Kościół św. Małgorzaty - Stare Gralewo (pow. płoński)

Moderator: zbyszekg9

Awatar użytkownika
zbyszekg9
Posty: 1554
Rejestracja: pn paź 28, 2013 3:32 pm

Kościół św. Małgorzaty - Stare Gralewo (pow. płoński)

Postautor: zbyszekg9 » czw sty 26, 2017 7:16 pm

Miejscowość jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii św. Małgorzaty w dekanacie raciąskim, diecezji płockiej. Parafia powstała pod koniec XIII wieku, pierwsza wzmianka o kościele pochodzi z 1385 roku.
Murowany kościół wybudowano w XV wieku, a konsekrowano go w 1598 roku. Świątynię przebudowywano po zniszczeniach czasów potopu szwedzkiego w XVII i XVIII wieku. W wyniku I wojny została częściowo spalona, następnie gruntownie odnowiona staraniem księdza Witolda Grotkowskiego w latach 1923–1928. Kościół był konsekrowany przez biskupa płockiego Leona Wetmańskiego 2 czerwca 1930 roku.
Jest to murowana budowla późnogotycka, orientowana, na planie prostokąta z węższym prezbiterium. Całość nawiązuje do popularnego na początku XX w. stylu swojskiego lub narodowego. Wewnątrz podobno niezwykłą ozdobą jest ambona. Stanowi ona połączenie symboli religijnych (łódź) i narodowych (orzeł). W 1936 roku wykonano polichromię, a ambonę i ołtarze wykonał w latach 1934–1936 Ludwik Konarzewski - rzeźbiarz z Istebnej. Po lewej stronie znajduje się kaplica nakryta kopułą. W kościele znajdują się zabytkowe 16-głosowe organy z początku XX wieku, sprowadzone do Gralewa w 1918 r., konserwowane w 1. dekadzie XXI wieku.
Załączniki
056. Stare Gralewo. Kościół parafialny pw. św. Małgorzaty i dzwonnica.JPG
056. Stare Gralewo. Kościół parafialny pw. św. Małgorzaty i dzwonnica.JPG (103.42 KiB) Przejrzano 5956 razy
079. Stare Gralewo. Dzwonnica przykościelna.JPG
079. Stare Gralewo. Dzwonnica przykościelna.JPG (118.97 KiB) Przejrzano 5956 razy
080. Stare Gralewo. Kościół św. Małgorzaty (XV w.).JPG
080. Stare Gralewo. Kościół św. Małgorzaty (XV w.).JPG (150.38 KiB) Przejrzano 5956 razy
081. Stare Gralewo. Dzwonnica przykościelna.JPG
081. Stare Gralewo. Dzwonnica przykościelna.JPG (139.86 KiB) Przejrzano 5956 razy
083. Stare Gralewo. Kościół św. Małgorzaty (XV w.).JPG
083. Stare Gralewo. Kościół św. Małgorzaty (XV w.).JPG (139.77 KiB) Przejrzano 5956 razy
084. Stare Gralewo. Kościół św. Małgorzaty (XV w.).JPG
084. Stare Gralewo. Kościół św. Małgorzaty (XV w.).JPG (89.18 KiB) Przejrzano 5956 razy
087. Stare Gralewo. Kościół św. Małgorzaty (XV w.).JPG
087. Stare Gralewo. Kościół św. Małgorzaty (XV w.).JPG (117.69 KiB) Przejrzano 5956 razy
089. Stare Gralewo. Kościół św. Małgorzaty (XV w.).JPG
089. Stare Gralewo. Kościół św. Małgorzaty (XV w.).JPG (109.58 KiB) Przejrzano 5956 razy
090. Stare Gralewo. Kościół św. Małgorzaty (XV w.).JPG
090. Stare Gralewo. Kościół św. Małgorzaty (XV w.).JPG (108.81 KiB) Przejrzano 5956 razy
Awatar użytkownika
Gralewiak267
Posty: 4
Rejestracja: śr lip 25, 2018 8:25 am

Re: Kościół św. Małgorzaty - Stare Gralewo (pow. płoński)

Postautor: Gralewiak267 » śr mar 04, 2020 4:14 pm

Wg "Słownika historyczno-geograficznego ziem polskich......." Gralewo (dziś Stare Gralewo) to "własność duchowna, ok. 1240 roku książe Konrad I potwierdza kapitule płockiej posiadanie m. in. wsi Gralewo" (Codex diplomaticus et commemorationum Masoviae generalis, wyd. J. K. Kochanowski, Warszawa 1919, nr 301).
Poza tym to ksiądz odbudowujący zupełnie spalony (zostały tylko resztki murów) w 1915 roku (Gralewo przez kilka m-cy leżało na linii frontu) gralewski kościół nazywał się Grotowski.
Awatar użytkownika
Thomas
Moderator globalny - Stowarzyszenie
Posty: 1509
Rejestracja: wt gru 01, 2009 8:40 pm
Kontakt:

Re: Kościół św. Małgorzaty - Stare Gralewo (pow. płoński)

