Cmentarz wojenny IWŚ - Księży Dwór (pow. działdowski)

[stzstz]

Przy wyjeździe z Księżego Dworu w kierunku wsi Kurki (ok. 2,5 km od Działdowa) po lewej stronie szosy znajduje się cmentarz, na którym pochowano żołnierzy poległych w walkach o dolinę Działdówki. Pod koniec nekropolii stoi wielki granitowy głaz z wyrytym numerem pułku i datą bitwy. Są napisy LJR 21 III oraz Btl. 16.11.1914. Na samej górze jest znak Krzyża Żelaznego. Głaz ten ma prawie 3 metry wysokości. Przed głazem znajdują się dwa pola grobowe o wymiarach ok. 2 x 9 m. Na cmentarzu brak nagrobków i danych pochowanych żołnierzy. Cmentarz jest miejscem spoczynku 42 żołnierzy z III batalionu L.I.R. 21 i 14 z L.I.R. 2. Znane są nazwiska 37 żołnierzy. 16.11.1914 r. oddziały rosyjskie natarły na Działdowo, Księży Dwór i Gródki. Był to tzw. czarny dzień (Schwarzer Tag) dla gdańskiego 21 pułku piechoty Landwehry, który poniósł duże straty. Z miejscem tym związana jest lokalna opowieść. Według niej na cmentarzu pogrzebano spalonych żywcem żołnierzy niemieckich, którzy po świętowaniu urodzin swojego dowódcy położyli się spać w jednej ze stodół pobliskiego majątku. Niemcy nie zauważyli nadejścia Rosjan, którzy zamknęli stodołę i ją podpalili.

[krzymen]

Witam! Trochę informacji o tym cmentarzu i innych mogiłach w Księżym Dworze jest także tutaj:
http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejs ... siezy_dwor

Z miejscem tym związana jest lokalna opowieść. Według niej na cmentarzu pogrzebano spalonych żywcem żołnierzy niemieckich, którzy po świętowaniu urodzin swojego dowódcy położyli się spać w jednej ze stodół pobliskiego majątku. Niemcy nie zauważyli nadejścia Rosjan, którzy zamknęli stodołę i ją podpalili.

Ta lokalna opowieść jest pewnie tak samo "prawdziwa" , jak historia związana z tzw. "Pomnikiem Lotników" w Działdowie (niem. Soldau), który wg. lokalnych legend wzniesiono w miejscu mogiły dwóch pilotów, niemieckiego i rosyjskiego, którzy jakoby zestrzelili się wzajemnie w sierpniu 1914 r.
http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejs ... /dzialdowo
Tymczasem na starych niemieckich pocztówkach, przedstawiających ten pomnik, jest podpis: "Massengrab deutscher und russischer Krieger". Oznacza to, że jest to wspólny masowy grób żołnierzy rosyjskich i niemieckich. Gdyby rzeczywiście byli to lotnicy, to o tym pisałyby podręczniki historii. Walki lotnicze i zestrzelenia na froncie wschodnim w 1914-1915, to była niezwykła rzadkość! O podpalenie stodoły w Księżym Dworze i o "Pomnik lotników" pytałem się Niemców, a oni stwierdzili, że nic nie słyszeli o takich zdarzeniach w rejonie Działdowa

[stzstz]

Dziękuję Krzymen za informacje. Oglądałem podeslane przez Ciebie linki. Niestety trochę się zmieniło. Nie ma już tablicy informacyjnej o tym cmentarzu. Widziałem tez dzisiaj cmentarz przy Grunwaldzkiej. Stan jego się cały czas pogarsza. Betonowe tabliczki coraz bardziej wbijaja się w ziemię, a teren coraz bardziej zarasta krzakami. Napisz gdzie w Dzialdowie znajduje się pomnik lotników, bo w publikacji nie jest napisane.

[krzymen]

Napisz gdzie w Dzialdowie znajduje się pomnik lotników, bo w publikacji nie jest napisane.

Postaramy się, żeby to poprawić Byłeś bardzo blisko (kilkaset metrów), bo ten pomnik jest na ul. Męczenników Jego otoczenie nie wygląda już tak, jak na starych pocztówkach. Niestety zdjęcie umieszczone tutaj:
http://asdzialdowo.pl/pamiatki-historii-w-dzialdowie
też już jest nieaktualne. Pomnik, a raczej mogiła zbiorowa jest na parkingu przy pawilonach ze sprzętem rolniczym. Część tego parkingu jest niewątpliwie na mogile.

Jeżeli chodzi, o cmentarz przy ul. Grunwaldzkiej, to kiedyś napisałem w tej sprawie do UM Działdowa. Tłumaczyli się, że stan prawny obiektu jest nieuregulowany, na sprzątanie i koszenie trzeba urządzać przetargi itd. itp.

Wracając do „Pomnika Lotników”, to ta legenda jest kompletną bujdą. W 1914 r. lotnicy, to była jedna paczka. Wielu walczących we wrogich armiach znało się nawet z kursów lotniczych, które odbyli wspólnie we Francji. Lotnicy z początku nie myśleli o walce. Ich zadaniem było rozpoznanie, a nie walka powietrzna, którą z początku uważano za bezsensowną i … niemożliwą. Dopiero po pewnym czasie niektóre załogi zaczęły brać ze sobą pistolety,karabiny i broń myśliwską. Nic dziwnego, że pierwszy przypadek walki powietrznej na froncie wschodnim, to była sensacja. Sztabskapitan Niestierow staranował 08.09.1914 r. samolot austriacki.
http://pl.wikipedia.org/wiki/Piotr_Niestierow
Lotnicy wtedy, to byli herosi, o których pisały gazety. Taka historia, jak ta, która rzekomo miała mieć miejsce w Działdowie, nie przeszłaby bez echa.

[stzstz]

Bardzo ciekawe rzeczy piszesz. Widzę, że masz dużą wiedzę na temat tych okolic. Może w takim razie orientujesz się dlaczego jedna mogiła radzieckiego żołnierza znajduje się na cmentarzu żydowskim w Działdowie.
viewtopic.php?f=91&t=3125