Od autora:
Po publikacji tegoż artykułu na stronie ” Tradytora” w styczniu tegoż roku otrzymałem za pośrednictwem p. T. Wieteski drogą elektroniczną list od p. Krystyny Thun-Szretter z żądaniem sprostowania i uzupełnienia pewnych faktów biograficznych dotyczących przedstawicieli rodziny Thun pochowanych na tym cmentarzu. Czynię to z przyjemnością, ponieważ p. Thun-Szretter przekazała mi wiele nowych ciekawych informacji dotyczących tej rodziny.
dr Jerzy Borowski
-------------------
Wchodząc na cmentarz parafialny w Koziebrodach (gm. Raciąż, pow. płoński), pośrodku głównej alei po prawej stronie zwraca uwagę sporych rozmiarów grobowiec-mauzoleum właścicieli tej miejscowości – rodziny de Thun. Kim byli ? Skąd przybyli ?
Grobowiec został wykonany przez warsztat R. S. Lubowieckiego z Warszawy, znajdujący się wówczas na ulicy Dzikiej 68 (napis na jednym z elementów pomnika). Pochowani są tu: Jan Emil de Thun l. 74, zm. 20 VII 1896 roku: jego żona Zofia z Jaroszewskich l. 53, zm. 20 IV 1876 r.; ich synowie: Wincenty i Ignacy de Thun. Ponadto grobowiec stanowi mogiłę symboliczną: Emmy Aleksandry Thun z Ostrorogów i Wincentego Jana – syna Ignacego, zamordowanego przez hitlerowców.
Jak podaje „Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i Innych krajów Słowiańskich” (Warszawa 1883, T. IV, s. 546): „Koziebrody, pow. sierpecki, gmina i parafja Koziebrody, odległa od Warszawy o 84 w., od Płocka 38 w., leży na krzyżowaniu się dróg idących od granicy pruskiej do Ciechanowa i do Płocka. Wieś ta należała kiedyś do hr. Koziebrodzkich, dziś do Thuna. Znajdował się tu kościół parafialny, postawiony z modrzewia w XV wieku przez hr. Koziebrodzkich, a rozebrany w 1874 r. Na miejscu pamiątkowego kościoła postawiono nowy kościół parafialny murowany kosztem wspólnym parafian i miejscowego proboszcza ks. Kwiatkowskiego. Miejscowość ta, słynna z całej okolicy z cudownego obrazu Matki Boskiej ściąga rocznie w dzień Narodzenia Najświętszej Panny (8 września) pątników całej okolicy”.
Rodzina de Thun przybyła na rdzenne ziemie polskie na początku XIX wieku, kiedy to Karol Ferdynand Thun osiadł w majątku Jeżewo i Łąki (parafia Radzymin k/ Płońska, gdzie jest pochowany). Jego syn – Jan Emil (1821-1896), urodzony w Warszawie, osiadł w majątku Kodłutowo oraz Koziebrody. Majątek ziemski Koziebrody odkupił od Stanisława Turowskiego.
Wincenty de Thun (1852-1920) – pierwszy syn Jana Emila był właścicielem odziedziczonego majątku ziemskiego Kodłutowo oraz majątku Drozdowo koło Raciąża. Ukończył Gimnazjum w Płocku, studiował w Instytucie Politechnicznym w Puławach.
Żonaty z Jadwigą Wiśniewską. Majątek Drozdowo nabył w 1902 roku od rodziny Ossowskich. Majątek liczył wówczas 912 mórg (tj. 511 ha). W 1901 roku został wybrany prezesem Rady nowo powstałego Towarzystwa Wzajemnego Kredytu w Raciążu. Od 1903 roku był też członkiem Towarzystwa Rolniczego w Płocku.
W 1919 roku został wybrany delegatem do Sejmiku Powiatowego powiatu Płońskiego. W tym samym roku był kandydatem na ławnika Sądu Okręgowego Płockiego. Był też sędzią gminnym w Raciążu.
Wincenty miał 2 córki i 2 synów: Jana Stanisława (1896-1948) i Tadeusza (1897 – 1974).
Jan Stanisław de Thun to ostatni właściciel majątku ziemskiego Drozdowo, był też uczestnikiem wojny polsko-bolszewickiej. Na przełomie 1939/1940 został z żoną i dwójką dzieci (Irenę i Wincentym Janem Stanisławem) wyrzucony przez Niemców z majątku, Po wojnie zamieszkał w Gdańsku, gdzie jest pochowany. Tadeusz de Thun, późniejszy właściciel Kodłutowa to żołnierz I Brygady Legionów, oficer rezerwy 2 Pułku Ułanów Grochowskich, poseł na Sejm IV kadencji II RP, kawaler orderów: Virtuti Militari, Polonia Restituta i Krzyża Niepodległości. Zmarł na emigracji w Londynie i tam jest pochowany.
Ignacy de Thun (1858-1931) drugi syn Jana Emila został właścicielem Koziebród. W 1901 roku został wybrany członkiem Rady nowo założonego Towarzystwa Wzajemnego Kredytu w pobliskim Raciążu. W 1903 roku należał do Towarzystwa Rolniczego Płockiego (gdzie był przewodniczącym sekcji leśnictwa i ogrodnictwa). W tym też roku wybrano go jako męża zaufania przy Towarzystwie Ubezpieczeń Rolnych „Snop” Był jednym z założycieli koła Polskiej Macierzy Szkolnej w Sierpcu (powstało 29 VIII 1906 roku. Pod jego przewodnictwem pierwsze zebranie Zarządu Koła odbyło się 17 IX tego roku). Dzięki niemu takie koło powstało też później w Koziebrodach. W 1904 roku założył w Koziebrodach kółko rolnicze (jako jedne z pierwszych w guberni płockiej – był pierwszy jego prezesem Zarządu)
Z jego inicjatywy we wsi powstał sklep spółdzielczy (Spółdzielni „Spójna”) – założony wspólnie z nauczycielem miejscowej szkoły – Leonem Sułkowskim, dwie szkoły (z których jedna miała swój lokal) oraz Koło Ziemianek (pełna nazwa Zjednoczone Koło Ziemianek, organizacja założona w latach 1905-1907. Jej długoletnią przewodniczącą była Maria Kleniewska z Kluczkowic k/ Opola Lubelskiego – przy. autora).
