Tradytor | forum

Kapliczka przydrożna we wsi Sulkowo, położonej pomiędzy Bożewem, a Mochowem w powiecie sierpeckim. Zastanawia mnie co mogą oznaczać litery A.S.F. na kapliczce.

ASF to prawdopodbie inicjały fundatorów np. Antoni i Stefania Furmanowie.

Inaczej.
Co do AS się zgodzę - to inicjały. F - to skrót od Facit - uczynił, wykonał.
To popularne skróty, choć lepiej w tej gestii podpytać Agatę, ona się bardziej na tym zna

Myślę, że wątpię aby wykonawca tej kapliczki posługiwał się łaciną.

Ja jednak poprosze Agatę o dwa słowa. Jak wiemy Agata stworzyła przewodnik po kapliczkach gminy Mochowo i coś niecoś więcej będzie mogła powiedzieć na ten temat, a "FM" [facit memoriam], czy samo "F" osobiście spotykam baaaaardzo często na kapliczkach.

Jeszcze co mi się przypomniało, o czym mówiłem już sulo73, że F to już w ostateczności nie musi oznaczać Facit, a po prostu Fundował.

AS pasowało by na jakiegoś A.Sulkowskiego, skoro tu mowa o Sulkowie. W gestii sulo73 pozostaje ustalić, kto z Sulkowskich około 1896 roku mieszkał we wsi i mógł fundować kapliczkę

Thomas - mówisz i masz, prawdopodobnie zagadka rozwiązana, dzięki za link. Aleksander był jednym z moich przodków. Możliwe również, że FUNDATOREM był ojciec Aleksandra Antoni.

No i powyższy wycinek utwierdza mnie w przekonaniu, że nie chodzi o facit ani fundował,ale są to inicjały fundatorów
A[ntoni] S[ulkowscy] F[lorentyna].

Myślę Panie Andrzeju, że już się tego na 100% nie dowiemy.
Mogło być i tak i tak.

Specjalistą to ja nie jestem Thomasie. Możemy jednak na podstawie zebranych materiałów domniemać, że A i S to inicjały fundatorów, zaś F jest skrótem słowa FACIT/FUNDATOR. Na terenie parafii Kurowo spotykałam takowe oznaczenia, a przekaz ustny od najstarszego pokolenia w okolicy potwierdza to. Taki był zwyczaj oznaczania "sponsorów" kapliczek lub figur.

Dwa przykłady opisów figur rozwikłanych po wielu wywiadach terenowych


Kurówko:
BOŻE BŁOGOSŁAW NAM
FUNDATOR F. ŻMIJEWSKI
1908 r.
(jasno określony fundator Franciszek Żmijewski)

Lisice Folwark:
F.
M. Trzcińscy
1899
(F - fundatorzy, M- małżonkowie)

bobola pisze:No i powyższy wycinek utwierdza mnie w przekonaniu, że nie chodzi o facit ani fundował,ale są to inicjały fundatorów
A[ntoni] S[ulkowscy] F[lorentyna].

Gdyby to oni byli sponsorami, to moim zdaniem układ liter by był nastepujacy: AFS. Chyba że osoba, która "pisała" literki w kamieniu rąbnęła się i poszło nie tak jak trzeba.

Analiza danych z mikrofilmów z metrykami okolicznych parafii:
P.S. Nie wiemy czy któryś z wymienionych Sulkowskich pochodził z Sulkowskich na Sulkowie zamieszkałych. Kiedyś kobiety rodziły same tam, gdzie je skurcze zastały. Stąd być może jakiś A.S. rodził się poza Sulkowem. Pamiętajmy, że często ludzie zmieniali miejsce zamieszkania, więc fundator mógł postawić figurę i np. opuścić wieś Sulkowo. Teorii jest wiele.

Antoni Sulkowski ur. 1815 Ligówko par. Ligowo ożenił się z Marianną z Szumańskich ur.1817 Szumanie Pejory par. Jeżewo 9 lutego 1836 w Szumanach Pejorach. Nie wiem czy mieli dzieci. Antoni (syn Mateusza ur.1786) miał 81 lat w roku budowy figury.

