Kol. Nieostatni – dzięki za przypomnienie historii powstania tablic w Warszawie!
Sprawa tablicy w Orszymowie pokazuje, jak ostrożnie należy podchodzić do wiadomości umieszczanych w Internecie
Na stronie parafii pw. św. Floriana w Orszymowie można znaleźć takie informacje:
http://parafia-orszymowo.webd.pl/index. ... ys-dziejow
Burzliwy wiek XX - czas wojen. I wojna światowa przyniosła wiosce Orszymowo liczne zniszczenia, podobnie jak prawie wszystkim wsiom w okolicy. Rosyjska linia okopów przebiegała przez grunty w pobliżu kościoła, a nawet dosięgała cmentarza. (…) Koniec wojny przyniósł upragnioną niepodległość. Śladami walk o granice odradzającej się Rzeczypospolitej są mogiły ośmiu poległych w wojnie z bolszewikami w 1920 roku znajdujące się na parafialnym cmentarzu.
Zbyszku - byłeś na tym cmentarzu i jakoś OŚMIU grobów z 1920 r. nie widziałeś
Gdyby były, to pewnie byś je znalazł! Za to jest tablica z OŚMIOMA nazwiskami.
Niestety w szkole nie uczą chyba historii „lokalnej” tylko „ogólną” historię Polski. Skąd taki dzieciak z Orszymowa czy z Warszawy ma wiedzieć, co się kiedyś działo w jego miejscowości lub dzielnicy? Tablica została wykonana zapewne ponad osiemdziesiąt lat temu. Wójt ogłosił, że rodziny mogą zgłaszać nazwiska poległych. To samo pewnie zrobił proboszcz z ambony. Później komisyjnie sprawdzono zgłoszenia i wykonano tablicę. Po tylu latach nikt już tego nie pamięta i powstała legenda o mogile jakiś „Piłsudczyków”, bo jest napisane, że „Padli na polu chwały (…) pod wodzą Józefa Piłsudskiego”
Nagrobek, do którego przymocowano tablicę, jest dość nowy i nie wiadomo, jak wyglądał wcześniej. Nie wiadomo nawet czy tablica zawsze była na cmentarzu …
Tak zaciera się pamięć i powstają legendy. Żołnierze z lat 1918-1920 byli w większości młodymi ludźmi nie posiadającymi żon i dzieci. Najmłodsze roczniki weteranów I wojny światowej, ochotnicy z 1918 r. oraz poborowi z 1919/20 i młodzi ochotnicy z 1920 r. Kto miał o nich pamiętać, jeżeli nie mieli dzieci? Rodzice, bracia i siostry pewnie tak, ale już bratankowie i siostrzeńcy niekoniecznie … A co tu mówić o wnukach i prawnukach ich rodzeństwa …
Kolejny przykład bardzo podobnej tablicy. Nie jest metalowa – wykonano ją z piaskowca.
Sadłowo, woj. kujawsko-pomorskie, pow. rypiński, gmina Rypin.
- sadlowo1920.jpg (59.44 KiB) Przejrzano 6582 razy
Ta tablica pamiątkowa znajduje się na zewnętrznej ścianie kościoła parafialnego, z lewej strony od wejścia. Jest tam napis:
"PADLI NA POLU CHWAŁY / ODPIERAJĄC POD WODZĄ / JÓZEFA PIŁSUDSKIEGO /
NAJAZD ROSJI SOWIECKIEJ / W LATACH 1918-1920".
Jeszcze w latach 90-tych XX wieku jaśniejszy fragment tablicy, znajdujący się nad nazwiskami, był podobno zatynkowany. Prawdopodobnie uratowało to tablicę przed całkowitym zniszczeniem i próbą „poprawiania”
historii za pomocą mesla i młotka. W Sadłowie nie podano cywilnych zawodów poległych żołnierzy tylko wsie z których pochodzili.
Pozdrawiam
Krzysztof