górującym nad wsią naturalnym wzniesieniu w bliskim sąsiedztwie kościoła – trudno o bardziej wymowny symbol pozycji i roli jaką w wiejskiej społeczności odgrywał właściciel ziemski. Sam budynek – mimo że architektonicznie mało efektowny i pozbawiony cech stylowych – także daje nieocenione świadectwo swoich czasów. Jak pokazuje historia, polski dwór na przestrzeni dziesięcioleci poddawany był często przebudowom związanym z koniecznością powiększenia jego powierzchni – budynek taki obrastał przybudówkami, czasem zyskiwał nowe skrzydło lub dodatkową kondygnację. Często takim przekształceniom towarzyszyła troska o kompozycję i architektoniczny wyraz (zwłaszcza wśród zamożniejszych właścicieli), ale czasami kierowano się wyłącznie pragmatyką i wygodą mieszkańców. W przypadku dworu w Sobowie trzeba mówić o drugiej spośród tych sytuacji. Jego najstarszą, wzniesioną zapewne w XIX wieku (może wcześniej?) część stanowi północne, przykryte naczółkowym dachem skrzydło. Kiedy po latach budynek okazał się za mały, powiększono go dobudowując nowe spore skrzydło od strony zachodniej. Prawdopodobnie włączono też wtedy do bryły budynku wolnostojącą, usytuowaną równolegle do starego dworu oficynę, uzyskując w ten sposób kształt nieregularnej podkowy. Nie wiadomo kto wzniósł dwór i kto odpowiada za jego przebudowę. Na początku XIX wieku właścicielem Sobowa był pułkownik Romuald Paprocki, następnie rodzina Sokołowskich, a na początku XX wieku Miszewscy. Po wojnie dwór wraz z folwarkiem przeszedł na własność państwa. Obecnie zamieszkiwany jest przez kilka rodzin.
Z zabudowań dworskich zachował się jeszcze ceglano-kamienny budynek gospodarczy (wozownia?, spichlerz?), ciekawie zaadoptowany współcześnie na dom mieszkalny oraz czworaki.

[RafalS]

W 1929 roku właściciclem jest Żółtowski Stefan a majątek ma powierzchnię 472 morgi czyli ok 240 ha. Jak na warunki okolicy to jeden z większych majątków ziemskich.

[konwalia]

Z początkiem jesieni 1871r. w "Gazecie Warszawskiej" ukazało się ogłoszenie o wystawieniu na sprzedaż majątku Sobowo, liczącego wówczas 32 włók chemińskich. Zabudowania określone zostały jako dobre, w większości murowane, a (murowany) dwór jako obszerny. Folwark posiadał 20 "pomieszkań dla ludzi dworskich". Ziemia uprawna w większości pszeniczna, reszta dobra żytnia. Las (ok. 2 włók)- brzozowy, sosnowy, olszowy. Zachęcając do kupna dotychczasowy właściciel reklamował go: "położenie bardzo powabne, cena bardzo umiarkowana".

[konwalia]

Nazwisko Stefana Żółtowskiego (ziemianina z Sobowa) widnieje na Liście Członków Płockiego Towarzystwa Racjonalnego Polowania z 1928r.