Mogiła z 1920 r. - Różan (pow. makowski)

Cmentarze, mogiły, kwatery
Awatar użytkownika
krzymen
Posty: 376
Rejestracja: pn sie 29, 2011 11:30 pm
Lokalizacja: Warszawa

Mogiła z 1920 r. - Różan (pow. makowski)

Postautor: krzymen » czw mar 09, 2017 11:41 pm

RÓŻAN (pow. makowski).

W dniu 6 sierpnia 1920 r. oddziały Armii Czerwonej zaatakowały polskie pozycje pod Różanem. Żołnierze Lidzkiego Pułku Strzelców i 101 pp odparli nieprzyjaciela. Niestety kawaleria bolszewicka przeprawiła się kilka kilometrów na południe od Różana. Następnego dnia bolszewicy zajęli miasto i uwięzili szesnastu członków miejscowego Obywatelskiego Komitetu Obrony Państwa. Aresztowanych zabrały ze sobą oddziały prące na zachód. 9 sierpnia, w Szwelicach, bolszewicy zamordowali Piotra Zygmunta, burmistrza Różana. Protestował przeciwko złemu traktowaniu aresztowanych, więc został zakłuty bagnetami. 17 sierpnia, wobec klęski pod Warszawą, konwój z aresztowanymi wrócił do Różana. Dwóm więźniom - aptekarzowi K. Strupczewskiemu i księdzu Wł. Siekierkowskiemu - udało się przekupić strażnika i odzyskać wolność. Pozostali uwięzieni zostali doprowadzeni do miejscowości Miecze koło Grajewa i dołączeni do innych osób aresztowanych na Mazowszu. 23 sierpnia 1920 r. około 45-55 osób zostało wymordowanych przez bolszewików. Ciała wrzucono do dołu, skąd pozyskiwano żwir. Do zasypania dołu zmuszono miejscową ludność.
Najwcześniej do Różana przywieziono ciało Piotra Zygmunta i pochowano go w grobie rodzinnym (Nie wiedziałem o tym, więc tego grobu nie szukałem). Dopiero w połowie września ustalono, co stało się z pozostałymi aresztowanymi. W październiku 1920 r. dokonano ekshumacji grobu w Mieczach. Większość ciał zabrały rodziny. Podobno w Mieczach spoczywają nadal szczątki dwóch osób – oficera WP i nauczycielki. Ciała 13 zamordowanych mieszkańców Różana pochowano w ich rodzinnym mieście we wspólnej mogile.
rozan1920.tr01.jpg
rozan1920.tr01.jpg (66.92 KiB) Przejrzano 3001 razy
Pomnik na mogile został ustawiony w 1929 r.
rozan1920.tr02.jpg
rozan1920.tr02.jpg (86.1 KiB) Przejrzano 3001 razy
Na tablicy umieszczono imiona i nazwiska pochowanych oraz napis:
”ZAMORDOWANI PRZEZ BOLSZEWIKÓW W 1920 R. / POWSTANIE MŚCICIEL Z KOŚCI NASZYCH / I ZAPALI SERCA PRZYSZŁYCH POKOLEŃ GORĄCĄ / MIŁOŚCIĄ OJCZYZNY • 1929”
rozan1920.tr03.jpg
rozan1920.tr03.jpg (60.82 KiB) Przejrzano 3001 razy
Była to prawdopodobnie największa egzekucja dokonana przez bolszewików na ludności cywilnej na Mazowszu. Trochę dziwi, że do tej pory nie ma żadnego całościowego opracowania nt. zbrodni wojennych dokonanych przez RKKA na ziemiach polskich w 1920 r. i list ofiar …
Temat jest b. mało znany. Np. na stronie dawnej ROPWiM był następujący wpis:
"Mogiła zbiorowa 13 żołnierzy Wojska Polskiego, mieszkańców Różana zamordowanych przez bolszewików w 1920 r. Pomnik powstał z inicjatywy Polskiej Organizacji Wojskowej na cmentarzu parafialnym w Różanie."
To nie byli żołnierze, tylko cywile! A pomnik powstał z inicjatywy rodzin pomordowanych i mieszkańców Różana …

Krzysztof
Lance do boju, szable w dłoń!
Awatar użytkownika
p-awel
Posty: 21
Rejestracja: ndz cze 17, 2012 12:14 am

Re: Mogiła z 1920 r. - Różan (pow. makowski)

Postautor: p-awel » wt cze 12, 2018 9:40 pm

Jedną z tych Osób spoczywających w tej mogile jest brat 2xPradziadka (ojczystego) mojej Żony.
Ciekawe jest to,że owym miejscem które przekroczyli Bolszewicy pod Różanem była miejscowość Brzuże. W tym czasie mieszkała tam Prababka mojej Żony (od strony Matki), która była z domu Brzuża, podobnie jak Jej Matka Brzuża z owej miejscowości Brzuże.

Wróć do „Cmentarze wojenne i wojskowe”

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 5 gości