Cmentarz wojskowy/wojenny – Grupa (pow. świecki)

Cmentarze, mogiły, kwatery
Awatar użytkownika
krzymen
Posty: 376
Rejestracja: pn sie 29, 2011 11:30 pm
Lokalizacja: Warszawa

Cmentarz wojskowy/wojenny – Grupa (pow. świecki)

Postautor: krzymen » pn lis 23, 2020 11:12 pm

Grupa, woj. kujawsko-pomorskie, pow. świecki, gm. Dragacz.

W latach 1905-1907 powstał w Grupie poligon wojskowy (Truppenübungsplatz Gruppe). Wybudowano koszary i murowane baraki przystosowane do zakwaterowania żołnierzy, odbywających tu ćwiczenia w okresie letnim. Zmarłych żołnierzy grzebano na cmentarzu ewangelickim. Groby niemieckich cywilów i żołnierzy, znajdujące się przy wejściu, zostały zdewastowane i są w większości pozbawione tablic i napisów.
Grupa.trad.01.jpg
Zdewastowane groby niemieckich wojskowych i cywilów.
Grupa.trad.01.jpg (143.31 KiB) Przejrzano 3184 razy
W czasie I wojny światowej cmentarz służył także do pochówków rosyjskich jeńców wojennych, a w 1920 r. jeńców z Armii Czerwonej. Są pochowani we wspólnej kwaterze.
Grupa.trad.02.jpg
Kwatera żołnierzy carskich i krasnoarmiejców.
Grupa.trad.02.jpg (148.23 KiB) Przejrzano 3184 razy
Żołnierze RIA (Russkaja Impieratorskaja Armia) zmarli w niewoli niemieckiej w 1917 r.
Grupa.trad.03.jpg
Jeńcy zmarli w 1917 r.
Grupa.trad.03.jpg (110.61 KiB) Przejrzano 3184 razy
Żołnierze RKKA (Raboczo-Kriestianskaja Krasnaja Armia) zmarli w niewoli polskiej w 1920 r.
Grupa.trad.04.jpg
Tablica z mogiły żołnierzy RIA i Armii Czerwonej.
Grupa.trad.04.jpg (106.15 KiB) Przejrzano 3184 razy
Ja tam się nie znam ... ale chyba napis na tej tablicy powinien być trochę ... inny :mrgreen:

Pozdrawiam, Krzysztof
Lance do boju, szable w dłoń!
Awatar użytkownika
krzymen
Posty: 376
Rejestracja: pn sie 29, 2011 11:30 pm
Lokalizacja: Warszawa

Re: Cmentarz wojskowy/wojenny – Grupa (pow. świecki)