W czasie I wojny światowej Ignacy de Thun został członkiem Powiatowego Komitetu Obywatelskiego w Sierpcu (który powstał na początku września 1914 roku). Wchodził tez w skład Powiatowej Rady Opiekuńczej w Sierpcu oraz Komisji Kwesty „Ratujcie Dzieci”. W czerwcu 1916 roku został wybrany z okręgu płockiego do Sejmiku Powiatowego w Sierpcu. Jako działacz Okręgowego Towarzystwa Rolniczego w Płocku został powołany na członka Komisji Szacunkowej Rolnej, która szacowała straty poniesione przez rolnictwo w następstwie działań wojennych. Był też współzałożycielem Oddziału Towarzystwa Naukowego Płockiego w Sierpcu.
Ignacy de Thun był żonaty z Emmą Aleksandrą z Ostrorogów i miał 3 synów: Wincentego Jana, Andrzeja i Ignacego Włodzimierza. Po jego śmierci byli współwłaścicielami majątku Koziebrody. Majątkiem administrował Wincenty Jan mieszkając z matką Emmą z Ostrorogów.
Wincenty Jan de Thun (1901-1940) syn Ignacego de Thun i Emmy Aleksandry ukończył Gimnazjum im. Władysława Jagiełły w Płocku. Studiował prawo na Uniwersytecie Warszawskim. Był członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej (POW) w Płocku i uczestnikiem wojny polsko-bolszewickiej. Na przełomie 1939/1940 majątek został przejęty przez Niemców, a Wincenty Jan został aresztowany i przekazany w kwietniu 1940 r. do obozu koncentracyjnego w Dachau. W maju tegoż roku przekazano go do kamieniołomów w obozie koncentracyjnym w Mautausen-Gusen, gdzie zmarł 24.12 1940 roku. Emma Aleksandra de Thun po aresztowaniu syna została wysiedlona (wyrzucona) z majątku i zamieszkała u gospodarzy w pobliskim Malewie, skąd wywieziono ją w 1940 roku w nieznanym kierunku i prawdopodobnie rozstrzelano w okolicznych lasach, w ramach likwidacji polskiego ziemiaństwa na terenie Reichu.
Andrzej de Thun (1902-1943) – drugi z synów Ignacego de Thun i Emmy Aleksandry uczęszczał także do gimnazjum im. Władysława Jagiełły w Płocku. Także był członkiem POW i uczestnikiem wojny 1920 roku. Pochowany w Warszawie.
Ignacy Włodzimierz (1909-1993) – trzeci syn Ignacego de Thun i Emmy Aleksandry, ukończył gimnazjum im. Stanisława Małachowskiego w Płocku. Absolwent Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. Uczestniczył w Kampanii Wrześniowej 1939 roku w 1 pułku Artylerii Lekkiej Legionów im. J. Piłsudskiego w Wilnie. Żołnierz ZWZ i oficer AK Okręgu Łowickiego o pseudonimie „Stefan”. Odznaczony Krzyżem Walecznych za 1939 r., oraz Krzyżem AK. Mieszkał i pracował w Warszawie (tam też jest pochowany). Z jego inicjatywy wyryto na wspomnianym grobie informacje dotyczące Matki i Brata oraz umieszczono epitafium w miejscowym kościele parafialnym p. w. św. Jakuba. Tam też znajduje się epitafium poświęcone Zofii z Jaroszewskich Thun – żony Jana Emila de Thun
Według przekazów rodzinnych, Jan Emil i Zofia z Jaroszewskich de Thun mieli też trzeciego syna, który umarł jako dziecko, ale miejsce pochówku nie jest znane.
- groboewiec_deThun_0.jpg (119.64 KiB) Przejrzano 8420 razy
Literatura :
Archiwum rodzinne p. Krystyny Thun-Szretter.
Dzieje Sierpca i Ziemi Sierpeckiej, Sierpc 2003.
Dzienniki Urzędowe Powiatu Płońskiego z 1919 roku.
„Echa Płockie i Łomżyńskie” nr 87 30 X 1901 r. ; nr 36 z 3 V 1902 r. ; nr 92 z 18 XI 1903 r.
„Korespondent Płocki” nr 18 z 19 II (2 III) 1880 roku.
W. Kowalski, Z historii Towarzystwa Naukowego Płockiego. Zapomniany oddział /W;/ „Notaki Płockie”, nr 4 z 1977 roku
„Kurier Płocki”, nr 116 z 1920 roku
Nasza walka o szkołę polską 1901-1907, Warszawa 1932.
M. Przedpełski, Oświata w powiecie sierpeckim XV-XX w. /W:/ „Rocznik Mazowiecki”, T. 4, Warszawa 1972.
Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, T.4 , Warszawa 1883.
Sprawozdanie z działalności Towarzystwa Rolniczego w Płocku za 1903 rok, Płock 1904.
T. Świecki, Fr. Wybult, Mazowsze Płockie w czasach wojny światowej i powstania państwa polskiego, Płock-Toruń 1932.
to okazuje się, że też błękitnokrwiści w rodzinie, najlepiej wychodzą na fotografiach 
