Pomnik Anielin Kępa - Zapilicze (pow. kozienicki)

Moderator: zbyszekg9

Awatar użytkownika
Nieostatni
Posty: 645
Rejestracja: pt wrz 24, 2010 10:49 pm
Lokalizacja: W-wa (rzut beretem)

Pomnik Anielin Kępa - Zapilicze (pow. kozienicki)

Postautor: Nieostatni » pn paź 04, 2010 1:21 pm

Pomnik na miejscu ostatniej bitwy oddziału Kononowicza i ku chwale ostatniej zwycięskiej bitwy w dniu 14.05.1863r.
Pomnik jak na warunki miejscowe jest monumentem. Znajduje się w miejscu obozu powstańczego, na niedostępnej w tamtym czasie, otoczonej bagnami wydmie. Jest to ogromny żelbetowy stylizowany miecz, wzorowany na mieczach jakie otrzymał Władysław Jagiełło od Krzyżaków przed Grunwaldzką Bitwą 1410r. Ten miecz jest w dynamicznej akcji i niezwykłym wyrazie symbolicznego ruchu. Tnie zbocze wydmy, niczym odrastające łby moskiewskiej hydry. Na płazie głowni ledwie widoczne ślady (odciski brązowych?) liter pierwotnie tu umieszczonych. Narodu mego krwią pisane czyny 1863
Zaczerpnięte z liryk Juliusza Slowackiego z ostatnich lat jego twórczości 1842 - 49 Paryż: Narodu mego krwią pisane czyny U podnóża wydmy w okolicy sztychu miecza, płyta betonowa ze śladami po płycie brązowej(?) z napisem: Dla upamiętnienia bohaterskiego zrywu Narodu Polskiego w maju 1863r. oddział powstańczy pod dowództwem pł-ka Kononowicza toczył walkę z wojskami zaborczymi. Staraniem miejscowego społeczeństwa i Warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych na miejscu pomnika z 1928r. zniszczonego w czasie działań wojennych w 1944r. Pomnik ten 1983r. wzniesiono wg. projektu Piotra Banasika. (tekst napisu z http://powstanie1863.zsi.kielce.pl/index.php?id=a29)
Niestety wszystkie elementy metalowe monumentu - relikwii historii, padły ofiarą hieny złomiarza, zostały ledwie widoczne ślady. Pomnik znajduje się pod opieką uczniów szkoły podstawowej w Rozniszewie
Teren Zapilicza z Puszczą Stromecką to matecznik oddziałów partyzanckich w czasie Powstania Styczniowego, działających na północnych krańcach Ziemi Radomskiej. Najbardziej znani dowódcy tego rejonu to pułkownik Dionizy Czachowski powstańczy naczelnik wojenny ówczesnego województwa sandomierskiego i były (zdymisjonowany) podpułkownik carskiej armii, uczestnik walk na Kaukazie Władysław Kononowicz. Dobry strateg, o wielkim doświadczeniu i wyrafinowanej sztuce wojskowej, pozwalającej wykorzystywać naturalne warunki terenu do walki partyzanckiej. Tu na wydmie, otoczonej niedostępnymi mokradłami zwanej Kępą Rozniszewską, założył obóz i zgromadził siły w liczbie sześćset sztucerów i szabel powstańczych. Stąd wypadami nękał carskiego zaborcę w Warce, Ryczywole, Magnuszewie i na okolicznych traktach. 14.05.1863r. oddział Władysława Kononowicza wspólnie z powstańcami oddziałów Józefa Jankowskiego i Adama Zielińskiego dysponując siłą prawie tysiąca powstańców, z zasadzki uderzył na maszerującą pod dowództwem płk. Ernrotha kolumnę piechoty i kozaków (ponad tysiąc bagnetów, szabel i pik) na trakcie między Rozniszewem a Zagrobami. Zaskoczeni Moskale stawili czoła, jednak wkrótce salwowali się ucieczką, zostawiając na polu siedemdziesięciu zabitych i 150 karabinów. Nasi odnotowali straty - 15 poległych. Kroniki odnotowały tę potyczkę - bitwę, jako największe zwycięstwo powstańców na terenie Zapilicza. Rosjanie przeprowadzają koncentrację swoich sił, by korpusem generała Mikołaja Millera - Zakamelskiego, to znaczy siłą około 3000 regularnie uzbrojonych żołnierzy otoczyć i zniszczyć powstańczy obóz. Pierwsze uderzenie Moskale przeprowadzili dwa tygodnie po przegranej bitwie, czyli 1go czerwca 1863r. Świetnie wybrane miejsce na obóz, pozwoliło powstańcom odeprzeć atak pięciokrotnie przewyższających liczebnością i uzbrojeniem siłom zaborcy. Dzięki ocenie, rozwadze i właściwym rozkazom Kononowicza, powstańcy małymi grupkami wymykają się z zamykającej ich matni, w kierunku Woli Grabowskiej, gdzie zakopują broń i rozwiązują oddział.
Nieostatni
Załączniki
2007_0908 Anielin okolice 0033.JPG
2007_0908 Anielin okolice 0033.JPG (165.07 KiB) Przejrzano 2576 razy
2007_0908 Anielin okolice 0035.JPG
2007_0908 Anielin okolice 0035.JPG (140.87 KiB) Przejrzano 2576 razy
2007_0908 Anielin okolice 0038.JPG
2007_0908 Anielin okolice 0038.JPG (136.19 KiB) Przejrzano 2576 razy
Awatar użytkownika
bobola
Stowarzyszenie
Posty: 2465
Rejestracja: sob lis 14, 2009 11:30 am
Lokalizacja: Płock

Re: Pomnik Anielin Kępa - Zapilicze (pow. kozienicki)

Postautor: bobola » wt paź 05, 2010 1:11 pm

Jak mógł wyglądać obóz powstańczy na Zapiliczu? Aby wspomóc wyobraźnię dodaję skan obrazu "Obóz powstańców" Tadeusza Ajdukiewicza (1852 -1916) malarza dzisiaj raczej zapomnianego.
Załączniki
skanuj0011tr.Ajdukiewicz.jpg
skanuj0011tr.Ajdukiewicz.jpg (63.49 KiB) Przejrzano 2562 razy
Awatar użytkownika
Nieostatni
Posty: 645
Rejestracja: pt wrz 24, 2010 10:49 pm
Lokalizacja: W-wa (rzut beretem)

Re: Pomnik Anielin Kępa - Zapilicze (pow. kozienicki)

Postautor: Nieostatni » śr paź 06, 2010 11:02 am

Witaj!
Dzięki za uzupełnienie wątku piękną reprodukcją. Tak rzeczywiście mógł wyglądać wierzchołek wydmy, "kępy" z obozowiskiem partii Kononowicza. Miło mi - pozdrawiam.
Nieostatni

Wróć do „Pomniki”

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 1 gość