Postautor: krzymen » śr gru 16, 2020 9:18 pm

Na końcu cmentarza, po prawej stronie alei głównej znajduje się kwatera żołnierzy 16 pułku ułanów poległych pod Grupą 4 września 1939 r. Tak przynajmniej tam napisano ;)
Grupa39.trad01.jpg
Kwatera żołnierzy 16 p. uł. wlkp.
Grupa39.trad01.jpg (167.77 KiB) Przejrzano 3044 razy
Próbowałem coś znaleźć w Internecie – informacji nt. tego cmentarza jest bardzo mało. Wszystkie kwatery wojenne urządzono tu w stylu późno gomułkowskim i to baaardzo siermiężnym :?
Tak jak na tablicy w kwaterze rosyjsko-radzieckiej, tak i tu nie postarano się o rzetelny napis i nawet o określenie liczby pochowanych.
Grupa39.trad02.jpg
Tablica górna
Grupa39.trad02.jpg (97.36 KiB) Przejrzano 3044 razy
”TU SPOCZYWAJĄ PROCHY ŻOŁNIERZY / 16/2 PUŁKU UŁANÓW WIELKOPOLSKICH / POLEGŁYCH W WALCE Z HITLEROWSKIM / NAJEŹDŹCĄ DNIA 4.9.1939 W GRUPIE / CZEŚĆ ICH PAMIĘCI!”
Jedynie ochotnik Mieczysław Libecki został wymieniony z imienia i nazwiska …
Grupa39.trad03.jpg
Tablica dolna
Grupa39.trad03.jpg (82.51 KiB) Przejrzano 3044 razy
”A W ICH SZEREGACH / OCHOTNIK HARCERZ ORLI / MIECZYSŁAW LIBECKI / W ROCZNICĘ TYSIĄCLECIA / PAŃSTWA POLSKIEGO / SPOŁECZEŃSTWO ORAZ WETERANI / 16/2 PUŁKU UŁANÓW WLKP”.
Nie wiem, czy dobrze rozumuję, ale napisy na tych tablicach sugerują, że ci ułani i harcerz Libecki spoczywają pod tym pomnikiem … :?:
Grupa39.trad04.jpg
Kwatera i pomnik z 1939
Grupa39.trad04.jpg (170.39 KiB) Przejrzano 3044 razy
Parę słów o walkach 16 pułku ułanów wielkopolskich toczonych w dniach 3 i 4 września 1939 r.
3 września 1939 r. pułk otrzymał zadanie osłony odwrotu Pomorskiej BK i piechoty. Zajął stanowiska pod wsią Bukowiec. Miał wsparcie 2 baterii 11 dak. Został zaatakowany przez oddziały 3 Panzerdivision, piechotę zmotoryzowaną i lotnictwo. Bój trwał od godz. 8 do 12 i był bardzo krwawy – poległo ok. 130 żołnierzy i ponad 100 koni. Odwrót odbywał się w dwóch grupach.
W nocy z 3/4 września zgłosił się do pułku ochotnik Mieczysław Libecki, którego przyjęto ze względu na doskonałą znajomość okolicy i zapał do walki. Rano 4 września 1939 ułani 16 pułku zaatakowali zespół koszarowy w Grupie i stację kolejową próbując wyrwać się z okrążenia. Poległo tu 70-75 żołnierzy, których pochowano na tutejszym cmentarzu.
W 1958 roku groby te zostały ekshumowane i przeniesione do Bydgoszczy. Ojciec poległego ochotnika wyraził życzenie, aby Mieczysław Libecki spoczął razem z ułanami wśród których poległ …
Harcerz orli M. Libecki spoczywa w kwaterze wojskowej na cmentarzu komunalnym w Bydgoszczy (ul. Kcyńska). Nie jest wcale tak trudno znaleźć fotografię jego grobu :!:
http://cmentarze.bydgoszcz.pl/grobonet/ ... &idg=98427
Na emaliowanej tabliczce umieszczono jego fotografię i napis:
* 03.01.1921 - 09.1939 / HARCERZ / MIECZYSŁAW LIBECKI / EKSHUMOWANY / Z GÓRNEJ GRUPY
Pomnik na (dawnym :?: ) grobie w Grupie – ekshumowanym :?: w 1958 r. – odsłonięto 9 października 1966 roku.
W kwaterze wojskowej w Bydgoszczy spoczywa podobno 423 żołnierzy WP - 351 poległo w czasie walk w 1945 r., a 72 to żołnierze z 1939 roku. Liczba tych ostatnich zgadza się mniej więcej z liczbą poległych pod Grupą !
Kto zatem spoczywa pod pomnikiem na cmentarzu w Grupie… i czy w ogóle, ktoś tam spoczywa :?:
Pewne poszlaki wskazują, iż są to ułani 16 pułku polegli … 3 września w boju pod Bukowcem ! Według mapy odległość od Bukowca do Grupy to jakieś 25-27 km.
Historię tę opisała p. Agnieszka Romanowicz w 2009 r. – Pamięć została (dostęp 16.12.2020). Dobrze, że takie artykuły można odszukać nawet po wielu latach !
https://pomorska.pl/pamiec-zostala/ar/7070143
Tadeusz Rokoszewski, mieszkaniec Bukowca, opowiedział o mogile poległych w dn. 3 września 1939 r. znajdującej się przy drodze z Bukowca do Gawrońca. Opiekowali się nią okoliczni mieszkańcy. W latach sześćdziesiątych ekshumowano z niej 131 żołnierzy, których kości podobno wywieziono do Grupy !
Po wywiezieniu szczątków mieszkańcy upamiętnili dawne miejsce pochówku. Jest tam obecnie pomnik. Prawdopodobnie nie wszyscy polegli trafili na cmentarz w Grupie – major Oskar Zawadil (KW/8/9), który poległ pod Bukowcem, spoczywa w tej samej kwaterze co ochotnik Libecki (KW/8/1).

