Budynek byłego Banku Państwowego Rosji - Łódź.

Moderator: zbyszekg9

Awatar użytkownika
Margos
Posty: 330
Rejestracja: pn mar 16, 2009 10:56 am
Lokalizacja: Łódź,Staňkov (okres Domažlice) Czech Republic

Budynek byłego Banku Państwowego Rosji - Łódź.

Postautor: Margos » wt sie 11, 2009 8:56 am

Okrągłe 100 lat minęło od chwili zakończenia budowy jednego z najciekawszych i monumentalnych budynków w Łodzi-siedziby banku centralnego,obecnie Oddziału Okręgowego NBP w Łodzi. Został wybudowany z piaskowca na planie litery L, w stylu łączącym elementy renesansu, baroku i secesji. W gmachu znajduje się, jedna z największych sal operacyjnych w Europie o powierzchni ponad 1100 m kwadratowych,w której szczególną uwagę zwracają misterne zdobienia i sylwetki mitologicznych postaci, na które użyto między innymi 21 kg złota!

Gwałtowny, bardzo burzliwy rozwój przemysłu i handlu w dziewiętnastowiecznej Łodzi spowodował rozrost sektora bankowego a przede wszystkim zwiększenie zakresu działalności Banku Państwowego. Długie kolejki klientów, wzrastająca ilość inwestycji wymuszała konieczność powiększenia powierzchni biurowej w istniejącym budynku bankowym. Zrodził się pomysł wybudowania zupełnie nowego gmachu. Rozpoczęto poszukiwania odpowiedniej działki budowlanej. Zadanie było bardzo trudne, bowiem centrum miasta, najbardziej atrakcyjny rejon dla Banku Państwowego był już w większości terenem zwarcie zabudowanym.

Po kilku tygodniach poszukiwań znaleziono odpowiednie miejsce. Było nim pięć parceli położonych przy tzw. Promenadzie - przy zbiegu ulic: al. Kościuszki i ul. Benedykta (obecnie ul. 6. Sierpnia). Al. Kościuszki miejsce spacerów mieszkańców Łodzi było znaną wówczas ulicą, która w ówczesnym czasie zaczynała konkurować nawet z główną ulicą Łodzi (ul. Piotrkowską).Wykonanie projektu zlecono w konkursie zamkniętym trzem ówczesnym utalentowanym i już dobrze znanym z innych budowli w Łodzi, architektom i mistrzom budowlanym: Franciszkowi Chełmińskiemu, Gustawowi Landau-Gutenteger i Dawidowi Landé. Konkurs wygrał Dawid Landé. Zaprojektowany przez niego gmach ukazywał potęgę finansową przemysłowej Łodzi, ale również Carskiej Rosji. Nie do przyjęcia dla carskich władz był jedynie sporządzony przez Dawida Landé kosztorys inwestycji. Dawid Landé dokonał korekty inwestycyjnej i projekt został przyjęty przez Petersburg. Budowa gmachu przypadła na okres rewolucji 1905 roku. Rozpoczęta w maju 1905 roku budowa zakończyła się całkowicie w grudniu 1908 roku. W dniu 18 grudnia 1908 r. po raz pierwszy uruchomiono dla interesantów ciężkie obrotowe drzwi wejściowe.

Gmach był niezwykły. Swoim wyglądem i dekoracją pokazywał zamożność miasta i stabilność instytucji bankowej. Wybudowany w stylu łączącym renesans i barok wzbogacony został o liczne dekoracje nowo rozwijającego się stylu secesyjnego. Ta eklektyczna budowla naprawdę wywoływała wrażenie na widzu. Obiekt powstał na planie dużej litery L. Elewacje zewnętrzne wykonane z piaskowca częściowo wykończone rustykalnie podkreślały wielkość budowli oraz jej monumentalny charakter. Zastosowany do wykończenia elewacji materiał w postaci naturalnego kamienia świadczył o zamożności inwestorów. Znane były w Łodzi budowle, których elewacje częściowo ozdabiane były kamieniem naturalnym, ale elewacja nowego gmachu Banku Państwa cała pokryta została tym drogim materiałem.

Kunsztowny kształt i zdobnictwo czyniły i nadal czynią z budynku prawdziwą ozdobę miasta. Fasada główna wzdłuż al. Kościuszki wykonana została w stylu renesansowym z wykorzystaniem sztuki rzeźbiarskiej. Wejście ozdabia niewielki marmurowy portal zwieńczony trójkątnym naczółkiem. Nad drzwiami wejściowymi umieszczono dwie alegoryczne figury, które pozostają dziś zagadkowe dla odwiedzających obiekt łodzian. Pierwsza z nich to uskrzydlona, piękna kobieta stojąca na uskrzydlonym kole - Fortuna, symbol przemysłu i sukcesu, druga postać to młody mężczyzna w charakterystycznym hełmie ze skrzydłami oraz uskrzydlonych butach - to Hermes, symbol handlu. To postacie, które dokładnie odzwierciedlały charakter przemysłowej Łodzi na początku XX wieku.

Tutaj mieści się jedna z największych bankowych sal operacyjna Europy: 52 metry długości, 21 metrów szerokości tworzy imponującą powierzchnia 1155 mkw. Kiedy do tego dodamy ponad 10 metrów wysokości uzyskujemy olbrzymią halę, którą porównywać można jedynie do niemieckich dworców kolejowych. Prawdopodobnie właśnie dworce kolejowe Niemiec stały się inspiracją dla Dawida Landé w stworzeniu tej gigantycznej budowli bankowej ,jedynej w swoim rodzaju.

