Tradytor | forum

Fotografia dołączona do legendy suserskiej "Milczący kamień" przypomniała mi istnienie krzyży pokutnych. Przejrzałem zawartość wątków i chyba na forum ich jeszcze nie ma W Polsce jest takich krzyży kilkaset jest więc prawdopodobnym, że użytkownicy mieli okazję zrobić im fotki i podzielą się nimi na forum. Dorze by było pokazać oryginały zamiast linków do wikipedii itp.
Ja niestety mam tylko jedno przezrocze krzyża zrobione w 1973 r. i to w towarzystwie przedszkolaka, ale lepszy rydz niż nic. Krzyż stoi (stał) w Bukówce w pobliżu Lubawki.

Nie wiem, gdzie się wkleić z tą kapliczką. Myślę, że obok krzyży pokutnych nie będzie jej źle.

Będąc na jednym ze szlaków na terenie PN Gór Stołowych napotkałam kapliczkę pokutną (wg mapy turystycznej). Na "plecach" kapliczki widoczne daty.

Na krzyżach pokutnych często były umieszczane rysunki przedstawiające narzędzie zbrodni jak nóż, miecz...co widać na powyższych rycinach.

Na podstawie:
Joanna Majorczyk - "SZLAK KAMIENNYCH POMNIKÓW DAWNEGO PRAWA W WOJEWÓDZTWIE LUBUSKIM czyli śladami zbrodni i pokuty"

KRZYŻE I KAPLICZKI POKUTNE to zabytki mające korzenie w średniowiecznym prawie, które nakazywało sprawcy morderstwa, aby postawił w miejscu zbrodni kamienny krzyż lub kapliczkę. Oczywiście ufundowanie krzyża czy kapliczki było tylko jednym z elementów zadośćuczynienia rodzinie oraz bliskim ofiary morderstwa. Ponadto od sprawcy wymagano również aby m.in. pokryć koszty pogrzebu, zapewnić na potrzeby kościoła określoną liczbę świec, odbyć pielgrzymkę do jednego z miejsc świętych, leżąc krzyżem przez określony czas, zapewnić rodzinie zabitego godne życie, pokryć koszty zużytych na potrzeby procesu trunków i jadła. Przy krzyżu lub kapliczce rodzina wyrzekała się zemsty i jednała się z przestępcą. W późniejszym czasie krzyże i kapliczki pokutne były fundowane również przez rodzinę zabitego lub lokalną społeczność. Najstarsze takie pomniki w Lubuskiem pochodzą z XV w; najmłodsze z wieku XIX. Zarówno kapliczki jak i krzyże wykuwane były z jednego bloku kamiennego. Na niektórych krzyżach pokutnych jeszcze dziś możemy dostrzec ryty narzędzi zbrodni, którymi popełniono morderstwo; są to np. miecz, sztylet czy łopata.
W Polsce znajduje się tylko pięć kapliczek pokutnych, w tym dwie w województwie lubuskim.

Krzyże wybrane:

Powiat nowosolski

Krzyże pokutne w Borowie Wielkim (Borów Wielki - Grossenbohrau) Pierwszy z krzyży znajduje się w murze okalającym pałac i kościół, tuż przy drodze głównej prowadzącej przez wieś. Legenda mówi, że
powstał on za sprawą mordu dokonanego przez rycerza Wolfa von Brauna ze wsi Sokolniki, na bracie Dietrichu von Braun z Drwalowic.
Motywem morderstwa było uprowadzenie przez Dietricha narzeczonej Wolfa, Teresy von Rachenberg pochodzącej z Borowa Polskiego

Pozostałe dwa krzyże w tej miejscowości znajdziemy w zewnętrznych ścianach kościoła pw. Św. Wawrzyńca (na nich ryty najprawdopodobniej dzidy). Krzyże te zostały odkryte w marcu 2009.



Krzyż pokutny w Ługach (Ługi - Friedersdorf) Krzyż znajduje się na wschodnim szczycie kościoła p.w. Św. Wawrzyńca, w główce umieszczony ma żelazny krzyż. Został odkryty w 1985 r.



Krzyże pokutne w Bytomiu Odrzańskim (Bytom Odrzański - Beuthen a.d. Oder) 5 krzyży znajdziemy w murze wieży kościoła św. Hieronima, w centrum miasta. Na czterech z nich widoczne są ryty łopaty, miecza, noża i dzidy.
Charakterystyczne jest to, że nie mają one głów (są to krzyże św. Antoniego). Swoją historię ma krzyż z łopatą; otóż powstał on w wyniku mordu dokonanego przez majstra budowlanego na swoim pomocniku, który był na tyle mało pojętny i zręczny, że sprowokował mistrza do zabójstwa. Być może niezręczne działania ucznia spowodowały jakąś ówczesną katastrofę?



Powiat żagański

Krzyż pokutny w Rudawicy (Rudawica - Eisenberg) Krzyż znajduje się na zewnętrznej stronie muru XIV w. kościoła Wniebowstąpienia NMP, za prezbiterium. Jak głosi legenda jest to
krzyż upamiętniający księdza zamordowanego w czasie potopu szwedzkiego.



Krzyże pokutne w Starym Żaganiu (Stary Żagań - Altkirch/Alt Sagan) Krzyże pokutne w miejscowości Stary Żagań, możemy znaleźć w murze okalającym teren najstarszego kościoła.



Powiat żarski

Kapliczka Pokutna w Kunicach Żarskich (Kunice - Kunzendorf) Druga kapliczka pokutna w województwie lubuskim znajduje się w Żarach, przy drodze prowadzącej w kierunku dzielnicy Kunice. Kapliczka w przeciwieństwie do tej z Kożuchowa zachowała się w całości. Możemy ją zobaczyć przy ul. Wojska Polskiego.



Powiat zielonogórski

Krzyż pokutny w Ochli (Ochla - Ochelhermsdorf) Krzyż znajduje się po lewej stronie schodów prowadzących na teren kościelny. Na krzyżu widnieje data 28.XI.1604. W tymże roku Adam von Uruh zabił mieszkającego w Ochli pasterza Bartella Vettela. Rodzina ofiary wystąpiła przeciwko mordercy. Po zaciętej walce i ucieczce prześladowanej przez von Uruha wdowy, otrzymała ona w końcu odszkodowanie w wysokości 1000 talarów - 1/4
zasądzonej sumy. Tymczasem sprawca, ponoć przestraszony tym, że zawsze, gdy zbliżał się do miejsca pochówku pasterza, grób zaczynał krwawić, uciekł z Ochli.
W roku 1612 rodzina zabójcy postawiła przed kościołem p.w. Wszystkich Świętych w Ochli widoczny na zdjęciu krzyż.

Pręgierz stojący na Rynku Trybunalskim w Piotrkowie Trybunalskim.