Majsterku – czy masz jakieś informacje o kwaterze w Bydgoszczy i cmentarzu w Grupie ? To, co można znaleźć w Internecie nie trzyma się przysłowiowej … kupy :lol2:
A to jeszcze nie ostatnia niespodzianka, jaką zastałem na tym cmentarzu :roll:
Pozdrawiam, Krzysztof
Ostatnio zmieniony ndz gru 20, 2020 6:37 am przez krzymen, łącznie zmieniany 1 raz.
Lance do boju, szable w dłoń!
Awatar użytkownika
Majsterek
Administrator - Stowarzyszenie
Posty: 948
Rejestracja: pn lis 15, 2010 11:20 pm

Re: Cmentarz wojskowy/wojenny – Grupa (pow. świecki)

Postautor: Majsterek » sob gru 19, 2020 11:18 pm

Informacje z tego co mam pod ręką może coś rozjaśnią:
Grupa
Mogiły zbiorowe żołnierzy WP. 3 IX 1939 cofające się oddziały 16 pułku ułanów stoczyły w obrębie koszar ostatnią walkę z wojskami hitlerowskimi. [Tak, na pewno tak o nich mówili: "wojska hitlerowskie w natarciu" albo "uwaga, wojska hitlerowskie nacierają zza lasu", śmiać się chce, jak się czyta to PRLowskie pseudopoprawne piśmiennictwo] W walce brali również udział harcerze. Zginęło 3 żołnierzy i kilku harcerzy, którzy zostali pochowani w dwu mogiłach na cmentarzu wojskowym.

Grupa Górna
Na miejscowym cmentarzu znajdują się trzy mogiły i trzy pojedyncze groby ok. 100 żołnierzy polskich poległych w walkach we wrześniu 1939 w okolicy Grupy Górnej.

Mniszek - Grupa
Pomnik i zbiorowa mogiła ofiar terroru. W X i XI 1939, przez cały okres okupacji hitlerowcy [Niemcy] wymordowali w okolicach Mniszka, w dołach pożwirowych, w lasach przy szosie Świecie - Gdańsk tysiące osób spośród miejscowej ludności polskiej i żydowskiej. Tu między innymi wymordowano pacjentów zakładu psychiatrycznego w Świeciu [o którym wspominał Zbyszek]. W lipcu 1944 r. [Niemcy] odkopali zwłoki i spalili. Na miejscu kaźni znajduje się wspólna mogiła i pomnik ku czci zamordowanych.
Za: Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa sygnowany przez ROPWiM, 1980

Rejestr Miejsc i Faktów zbrodni, IPN, 1985, pod hasłem Grupa skupia się na egzekucjach związanych z ostatnim z wspomnianych wcześniej miejsc, podając nawet personalia niektórych ofiar. Egzekucji było wiele, w różnych terminach od początku września do końca roku 1939. Niemieccy bandyci, oczywiście z osławionego Selbstschutzu (czyli "samoobrony" lokalnych Niemców, zwanych grzecznie kolonistami - będę do znudzenia przypominał, bo nie wszyscy to przyjmują do wiadomości, zachwycając się dorobkiem kulturowym skansenowych osadników), mordowali w wielu miejscach tamtejszych lasów. Pojawia się jednak doprecyzowanie miejsca: plac ćwiczeń. Przy konkretnych egzekucjach widnieją wpisy: Zwłoki zakopano w miejscu egzekucji, w 1944 zwłoki wydobyto i spalono. Wg danych z biuletynu zamordowano tam około 6 500 osób, Polaków i Żydów z Grudziądza, Świecia i Nowego oraz z okolic.
Awatar użytkownika
krzymen
Posty: 376
Rejestracja: pn sie 29, 2011 11:30 pm
Lokalizacja: Warszawa