Postautor: Thomas » pn maja 25, 2020 9:44 pm

DSC_0749.JPG
Widok kościoła od północy
DSC_0749.JPG (185.08 KiB) Przejrzano 5107 razy
Chciałbym szczególnie podkreślić osobliwość tego kościoła, jaką jest barokowa kopułowa kaplica wzniesiona od strony północnej prezbiterium. Bardzo rzadki wariant na naszych terenach - kaplica (zapewne grobowa) kryta kopułą z latarnią... (gralewska rewelacja nr 1) Kaplica miała być wzniesiona na przełomie XVII i XVIII w. (KZSP). Była przebudowana w czasie kampanii konserwatorskiej na początku XX wieku. Na ścianie od wschodu, w górnej jej partii zachował się napis: X. W[itold] G[rotowski] i data 1921.
DSC_0737.JPG
Inskrypcja w szczycie
DSC_0737.JPG (124.34 KiB) Przejrzano 5107 razy
Akcją budowlaną w latach 1920-8 kierował architekt Włodzimierz Dubik. Ołtarze oraz ambonę (ambona łodziowa) wykonał w latach 1934-6 Ludwik Konarzewski z Istebnej (Śląsk Cieszyński), a ławki miał rzekomo zaprojektować sam Stefan Szyller. Stacje Drogi Krzyżowej malował niejaki Wałach ze Śląska. Dzwonnica z 1930 roku została wzniesiona według projektu Wacława Kłopotowskiego.
DSC_0732.JPG
Prezbiterium i kaplica od wschodu
DSC_0732.JPG (204.5 KiB) Przejrzano 5107 razy
DSC_0728.JPG
Kaplica od północnego zachodu
DSC_0728.JPG (179.38 KiB) Przejrzano 5107 razy
DSC_0734.JPG
Kaplica od północnego wschodu
DSC_0734.JPG (148.42 KiB) Przejrzano 5107 razy
Szkoda, że nie udało mi się wejść do wnętrza. W prezbiterium ma się znajdować sklepienie kryształowe... (a to byłaby gralewska rewelacja nr 2), a w kaplicy kopulaste. Zupełnie nieznane i niedocenione. Muszę kiedyś wrócić do Gralewa...
DSC_0751.JPG
Szczyt kruchty zachodniej, figura Chrystusa i podpis księdza dobrodzieja z 1982 r.
DSC_0751.JPG (177.88 KiB) Przejrzano 5107 razy
Edycja.: PS. Sklepienia pochodzą z lat 1920-28.
Awatar użytkownika
Gralewiak267
Posty: 4
Rejestracja: śr lip 25, 2018 8:25 am

Re: Kościół św. Małgorzaty - Stare Gralewo (pow. płoński)

Postautor: Gralewiak267 » czw lut 04, 2021 11:59 am

Thomas, skąd pochodzą informacje dotyczące personaliów osób zaangażowanych w odbudowę budynku kościoła w międzywojniu? Skrót umieszczony nad zachodnim wejściem do kościoła oznacza zapewne "ksiądz kanonik Stanisław Bralski", który to ksiądz przez 25 lat był proboszczem w Gralewie i jest tam pogrzebany.
Awatar użytkownika
Thomas
Moderator globalny - Stowarzyszenie
Posty: 1509
Rejestracja: wt gru 01, 2009 8:40 pm
Kontakt:

Re: Kościół św. Małgorzaty - Stare Gralewo (pow. płoński)

Postautor: Thomas » czw lut 04, 2021 12:29 pm

Informacje o autorach prac w międzywojniu przy gralewskim kościele pochodzą z dokumentacji historyczno-konserwatorskiej wykonanej w l. 40. XX w. przez Dariusza Kaczmarzyka na zlecenie Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk (wstępna inwentaryzacja przed wydaniem "Katalogu zabytków sztuki w Polsce"). Dariusz Kaczmarzyk korzystał z parafialnych i dekanalnych kronik oraz archiwaliów w Kurii Diecezjalnej Płockiej i tamtejszego Archiwum Diecezjalnego.
Awatar użytkownika
Gralewiak267
Posty: 4
Rejestracja: śr lip 25, 2018 8:25 am

Re: Kościół św. Małgorzaty - Stare Gralewo (pow. płoński)

Postautor: Gralewiak267 » pt lut 05, 2021 10:27 am

Dziękuję Ci za odpowiedź. Informacje są dla mnie na tyle nowe, że poprosiłem Cię o więcej danych. "Układam" coś na kształt tablic historycznych dot. Gralewa, które być może będą opublikowane. Dlatego też poproszę Cię o zgodę na użycie niektórych zdjęć Twojego autorstwa dot. Gralewa oraz powołanie się na Ciebie przy wymienieniu nazwisk badaczy i artystów zasłużonych dla odbudowy kościoła.
Bardzo wiele lat temu, jako dziecko byłem w zakrystii i pamiętam jakieś łuki na suficie, ale dziś nie wiem jaki to rodzaj sklepienia, nie sądzę jednak by było to kryształowe.
Awatar użytkownika
Thomas
Moderator globalny - Stowarzyszenie
Posty: 1509
Rejestracja: wt gru 01, 2009 8:40 pm
Kontakt:

Re: Kościół św. Małgorzaty - Stare Gralewo (pow. płoński)

Postautor: Thomas » pt lut 05, 2021 12:04 pm

Nie ma sprawy. Polecam się.
Gdyby jednak udało Ci się dotrzeć do wnętrza zakrystii i zrobić jakieś zdjęcie sklepień, to moglibyśmy sprawę skonsultować. Służę swoją pomocą.
Dalszą korespondencję proponuję prowadzić przez e-mail. Pozdrawiam, Tomasz.

Wróć do „Obiekty sakralne”

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 1 gość