Cmentarz choleryczny - Strzegowo (pow. mławski)
: wt gru 04, 2018 11:33 am
Cmentarz ten był przedmiotem rozważań w wątku dotyczącym strzegowskiego cmentarza ewanelickiego (viewtopic.php?f=97&t=4074&p=18785&hilit ... owo#p18785). Myślę, że warto założyć mu osobny wątek. Tablica informacyjna i krzyż w kamiennej podstawie to jedyne elementy znajdujące się na tym niewielkim obszarze. Należy zaznaczyć, że obecnie teren cmentarza jest oczyszczony z samosiejek i uporządkowany. Wspomniana tablica informuje, że:
"Cmentarz choleryczny znajduje się tuż za kościołem św. Anny na przedłużeniu ulicy Kościelnej, po lewej stronie drogi do Rydzyna Szlacheckiego. Obecnie na cmentarzu pozostał tylko krzyż na kamiennej podstawie z wyrytą datą 1898 roku (błąd: wyryto tu rok 1894 - przyp. aut.). Cmentarz ten kryje w sobie wielki dramat wielu rodzin z parafii Strzegowo.
Epidemie cholery.
Do Polski cholera trafiła najprawdopodobniej w 1831 roku przyniesiona przez rosyjskich żołnierzy, tłumiących Powstanie Listopadowe. Dalej rozprzestrzeniła się na polską armię powstańczą i w konsekwencji na ludność cywilną. Początkowo nie wiedziano, jak sobie radzić z tą chorobą. Przypuszczano, że przenosi się w powietrzu. Pojawiły się wierzenia, zabobony i mity (m.in. że choroba wędruje nocą, więc uszczelniano okna przed „morowym powietrzem”). Dopiero w połowie XIX wieku odkryto (angielski lekarz John Snow), że bakterie cholery przenoszone są w skażonej wodzie. Ze względu na zagrożenie szerzenia się epidemii zalecano grzebać zmarłych jak najszybciej, w miejscach do tego przeznaczonych - za granicami wsi lub miasta. Pochówkiem miały się zajmować tylko osoby, które doglądały chorego. W XIX wieku epidemie cholery wielokrotnie nawiedzały ziemie polskie oraz Europę. Na terenach gminy Strzegowo i sąsiedniej gminy Radzanów cholera występowała w latach: 1848, 1852-1856, 1865-1866, 1872-1873, 1891-1892, 1897-1898, zbierając swoje straszne żniwo.
Głód oraz inne przebyte choroby, np. grypa, tyfus, sprzyjały obniżeniu odporności, a co za tym idzie zachorowalności na cholerę. Ofiarami epidemii padali najsłabsi: dzieci i osoby starsze. Wymierały całe rodziny. Wiosenne roztopy i podtopienia sprawiały, że większość zanieczyszczeń gospodarskich była zmywana do rzeki i strumieni. Na drogach, przed domami stawiano figurki lub krzyże dwuramienne (tzw. karawaki), które miały chronić przed „morowym powietrzem”. Do dziś zachował się taki krzyż w Pokrytkach koło Niedzborza.
Cholera to zakaźna choroba atakująca układ pokarmowy. Zarażenie następuje przez spożycie wody skażonej ludzkimi odchodami, w której znajdują się szczepy przecinkowca cholery (Vibrio choleroe). Wodę zanieczyścić bakteriami cholery zdolni są jedynie ludzie chorzy lub nosiciele. Obecnie są dostępne doustne szczepionki przeciw cholerze."
"Cmentarz choleryczny znajduje się tuż za kościołem św. Anny na przedłużeniu ulicy Kościelnej, po lewej stronie drogi do Rydzyna Szlacheckiego. Obecnie na cmentarzu pozostał tylko krzyż na kamiennej podstawie z wyrytą datą 1898 roku (błąd: wyryto tu rok 1894 - przyp. aut.). Cmentarz ten kryje w sobie wielki dramat wielu rodzin z parafii Strzegowo.
Epidemie cholery.
Do Polski cholera trafiła najprawdopodobniej w 1831 roku przyniesiona przez rosyjskich żołnierzy, tłumiących Powstanie Listopadowe. Dalej rozprzestrzeniła się na polską armię powstańczą i w konsekwencji na ludność cywilną. Początkowo nie wiedziano, jak sobie radzić z tą chorobą. Przypuszczano, że przenosi się w powietrzu. Pojawiły się wierzenia, zabobony i mity (m.in. że choroba wędruje nocą, więc uszczelniano okna przed „morowym powietrzem”). Dopiero w połowie XIX wieku odkryto (angielski lekarz John Snow), że bakterie cholery przenoszone są w skażonej wodzie. Ze względu na zagrożenie szerzenia się epidemii zalecano grzebać zmarłych jak najszybciej, w miejscach do tego przeznaczonych - za granicami wsi lub miasta. Pochówkiem miały się zajmować tylko osoby, które doglądały chorego. W XIX wieku epidemie cholery wielokrotnie nawiedzały ziemie polskie oraz Europę. Na terenach gminy Strzegowo i sąsiedniej gminy Radzanów cholera występowała w latach: 1848, 1852-1856, 1865-1866, 1872-1873, 1891-1892, 1897-1898, zbierając swoje straszne żniwo.
Głód oraz inne przebyte choroby, np. grypa, tyfus, sprzyjały obniżeniu odporności, a co za tym idzie zachorowalności na cholerę. Ofiarami epidemii padali najsłabsi: dzieci i osoby starsze. Wymierały całe rodziny. Wiosenne roztopy i podtopienia sprawiały, że większość zanieczyszczeń gospodarskich była zmywana do rzeki i strumieni. Na drogach, przed domami stawiano figurki lub krzyże dwuramienne (tzw. karawaki), które miały chronić przed „morowym powietrzem”. Do dziś zachował się taki krzyż w Pokrytkach koło Niedzborza.
Cholera to zakaźna choroba atakująca układ pokarmowy. Zarażenie następuje przez spożycie wody skażonej ludzkimi odchodami, w której znajdują się szczepy przecinkowca cholery (Vibrio choleroe). Wodę zanieczyścić bakteriami cholery zdolni są jedynie ludzie chorzy lub nosiciele. Obecnie są dostępne doustne szczepionki przeciw cholerze."