Inny Antoni Sulkowski ur. po 1830r. i Honorata Smolińska ur. 1837 w Przybojewie par. Mochowo pobrali się 7 lutego 1855r. w Przybojewie. Antoni to syn Mateusza ur. 1804 w Dobrzeniach Wielkich par. Mochowo i Ludwiki Bontow ur. 1799 w Prusach, którzy wzięli ślub 8 listopada 1829 w Dobrzeniach Wielkich. Wymieniono tylko jednego syna Antoniego – Jana Sulkowskiego ur. 1861 w Dobrzeniach Małych, który ożenił się 28 lutego 1886 r. w Brudnicach par. Kurowo z Walerią Czachorowską ur. 1864r. w Brudnicach. Antoni Sulkowski w roku budowy figury miał co najwyżej 66 lat. Nie wiemy kiedy zmarł Antoni i czy to jego inicjały.


Piotr Sulkowski ur. 1827 w Sulkowie Błoniach par. Mochowo ożenił się 25 listopada 1860r. w Wymyślinie par. Skępe z Wiktorią Czachorowską ur. w 1839r. w Wymyślinie. Odnotowałam czworo ich dzieci: Antoniego, Józefę, Olimpię Józefę i Jana. Piotr Sulkowski w roku budowy figury miał 69 lat. Może to jego syn Antoni postawił tę figurę? Antoni ur. się w 1862 czyli w 1896 miał 34 lata. Ożenił się z Franciszką Niekras/Niekraś (rok od niego młodszą) 4 lutego 1884r. w Sulkowie Błonach. Ten człowiek najbardziej mi pasuje do skrótu ASF. Nie wiem czy miał z Franią dzieci, może figurę postawił jako wotum?


Alexander Sulkowski ur. 1819 w Osieku Rumunkach par. Ligowo ożenił się 19 sierpnia 1846 w Trzciance Małej parafia Bądkowo Kośc. z Marianną Winnicką ur. w 1829 w Trzciance Małej. Wymieniono tylko ich córkę Konstancję ur. 27 maja 1859 w Koziorogu Leśnym par. Ligowo.

Jeśli pojawiała się jakaś Sulkowianka o imieniu na A, to w 1896r. nosiła już nazwisko męża. Odnotowałam jedynie Agnieszkę Sulkowską ur. 21.stycznia 1847r. w Grabówcu par. Ligowo. Nie ma pewności czy jako panienka mieszkała w Sulkowie.

Antoni Smoliński ur.1820 w Przybojewie par. Mochowo ożenił się 10 lutego 1839 w Rumunkach Zglenickich par. Kurowo z Honoratą Chabrowską ur. w 1817r. w Kowalewie Skorupki par. Gozdowo. Wśród odnotowanych ich 5 dzieci był Antoni Smoliński ur. w 1847, który od 29 listopada 1971 r. miał za żonę Walerię Przybojewską ur. 1852 w Kukowie par. Ligowo. Z obliczeń wynika, że w 1896r. Antoś senior miał 76 lat, zaś Antoś Junior miał 49 lat. Może któryś wtedy mieszkał w Sulkowie? Może miał za co dziękować i postawił figurkę?

W Sulkowie w 1783 roku dziedzicami byli Smoleński i Suleński. Nie odnalazłam żadnego Suleńskiego/kiej o imieniu na A, króry w badanym czasie mieszkał w Sulkowie. Może w 1896 już ich tu nie było.

Słyszałam, że w tej okolicy mieszkali dość zamożni Skulscy. Mieli dużo ziemi. Niestety żadnego A. Skulskiego też nie znalazłam.

Istnieje też ewentuialność, że fundator posługiwał się innym imieniem niż mu na chrzcie nadano lub gościł w 1896r. w Sulkowie i miał życzenie postawić figurę.

