Cmentarz wojenny - Brodnica

Cmentarze, mogiły, kwatery
Awatar użytkownika
Majsterek
Administrator - Stowarzyszenie
Posty: 948
Rejestracja: pn lis 15, 2010 11:20 pm

Cmentarz wojenny - Brodnica

Postautor: Majsterek » ndz wrz 11, 2016 9:40 pm

Cmentarz wojenny w Brodnicy jest potwierdzeniem porzekadła, o tym, że nic tak nie łączy ludzi jak śmierć i cmentarz. Nekropolia znajdująca się przy ulicy świerkowej jest przykładem dla innych miast jak powinien wyglądać cmentarz ofiar wojen - pomieszanych w tym przypadku pod względem pochodzenia pochowanych. Zadbana kaplica, zielone trawniki, nowe bądź odnowione pomniki i krzyże. Lustracja poszczególnych kwater to okazja do całościowego prześledzenia krwawej historii I oł. XXw.
GR 050.jpg
GR 050.jpg (231.27 KiB) Przejrzano 2644 razy
GR 053.jpg
GR 053.jpg (230.83 KiB) Przejrzano 2644 razy
Cmentarz założyli Niemcy podczas I Wojny Światowej, jako miejsce pochówku żołnierzy zmarłych z ran w szpitalu polowym. W tej samej części leży 9 bolszewików pochowanych w 1920.

W drugiej części spoczywa 31 Polaków poległych w obronie ojczyzny przed czerwoną zarazą. Zginęli 18 sierpnia 1920 w potyczce pod Brodnicą. W międzywojniu grzebano tu żołnierzy służby czynnej. Wyróżniającym się elementem są nagrobki oficerów z tego okresu. Z myślą o Polskich Bohaterach poległych w wojnie z bolszewicką Rosją, w 1924 z inicjatywy burmistrza Mieczysława Jerzykiewicza przystąpiono do budowy okazałej kaplicy. Oddano ją w 1927 - w siódmą rocznicę bitwy.
GR 040.jpg
GR 040.jpg (211.95 KiB) Przejrzano 2644 razy
GR 041.jpg
GR 041.jpg (284.12 KiB) Przejrzano 2644 razy
GR 042.jpg
GR 042.jpg (292.47 KiB) Przejrzano 2644 razy
GR 044.jpg
GR 044.jpg (174.37 KiB) Przejrzano 2644 razy
GR 047.jpg
GR 047.jpg (270.76 KiB) Przejrzano 2644 razy
Wśród cmentarnych grobów znajdują się też dwie tablice poświęcone eksterminacji dokonywanej przez Niemieckich zbrodniarzy na ludności cywilnej powiatu brodnickiego.
GR 045.jpg
GR 045.jpg (263.04 KiB) Przejrzano 2644 razy
GR 046.jpg
GR 046.jpg (251.47 KiB) Przejrzano 2644 razy
W kolejnej części, założonej w 1944 pochowani są niemieccy żołnierze którzy nie przeżyli transportu rannych z frontu wschodniego lub zmarli w okolicznych szpitalach polowych. Leży tam też 137 czerwonoarmistów, poległych 21 stycznia 1945 w bitwie o Brodnicę i późniejszych bojach z Niemcami.
GR 039.jpg
GR 039.jpg (268.42 KiB) Przejrzano 2644 razy
GR 048.jpg
GR 048.jpg (257.96 KiB) Przejrzano 2644 razy
GR 049.jpg
GR 049.jpg (250.31 KiB) Przejrzano 2644 razy
GR 054.jpg
GR 054.jpg (302.3 KiB) Przejrzano 2644 razy
GR 055.jpg
GR 055.jpg (266.6 KiB) Przejrzano 2644 razy
Awatar użytkownika
krzymen
Posty: 376
Rejestracja: pn sie 29, 2011 11:30 pm
Lokalizacja: Warszawa

Re: Cmentarz wojenny - Brodnica

Postautor: krzymen » śr wrz 28, 2016 10:34 pm

Cześć Majsterku,

Trzeba trochę uzupełnić Twój opis i zrobię to opierając się na informacjach zawartych w książkach Sylwestra Bizana ("Powiat i miasto Brodnica w walkach o niepodległość 1914-1920", wyd. 1938) i Jerzego Wultańskiego ("Brodnickie nekropolie", wyd. 2001).
Grób nr I koło kaplicy kryje szczątki siedmiu żołnierzy niemieckich, których pochowano w Lasku Miejskim dn. 15.11.1914 r. Na tym grobie ustawiono granitową stelę z napisem: "MIEJSCE • SPOCZYNKU ŻOŁNIERZY • NIEMIECKICH • ZMARŁYCH W LATACH • 1914-1918".
Reszta żołnierzy niemieckich spoczywa w nieoznaczonych grobach w kwaterze przylegającej do ulicy. Pochowano tam ok. 100 żołnierzy, zmarłych z ran w szpitalu polowym (Etappenlazarett) w Brodnicy (groby II-IV). Według Wultańskiego jeszcze kilkanaście lat temu były tam resztki kilku nagrobków, które usunięto ... W swojej książce podał cztery nazwiska:
Emil Hoffmann † 16.05.1915
Artur Reinhard † 11.06.1915
Gefreiter August Werner † 26.07.1915
Domary Potolan † 27.08.1915 (sądząc z nazwiska to chyba żołnierz armii austro-węgierskiej)

Dn. 26.06.1921 r. na cmentarzu wojskowym złożono szczątki dwóch Polaków rozstrzelanych przez Niemców w 1914 r. Ludzie ci zostali aresztowani przez Niemców w okolicy Rypina pod zarzutem rzekomego pomagania armii rosyjskiej. Sąd wojenny w Brodnicy skazał ich na śmierć. Nie mam pojęcia w którym miejscu spoczywają.
W okresie II wojny światowej miasto było włączone do III Rzeszy. 22.01.1945 r. Brodnicę zajęła Armia Czerwona. Poległych 137 żołnierzy sowieckich pochowano w grobach nr XIV-XV. Istniała jeszcze kwatera żołnierzy niemieckich poległych i zmarłych w latach 1943-1945. Groby te zostały zlikwidowane, a ekshumowane szczątki przeniesiono w 1996 r. na cmentarz wojenny w Mławce. Tak więc spoczywają tu tylko Niemcy z I wojny światowej.
Majsterek pisze:W drugiej części spoczywa 31 Polaków poległych w obronie ojczyzny przed czerwoną zarazą. Zginęli 18 sierpnia 1920 w potyczce pod Brodnicą.
Sądzę, że mieszkańcy Brodnicy i ś.p. Sylwester Bizan obrazili by się na Ciebie za tę „potyczkę pod Brodnicą” :lol2: W Brodnicy nazywają to bitwą - w końcu brało w niej udział kilka tysiecy żołnierzy!
https://pl.wikipedia.org/wiki/Bitwa_pod_Brodnic%C4%85
W rzeczywistości był to zacięty bój, w którym została pobita 12-я стрелковая дивизия (12-aja striełkowaja diwizija RKKA). Bizan brał w nim udział w szeregach Straży Obywatelskiej. 31 żołnierzy WP pochowano na cmentarzu wojskowym, jednak ciała kilku (kilkunastu?) innych zabrały rodziny. Większość (ok. 400?) krasnoarmiejców pochowano na polu bitwy i ich groby nie istnieją.
Pozdrawiam
Krzysztof
Lance do boju, szable w dłoń!

Wróć do „Cmentarze wojenne i wojskowe”

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 5 gości