Cmentarz wojenny w Brodnicy jest potwierdzeniem porzekadła, o tym, że nic tak nie łączy ludzi jak śmierć i cmentarz. Nekropolia znajdująca się przy ulicy świerkowej jest przykładem dla innych miast jak powinien wyglądać cmentarz ofiar wojen - pomieszanych w tym przypadku pod względem pochodzenia pochowanych. Zadbana kaplica, zielone trawniki, nowe bądź odnowione pomniki i krzyże. Lustracja poszczególnych kwater to okazja do całościowego prześledzenia krwawej historii I oł. XXw.
W drugiej części spoczywa 31 Polaków poległych w obronie ojczyzny przed czerwoną zarazą. Zginęli 18 sierpnia 1920 w potyczce pod Brodnicą. W międzywojniu grzebano tu żołnierzy służby czynnej. Wyróżniającym się elementem są nagrobki oficerów z tego okresu. Z myślą o Polskich Bohaterach poległych w wojnie z bolszewicką Rosją, w 1924 z inicjatywy burmistrza Mieczysława Jerzykiewicza przystąpiono do budowy okazałej kaplicy. Oddano ją w 1927 - w siódmą rocznicę bitwy.
Wśród cmentarnych grobów znajdują się też dwie tablice poświęcone eksterminacji dokonywanej przez Niemieckich zbrodniarzy na ludności cywilnej powiatu brodnickiego.
W kolejnej części, założonej w 1944 pochowani są niemieccy żołnierze którzy nie przeżyli transportu rannych z frontu wschodniego lub zmarli w okolicznych szpitalach polowych. Leży tam też 137 czerwonoarmistów, poległych 21 stycznia 1945 w bitwie o Brodnicę i późniejszych bojach z Niemcami.
Cmentarz założyli Niemcy podczas I Wojny Światowej, jako miejsce pochówku żołnierzy zmarłych z ran w szpitalu polowym. W tej samej części leży 9 bolszewików pochowanych w 1920. Cmentarz wojenny - Brodnica
Re: Cmentarz wojenny - Brodnica
Cześć Majsterku,
Trzeba trochę uzupełnić Twój opis i zrobię to opierając się na informacjach zawartych w książkach Sylwestra Bizana ("Powiat i miasto Brodnica w walkach o niepodległość 1914-1920", wyd. 1938) i Jerzego Wultańskiego ("Brodnickie nekropolie", wyd. 2001).
Grób nr I koło kaplicy kryje szczątki siedmiu żołnierzy niemieckich, których pochowano w Lasku Miejskim dn. 15.11.1914 r. Na tym grobie ustawiono granitową stelę z napisem: "MIEJSCE • SPOCZYNKU ŻOŁNIERZY • NIEMIECKICH • ZMARŁYCH W LATACH • 1914-1918".
Reszta żołnierzy niemieckich spoczywa w nieoznaczonych grobach w kwaterze przylegającej do ulicy. Pochowano tam ok. 100 żołnierzy, zmarłych z ran w szpitalu polowym (Etappenlazarett) w Brodnicy (groby II-IV). Według Wultańskiego jeszcze kilkanaście lat temu były tam resztki kilku nagrobków, które usunięto ... W swojej książce podał cztery nazwiska:
Emil Hoffmann † 16.05.1915
Artur Reinhard † 11.06.1915
Gefreiter August Werner † 26.07.1915
Domary Potolan † 27.08.1915 (sądząc z nazwiska to chyba żołnierz armii austro-węgierskiej)
Dn. 26.06.1921 r. na cmentarzu wojskowym złożono szczątki dwóch Polaków rozstrzelanych przez Niemców w 1914 r. Ludzie ci zostali aresztowani przez Niemców w okolicy Rypina pod zarzutem rzekomego pomagania armii rosyjskiej. Sąd wojenny w Brodnicy skazał ich na śmierć. Nie mam pojęcia w którym miejscu spoczywają.