Re: Cmentarz wojskowy/wojenny – Grupa (pow. świecki)

Postautor: krzymen » ndz gru 20, 2020 9:55 am

Wielkie dzięki za informacje ! Przez ten Covid :evil: nie mam dostępu do książek, z których korzystałem, a to co w Internecie jest na temat Grupy i Górnej Grupy, to pomieszanie z popłataniem …

Grupa
Bój pod tą miejscowością miał miejsce 4 września, a nie 3-go jak napisali w przewodniku.
Majsterek pisze:
sob gru 19, 2020 11:18 pm
Zginęło 3 żołnierzy i kilku harcerzy, którzy zostali pochowani w dwu mogiłach na cmentarzu wojskowym.
Wiadomo tylko o jednym harcerzu, który walczył pod Grupą. Poległ tam Mieczysław Libecki.
Większość „źródeł” internetowych podaje, że został pochowany na cmentarzu wojskowym w Grupie. Natknąłem się na informacje, że pochowano tam także 64 ułanów z 16 pułku. Autor/autorzy tej notatki nie podali jednak, skąd wzięli te dane.

Na tym zdjęciu widać kwatery wojenne na cmentarzu w Grupie.
Grupa.mog.zbiorowe.JPG
Grupa.mog.zbiorowe.JPG (215.93 KiB) Przejrzano 2957 razy
Na pierwszym planie fragment mogiły z 1939 r. - zajmuje całkiem sporą powierzchnię – trochę za duża, jak na 3 żołnierzy i kilku harcerzy …
Dalej pod ogrodzeniem – kwatera jeńców rosyjskich i bolszewickich, kwatera żołnierzy WP z 1920 r. i kwatera hallerczyków. W głębi już poza ogrodzeniem cmentarza głaz z tablicą ku czci pomordowanych przez Niemców.

Górna Grupa (lub Grupa Górna)
Majsterek pisze:
sob gru 19, 2020 11:18 pm
Na miejscowym cmentarzu znajdują się trzy mogiły i trzy pojedyncze groby ok. 100 żołnierzy polskich poległych w walkach we wrześniu 1939 w okolicy Grupy Górnej.
Ciekawe z jak aktualnych materiałów korzystali autorzy przewodnika z 1980 r. i czy je weryfikowali. Obecnie w Górnej Grupie jest chyba tylko mogiła zbiorowa.
http://dragacz.idcom-web.pl/cms/27157/g ... _katolicki
Urządzona w czasach PRL – oczywiście nic konkretnego – brak dokładnej daty, żadnych nazwisk ani liczby pochowanych. Na tablicy ptaszysko „orłopodobne” :extra_sick: z przyczepioną później koroną …
I tutaj pojawia się pytanie - Libecki był podobno pochowany w oznaczonej mogile indywidualnej, a w Bydgoszczy na jego tabliczce nagrobnej jest m.in. napis: EKSHUMOWANY / Z GÓRNEJ GRUPY” !
Nie wykluczone zatem, iż pierwotnie spoczywał na cmentarzu parafialnym w Górnej Grupie (w którejś z tych trzech mogił indywidualnych), a nie na cmentarzu wojskowym w Grupie ! Oba te miejsca są oddalone od siebie o ok. 3-4 km.
Majsterku – masz coś może nt. cmentarza w Bydgoszczy (Kcyńska) ? W kwaterze z 1939 są tylko 4 groby imienne – mjr Zawadil, harcerz Libecki, Piotr Bucior i Stanisław Maron (poległ w Dolnej Grupie) - reszta sami NN.
Pozdrawiam, Krzysztof
Lance do boju, szable w dłoń!

Wróć do „Cmentarze wojenne i wojskowe”

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: fuchsi i 5 gości