Krzyż - pomnik 24-25. 02. 1831r. Białołęka - Warszawa.

[Nieostatni]

Jest to krzyż pamiątka, "okno do nieba dla tych, których dosięgła kula lub bagnet" w bitwie pod Białołęką 24-25 luty 1831r. W dwóch dniach bitwy poległo 770-ciu Polaków i 1080-ciu Rosjan.
To pewno już drugi kolejny krzyż wystawiony przez parafian św. Michała Archanioła z pobliskiego Grodziska, sygnowany datą 1892. Jak pisze Wacław Tokarz, autor znanego dzieła "Wojna polsko - rosyjska 1830 i 1831", wygrana bitwa pod Białołęką całkowicie sparaliżowała plan operacyjny feldmarszałka Iwana Dybicza. Odgłos kanonady artylerii pod Białołęką spowodował natychmiastowe rozpoczęcie działań frontalnych, zamiast okrążenia polskich pozycji zaplanowanych na 26 lutego pod Olszynką Grochowską. Odwody rosyjskie nie zdążyły nadejść z Miłosny, zza Wawra. Oddziały księcia Szachowskiego wycofujące się z Białołęki przez Grodzisk, Marki i Ząbki, około godziny 17:00 dotarły pod Elsnerów. O 18:00 Dybicz w ciemnościach zarządził przerwę w bitwie. Dzięki Białołęce, bitwa o Olszynkę Grochowską pozostała nie rozegrana, Dybicz zdecydował na odwrót z pod Warszawy. Ogromne straty po obu stronach, Polacy 7000, Rosjanie 12000 - zabitych.
"Bitwa białołęcka - mówi o tej fazie walki urzędowy historyk rosyjski Smitt - czyni zaszczyt walczącym. Po obu stronach biły się tutaj wojska wyborowe, walcząc z niewiarygodną wprost zaciekłością: walczono w domach, podwórzach, stajniach, rowach, każda piędź ziemi była broniona zacięcie; strzelano często do siebie z odległości 20 kroków, nie ustępując z miejsca; chwytano potem za kolbę i bagnet. Białołęka była zawalona trupami"
Jak było pod Olszynką Grochowską, znamy doskonale z kart historii. W Białołęce na zakręcie ulic Białołęckiej, nie opodal Juranda ze Spychowa, którą wycofywali się Rosjanie, ciągle stoi "krzyż - okno do nieba" dla poległych z obu stron. Nie wielu z mijających zdaje sobie sprawę, w jak długiej kolejce oczekiwali na przyjęcie po Tamtej stronie. Uchylmy wirtualnej czapki przed nimi.

ScreenShot229 Białołęka25.02.1831r.jpg (128.31 KiB) Przejrzano 1666 razy

Z lewej na zakręcie pod "klepsydrą" Krzyż - pomnik - pamiątka.
Pierwsza mapa, rosyjska 1:42 000, zdjęcie terenu z 1889r., która lokalizuje wspomniany krzyż(?)

IMGP8288.JPG (125.82 KiB) Przejrzano 1666 razy

Mimo lat dziarsko trzyma się ten Krzyż świadek historii. Dziś można by rzec Velux do nieba.

IMGP8292.JPG (131.01 KiB) Przejrzano 1666 razy

Chwała troskliwym rękom, uprzedzającym wiatrołomy. Być może bratnie dusze z pod znaku św. Floriana?

IMGP8538.JPG (110.14 KiB) Przejrzano 1666 razy

Na wschód - kierunek Grodzisk, w odsieczy Olszynce Grochowskiej. Tu, pobici Rosjanie, tam nie zdążyli z pomocą!

IMGP8542.JPG (120.27 KiB) Przejrzano 1666 razy

Chwała Bogu, nie jedni już wrócili, skąd przyszli. Ci byli ze wschodu, byli tu parę razy, jednak nie cieszyli się naszą gościnnością.

IMGP8545.JPG (118.91 KiB) Przejrzano 1666 razy

Myślę, iż dłuto cieśli nie kłamie 1892 - to 119 lat od fundacji.
Nieostatni