Dopóki nie dowiemy się czegokolwiek od najstarszych osób lub z kronik - możemy snuć teorie do woli...

Od jednego z członków licznego rodu Sulkowskich otrzymałam informację, iż fundatotem figury był ANTONI SMOLIŃSKI ur. 1820r. powiązany z rodziną Sulkowskich.

Zagadka rozwiązana.

Między innymi z Sulkowa Błony jest jeszcze Andrzej Sulkowski ur. 1857

Rozmawiacie o czyms co jest mi bardzo bliskie. Moja babcia Wladyslawa Janiszewska z domu Sulkowska (ur w 1902 roku) mieszkala w Sulkowie Blonie.

Ta kapliczka stoi w srodku pola, ktore kiedys nalezalo do mojego dziadka. Niemal kazde wakacje spedzalem tam pomagajac w zniwach.
Moj pradziadek, ktorego nie pamietam bo zmarl przed 1920 rokiem to byl wlasnie Antoni Sulkowski. Moja prababcia miala na imie Florentyna Sulkowska (z domu Zurawska) i zmarla w 1961 roku takze ja jeszcze pamietam.

Zdaje mi sie ze babcia mowila ze ta kapliczka zostala ufundowana przez jej ojca, ale nie moge stwierdzic tego w stu procentach.

Gospodarstwo w Sulkowie nalezalo do mojego wujka (brata babci), ktory zmarl w 1935 roku. Poniewaz nie mial dzieci po dlugich namawianiach na gospodarstwo przyszla moja babcia z dziadkiem.

Drogi BOGGIE10!
Cieszy mnie fakt, że trafiłeś na nasze forum. Temat opisywanej figury w dalszym ciągu bardzo mnie interesuje, a każda informacja może mnie jeszcze bardziej przybliżyć do prawdy o fundatorach. Nie będę ukrywać: mam już opracowane materiały nt. przydrożnych figur i krzyży parafii Mochowo i bardzo mi zależy na kolejnych informacjach, które wzbogacą zgromadzony dotychczas materiał.

Czy istnieje jakaś szansa, żeby ktoś z Twoich krewnych coś wiedział o tej figurze, może macie jakieś archiwalne zdjęcia, dokumenty?

Chętnie poprowadzę korespondencję rocznik79@vp.pl

Pozdrawiam!

Po wymianie informacji z Boggie10 mamy 100%-wą pewność:
fundatorzy to Aleksander i Florentyna Sulkowscy lub też sam Aleksander. Tak więć inskrypcja A.S.F. oznacza Aleksander Sulkowski Florentyna lub - co bardziej prawdopodobne - Aleksander Sulkowski Fundator/Facit
Aleksander zmarł w 1916r., prawdopodobnie długo chorował przed śmiercią. Figura być może była prośbą o powrót do zdrowia. Istnieje podejrzenie o jeszcze inną intencję - Aleksander i Florentyna mieli ośmioro dzieci (3 chłopców i 5 dziewczynek), jeden z chłopców zmarł zaraz po narodzinach. Ale to już jest zadanie do wykonania w AP Płock. Trzeba odszukać akta zgonów z 1896/5 roku dla parafii Mochowo aby znaleźć potwierdzenie.
Jeszcze raz dziękuję Ci Boggie10 za pomoc w identyfikacji!

Witam! Nazywam sie Smolenska.Moj dziadek Antoni Smolenski opowiadal mi, ze nasza rodzina pochodzi z Sulkowa Bariany, wiec prosze o poprawienie nazwiska Smolinski na Smolenski. Niestety czesto ta pomylka wkrada sie! Z powazaniem Ewa Smolenska

Pani Ewo,
z tą pisownią nazwisk było różnie. Józef Smoleński, fundator figury św. Józefa w Przybojewie na inskrypcji zapisany został jako "Smoliński". Więcej na temat samej figury w książce:
Święci mazowieckich dróg: ziemia sierpecka, Sierpc 2012, s. 64.