W okresie II wojny światowej miasto było włączone do III Rzeszy. 22.01.1945 r. Brodnicę zajęła Armia Czerwona. Poległych 137 żołnierzy sowieckich pochowano w grobach nr XIV-XV. Istniała jeszcze kwatera żołnierzy niemieckich poległych i zmarłych w latach 1943-1945. Groby te zostały zlikwidowane, a ekshumowane szczątki przeniesiono w 1996 r. na cmentarz wojenny w Mławce. Tak więc spoczywają tu tylko Niemcy z I wojny światowej.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Bitwa_pod_Brodnic%C4%85
W rzeczywistości był to zacięty bój, w którym została pobita 12-я стрелковая дивизия (12-aja striełkowaja diwizija RKKA). Bizan brał w nim udział w szeregach Straży Obywatelskiej. 31 żołnierzy WP pochowano na cmentarzu wojskowym, jednak ciała kilku (kilkunastu?) innych zabrały rodziny. Większość (ok. 400?) krasnoarmiejców pochowano na polu bitwy i ich groby nie istnieją.
Pozdrawiam
Krzysztof
Trzeba trochę uzupełnić Twój opis i zrobię to opierając się na informacjach zawartych w książkach Sylwestra Bizana ("Powiat i miasto Brodnica w walkach o niepodległość 1914-1920", wyd. 1938) i Jerzego Wultańskiego ("Brodnickie nekropolie", wyd. 2001).
Grób nr I koło kaplicy kryje szczątki siedmiu żołnierzy niemieckich, których pochowano w Lasku Miejskim dn. 15.11.1914 r. Na tym grobie ustawiono granitową stelę z napisem: "MIEJSCE • SPOCZYNKU ŻOŁNIERZY • NIEMIECKICH • ZMARŁYCH W LATACH • 1914-1918".
Reszta żołnierzy niemieckich spoczywa w nieoznaczonych grobach w kwaterze przylegającej do ulicy. Pochowano tam ok. 100 żołnierzy, zmarłych z ran w szpitalu polowym (Etappenlazarett) w Brodnicy (groby II-IV). Według Wultańskiego jeszcze kilkanaście lat temu były tam resztki kilku nagrobków, które usunięto ... W swojej książce podał cztery nazwiska:
Emil Hoffmann † 16.05.1915
Artur Reinhard † 11.06.1915
Gefreiter August Werner † 26.07.1915
Domary Potolan † 27.08.1915 (sądząc z nazwiska to chyba żołnierz armii austro-węgierskiej)
Dn. 26.06.1921 r. na cmentarzu wojskowym złożono szczątki dwóch Polaków rozstrzelanych przez Niemców w 1914 r. Ludzie ci zostali aresztowani przez Niemców w okolicy Rypina pod zarzutem rzekomego pomagania armii rosyjskiej. Sąd wojenny w Brodnicy skazał ich na śmierć. Nie mam pojęcia w którym miejscu spoczywają.
W okresie II wojny światowej miasto było włączone do III Rzeszy. 22.01.1945 r. Brodnicę zajęła Armia Czerwona. Poległych 137 żołnierzy sowieckich pochowano w grobach nr XIV-XV. Istniała jeszcze kwatera żołnierzy niemieckich poległych i zmarłych w latach 1943-1945. Groby te zostały zlikwidowane, a ekshumowane szczątki przeniesiono w 1996 r. na cmentarz wojenny w Mławce. Tak więc spoczywają tu tylko Niemcy z I wojny światowej.
Sądzę, że mieszkańcy Brodnicy i ś.p. Sylwester Bizan obrazili by się na Ciebie za tę „potyczkę pod Brodnicą” W Brodnicy nazywają to bitwą - w końcu brało w niej udział kilka tysiecy żołnierzy!Majsterek pisze:W drugiej części spoczywa 31 Polaków poległych w obronie ojczyzny przed czerwoną zarazą. Zginęli 18 sierpnia 1920 w potyczce pod Brodnicą.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Bitwa_pod_Brodnic%C4%85
W rzeczywistości był to zacięty bój, w którym została pobita 12-я стрелковая дивизия (12-aja striełkowaja diwizija RKKA). Bizan brał w nim udział w szeregach Straży Obywatelskiej. 31 żołnierzy WP pochowano na cmentarzu wojskowym, jednak ciała kilku (kilkunastu?) innych zabrały rodziny. Większość (ok. 400?) krasnoarmiejców pochowano na polu bitwy i ich groby nie istnieją.
Pozdrawiam
Krzysztof
Lance do boju, szable w dłoń!
Kto jest online
Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 10 gości