Figura św. Antoniego - Lipno

[zbyszekg9]

W 1910 roku w rocznicę pięćsetlecia zwycięskiej bitwy pod Grunwaldem na wzgórzu wzniesiono figurę Św. Antoniego. Na pomniku wyryto 3 daty: 1410 - bitwa pod Grunwaldem, 1910 - odsłonięcie pomnika, 1945 - odbudowanie pomnika po wojennych zniszczeniach.
Samo wzgórze usytuowane jest przy ul. Piłsudskiego. Badania konserwatorskie potwierdziły, iż nasyp wzgórza jest ukształtowany naturalnie. Prawdopodobnie niegdyś na tym wzgórzu znajdował się gród - warownia, który otaczał prąd rzeki Mień.

[Dziadek Jacek]

Badania konserwatorskie potwierdziły, iż nasyp wzgórza jest ukształtowany naturalnie. Prawdopodobnie niegdyś na tym wzgórzu znajdował się gród - warownia, który otaczał prąd rzeki Mień.

Może się komuś przyda trochę moich notatek:

"Wzgórze św. Antoniego (bez znalezienia dowodów) zostało uznane za grodzisko po castrum Lippe z zapisu z 1330 roku . Założenie grodu wyznaczono na kres pobliskiego Głodowa ok. 1300, a na wojnę z Krzyżakami lat trzydziestych - koniec jego istnienia. Tę informację z „Budownictwa Obronnego Ziemi Dobrzyńskiej" L.Kajzera i A. Horonziaka potwierdzono mi przez WKZ Włocławek dodając, że "i nadzór archeologiczny przy remoncie przyległego domu również nie dostarczył spodziewanych materiałów wskazujących na wiek budowli".
Wspólne z Maliszewem wymienienie przez R. Jakimowicza i powtórzone za nim w „Podziałach…” Guldona i Powierskiego istnienie grodów jest bardzo naciągnięte. Pod wskazanym rokiem w „Kronice… ” jest mowa o krzyżackim Lipienku zza Drwęcy obleganym przez Łokietka a nie o Lipnie nad Mieniem.
Nie podważam istnienia „castrum” w Lipnie – sama pozostałość o tym świadczy. Czy jednak tarasowato ukształtowana góra, na dodatek o prostokątnych kształtach, w centrum dzisiejszego miasta nie została pochopnie zaszufladkowana pod 1330r ? Czy na pewno przeformowano ją w nowożytności jak podają autorzy „BOZD”? Przecież w średniowieczu były również i prostokątne budowle obronne wznoszone z ziemi i drewna. Po zdjęciu budynków z planu miast i uzupełnieniu warstwic uzyskałem pewność, że Wzgórze św. Antoniego jest sztucznym kopcem usypanym na grani wzgórza-zbocza meandra dawnego zakola rzeki. Granią tą przebiegał trakt do przeprawy brodem przez Mień w miejscu dzisiejszego mostu.

Na stronie internetowej U.M. Lipna jest mowa o dworze obronnym:
„1371 r. - Lipno staje się stolicą powiatu lipnowskiego, posiadającą dwór obronny”.
Początkowy człon tej informacji potwierdziłem: „Pierwsza wzmianka o powiecie lipnowskim pojawiła się w „dyplomie” z 1371 - A. Bogucki”. Potwierdzenia wiadomości o „dworze obronnym” nigdzie nie znalazłem. Jakiś dwór jednak musiał istnieć. Sugeruje to obecność w Lipnie księżny Małgorzaty, wdowy po Kazimierzu, księciu dobrzyńskim. Jak znalazłem była w Lipnie świadkiem aktu sprzedaży sąsiednich Radomic w 1378 roku Andrzejowi, sędziemu dobrzyńskiemu, za 300 kóp groszy przez Jakusza „diktus Schlachta”. Zapewne księżna zamieszkiwała w tym dworze. Czy Wzgórze św. Antoniego nie jest pozostałością po tym dworze?"