Tradytor | forum

Franciszek Tarczyński, syn Kazimierza i Marianny z Grodzickich, mąż Teofili z Gąsiorowskich, bezdzietny. Urodził się 19 września w 1833r. w Łęczycy, w zubożałej szlacheckiej rodzinie. W latach 1845 – 1850 uczęszczał do Gimnazjum Gubernialnego w Płocku (wydział filologiczny), zaś w latach 1853 –1857 uczył się w Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie, z której w końcu zrezygnował.
Do wybuchu powstania styczniowego pracował w Płocku jako fotograf, ponadto dorabiał malując obrazy religijne dla kościołów. W samym powstaniu brał aktywny udział, za co otrzymał wyrok czteroletniego zesłania do Ufy u podnóża Uralu. Należy również dodać, że w czasie powstania Franciszek Tarczyński został mianowany (15 września 1863 roku) na „okręgowego w Organizacji Narodowej M. Płocka”. Po powrocie z Uralu już do końca życia mieszkał w Płocku.
Od 1877 roku pracował jako nauczyciel kaligrafii i rysunku w kilku szkołach na terenie Płocka. Swoją pasją starał się zarazić swoich wychowanków, często organizował wycieczki młodzieży po różnych miejscach archeologicznych. Pasję i miłość do archeologii Tarczyński odziedziczył po ojcu, po śmierci, którego przejął pozostałe po nim zbiory numizmatów, książek oraz wiele różnych notatek. Franciszek Tarczyński jako archeolog był niezwykle dokładnym i wnikliwym badaczem. Jego nazwisko z czasem stało się znane poza Płockiem. W 1883 roku Towarzystwo Archeologiczne we Lwowie zaprosiło Tarczyńskiego do grona swoich członków, w dwa lata później Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie zaproponowało mu obowiązki członka- korespondenta. W 1889 roku, Krakowskie Towarzystwo Numizmatyczne zaliczyło go w poczet członków czynnych. Współpracował ze wszystkimi liczącymi się archeologami tego okresu. Franciszek Tarczyński stworzył mini muzeum w dwóch pokojach na poddaszu w swoim domu przy ulicy Tumskiej. Wypożyczał swoje zbiory również na różne wystawy. Zachowała się jego księga pamiątkowa, do której jako ostatni wpisał się Zygmunt Gloger.
Franciszek Tarczyński zmarł w nocy z 29 na 30 czerwca 1900 r. w trakcie prowadzenia prac wykopaliskowych w Romatowie pod Sierpcem . Został pochowany na pobliskim cmentarzu w Kurowie.
Na kilka miesięcy przed śmiercią przekazał rejentalnie swoje zbiory, księdzu kanonikowi Tomaszowi Kowalewskiemu, który umieścił je w kapitularzu katedry. Po powołaniu do życia Muzeum Mazowieckiego zbiory w całości trafiły do tej placówki.

Franciszek Tarczyński był pionierem polskiej archeologii. Można by rzec, był w samoukiem i amatorem, jednak jego dogłębne analizy oraz opisy swoich odkryć dały podwalinę do wolno tworzącej się zawodowej archeologii.
Niebawem i my Tardytorzy będziemy mogli kontynuować pracę jako rozpoczął wiele lat temu Franciszek Tarczyński podczas prac na Wzgórzu Krasino. W dniu dzisiejszym,najmłodsza Tradytorka, zapaliła w mieniu naszego stowarzyszenia, znicz na grobie naszego wielkiego płockiego odkrywcy.

Efekt współpracy Tete, Thomasa, Uboota oraz Jacka&Agatki:

To prawdopodobnie jakość zdjęcia, ale napis przed renowacją (biały) był bardziej czytelny.
Ale ogólnie jest

Zgadza się, jakość zdjęcia - dzień był bardzo upalny i słoneczny, a zdjęcia robiłam pośpiesznie. W rzeczywistości napis został przez Thomasa odrestaurowany profesjonalnie!

bobola pisze:To prawdopodobnie jakość zdjęcia, ale napis przed renowacją (biały) był bardziej czytelny.
Ale ogólnie jest

Napis był biały, ale kamień był czarny.
Po wyczyszczeniu kamienia, napisu nie było widać.

Do perfekcyjności dużo pewnie brakuje. Nie chcieliśmy przedobrzyć. Można napis poprawić raz jeszcze, ale z bliska jest czytelny. Proszę mi wierzyć

Znalazłem pamiątkę po Tarczyńskim w okolicach Sierpca!
Nie tyle związaną z jego archeologiczną pasją, ale inną, tą mniej znaną - mianowicie - malarską.

W kościele świętego Jakuba w Słupii (gm. Zawidz, pow. sierpecki) w obydwu ołtarzach bocznych znajdują się dwa obrazy - jeden z przedstawieniem świętego Jakuba starszego, drugi świętego Jakuba młodszego.
Idąc za słowami Katalogu Zabytków Sztuki w Polsce, t.10, z.15 Okolice Płocka, s. 87, cytuję:

[...] w lewym święty Jakub Starszy, sygn. [Franciszek] Tarczyński 1876, w prawym święty Jakub Młodszy, zapewne mal. Franciszek Tarczyński, oba konserwowane w 1985 [...]

Myślę, że można wziąć śmiało pod uwagę autorstwo jedynego, tak blisko nam znanego Franciszka Tarczyńskiego.

Pytanie do chłopaków, którzy mają książkę z biografią Franciszka - jest tam jakaś wzmianka o Słupi, czy to nowy fakt? Znane są jakieś inne obrazy Pana Franka?

Z biografii Tarczyńskiego wynika, że był on malarzem, z tego się się utrzymywał jako nauczyciel rysunku i kaligrafii w szkołach płockich. Na zesłaniu w okolice Tuły też malował i fotografował. Co malował? Może dla kościołów obrazy świętych, bo w Ikonografii Płocka t. 1 jego nazwisko nie występuje.

W "Płocczanie znani i nieznani" można przeczytać, że Tarczyński od 1877 roku zajmował się także malarstwem religijnym, restauracją starych kościołów, obrazów i dzieł sztuki. Ojciec Kazimierz był był muzykiem i producentem fortepianów. W młodości Tarczyński zetknął się z Fryderykiem Chopinem, który skomponował dla niego 2utwory!!!!
Szukałem też w "Sztuce Płocka " Askanasa, ale o dziwo znalazłem raptem 2 małe wzmianki.

Gdyby nie hobbystyczne zainteresowania Tarczyńskiego, nikt o nim by nie pamiętał.

Ciekawe, czy jeszcze jakieś sygnowane dzieła Franciszka z lat 70-tych XIX wieku się gdzieś zachowały...

Szukajmy a znajdziemy