Tylko przez kilka lat po wybudowaniu w tym pięknym budynku urzędowali Rosjanie. W czasie I wojny światowej była tam siedziba niemieckich władz okupacyjnych, a w niepodległej Polsce - Izba Skarbowa. W 1927 roku właścicielem obiektu stał się Bank Polski a po 1945 roku Narodowy Bank Polski.

Swoją drugą młodość gmach przeżywa od 1994 r. Wykonano szereg prac adaptacyjno-budowlanych, które spowodowały, iż mimo ograniczeń typowych dla obiektów zabytkowych gmach ten może nadal bez trudności pełnić rolę gmachu użyteczności publicznej. Sala łódzkiego Oddziału Narodowego Banku Polskiego uznana została za wnętrze roku 1997. Obecnie ten olbrzymi budynek administrowany przez NBP jest siedzibą dla dwóch banków: Narodowego Banku Polskiego Oddziału Okręgowego w Łodzi oraz II Oddziału Kredyt Banku S.A.

Dziś obiekt jest w pełni klimatyzowany, ale już na początku XX wieku przyjęto rozwiązania które świadczyły o nowoczesności budynku oraz ówczesnym rozwoju budownictwa. W obiekcie zastosowano półmechaniczną instalację wentylacyjną która zapewniała wymianę świeżego powietrza na olbrzymiej Sali głównej. Świeże powietrze pobierane przez okienka piwniczne przy pomocy elektrycznej turbiny było kanałami pompowane na salę operacyjną gdzie poprzez wyloty zlokalizowane w ścianach bocznych było uwalniane. Ogrzane powietrze unosiło się natomiast pod strop Sali gdzie poprzez wykonane otwory pod rozetami żyrandoli oraz poprzez dekoracyjne otwory w sklepieniach uchodziło na zewnątrz. Ten prosty system wentylacji wykorzystujący prawa i zasady fizyki bezawaryjnie funkcjonował przez blisko 90 lat. Jedynym utrudnieniem w przesyłaniu powietrza na salę był towarzyszący temu procesowi niezbyt przyjemny hałas wytwarzany przez wędrujące kanałami powietrze dlatego system załączany był głownie po godzinach funkcjonowania banku oraz w godzinach nocnych. W ten sposób zapewniano wentylację Sali oraz wietrzono pomieszczenie na kolejny dzień urzedowania. System mimo upływy lat nadal jest sprawny. Jeszcze do końca lat 90 był używany . Obecnie zastąpiono go klimatyzacją i pełną wentylacją mechaniczną.

Podczas remontu Gmachu w latach dziewięćdziesiątych odnowiono wszystkie istniejące dekoracje przywracając im dawną świetność. Wiele z nich pokryto oryginalną złotą farbą. Obliczono iż na odrestaurowanie złotych elementów łącznie zużyto blisko 21 kg szczerego złota. Wyjatkowość dekoracji oglądanych na Sali operacyjnej oraz klatce schodowej podkreślają również piękne kolorowe witraże. Nie są to jednak oryginalne wypełnienia okien. Niestety w okresie budowy Gmachu witrażowe okna pozostały jedynie w sferze dokumentacji projektowej. Carska Rosja w celu obniżenia kosztów inwestycyjnych postanowiła zrezygnować z tych dekoracji. Nie zachowały się również plany pozwalające odtworzyć oryginalnie zaprojektowane witraże. Jednak podczas prac remontowych staraniem dyrekcji Oddziału oraz przy życzliwym poparciu ze strony ówczesnego prezesa NBP, miejsca planowanych dekoracji witrażowych wypełniono współczesnymi mozaikami witrażowymi wykonanymi przez znaną i ceniona w Łodzi pracownie witraży. Motywy które pojawiają się w tych szklanych obrazach, na klatce schodowej oraz Sali operacyjnej nawiązują do motywów które znajdujemy w sztuce rzeźbiarskie pojawiającej się w budynku, a zatem pojawiają się pszczółki, statki handlowe, lokomotywy oraz postacie alegoryczne Hermesa i Fortuny.

Z uwagi na publiczny charakter całego obiektu każdego dnia można podziwiać tę perłę architektury bankowej która zapewne jest unikatowym budynkiem w skali światowej. Mając na uwadze współcześnie rozwinięte budownictwo, aż trudno uwierzyć że ten nasz wyjątkowy Gmach wzniesiono w zaledwie 3,5 roku.



źródło: serwis informacyjny NBP.
Załączniki
IMG_0280.JPG
IMG_0280.JPG (118.27 KiB) Przejrzano 1552 razy
IMG_0278.JPG
IMG_0278.JPG (150.97 KiB) Przejrzano 1552 razy
IMG_0277.JPG
IMG_0277.JPG (110.7 KiB) Przejrzano 1552 razy
IMG_0276.JPG
IMG_0276.JPG (314.02 KiB) Przejrzano 1552 razy
IMG_0274.JPG
IMG_0274.JPG (153.29 KiB) Przejrzano 1552 razy
IMG_0275.JPG
IMG_0275.JPG (190.17 KiB) Przejrzano 1552 razy
IMG_0273.JPG
IMG_0273.JPG (147.82 KiB) Przejrzano 1552 razy
Obrazek

Wróć do „Inne...”

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 3 gości