Cmentarz katolicki - Orszymowo (pow. płocki)

Awatar użytkownika
zbyszekg9
Posty: 1554
Rejestracja: pn paź 28, 2013 3:32 pm

Cmentarz katolicki - Orszymowo (pow. płocki)

Postautor: zbyszekg9 » wt lip 15, 2014 3:53 pm

Cmentarz w Orszymowie został założony w 1837 r. Centralnym jego punktem jest kaplica znajdująca się niemal tuż przy bramie. Obecna - murowana pochodząca z 1987 r., stoi na miejscu poprzedniej - drewnianej. Ta ostatnia była wystawiona w 1828 r. w Borzeniu, jako kaplica grobowa rodziny Gawareckich, a następnie przeniesiona do Orszymowa w 1857 r. Jej podziemia kryją obecnie prochy trzech kapłanów: pochodzącego z Węgrzynowa ks. Jana Księżaka oraz dwóch miejscowych księży - ks. Piotra Strzegowskiego oraz ks. Ksawerego Ziemieckiego. Tam też spoczywają szczątki historyka Mazowsza Wincentego Hipolita Gawareckiego.
234. Orszymowo. Cmentarz parafialny.JPG
234. Orszymowo. Cmentarz parafialny.JPG (84.36 KiB) Przejrzano 6555 razy
235. Orszymowo. Cmentarz parafialny.JPG
235. Orszymowo. Cmentarz parafialny.JPG (93.03 KiB) Przejrzano 6555 razy
236. Orszymowo. Cmentarz parafialny.JPG
236. Orszymowo. Cmentarz parafialny.JPG (101.75 KiB) Przejrzano 6555 razy
237. Orszymowo. Cmentarz parafialny.JPG
237. Orszymowo. Cmentarz parafialny.JPG (83.28 KiB) Przejrzano 6555 razy
238. Orszymowo. Cmentarz parafialny.JPG
238. Orszymowo. Cmentarz parafialny.JPG (105.55 KiB) Przejrzano 6555 razy
Wokół kaplicy znajduje się najstarsza część orszymowskiego cmentarza. Spotkamy tu wiele prostych jak i bardzo wyszukanych w swej formie nagrobków z XIX w. Jednym z nich jest grób rodziny Ulatowskich - dziedziców Bród, pochodzący z połowy XIX w. Na steli z piaskowca wyrzeźbiono wieniec z liści i wpisano w niego wymowną inskrypcję: „W tym grobie czeka nas wieczny spoczynek, gdy się skończą życia chwile. Trwały jest w sercach cnoty upominek. A łzy wdzięczności padną przy mogile”.
239. Orszymowo. Cmentarz parafialny.JPG
239. Orszymowo. Cmentarz parafialny.JPG (103.28 KiB) Przejrzano 6555 razy
240. Orszymowo. Cmentarz parafialny.JPG
240. Orszymowo. Cmentarz parafialny.JPG (129.43 KiB) Przejrzano 6555 razy
Wyjątkowo bogatą formę przybrała mogiła dawnego właściciela Święcic - Józefa Nakwaskiego (zm. w 1886 r.). Na wapiennych „głazach” widnieje tablica inskrypcyjna i wieniec kwiatów oraz atrybuty pracy na roli: pług, grabie i snop zboża. Nagrobek zwieńczony jest złamaną kolumną (klasycystycznym motywem symbolizującym przerwane życie) z herbem Nakwaskich Prus II. Grób otoczony jest kamiennymi „pniami drzew”.
251. Orszymowo. Cmentarz parafialny.JPG
251. Orszymowo. Cmentarz parafialny.JPG (115.9 KiB) Przejrzano 6555 razy
252. Orszymowo. Cmentarz parafialny.JPG
252. Orszymowo. Cmentarz parafialny.JPG (123.23 KiB) Przejrzano 6555 razy
Uwagę przykuwa XIX-wieczny nagrobek rodziny Leopolda Przybyszewskiego - swego czasu właściciela Borzenia. Jego mogiłę wieńczy niewielka kapliczka wsparta na filarach z figurą Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej.
248. Orszymowo. Cmentarz parafialny.JPG
248. Orszymowo. Cmentarz parafialny.JPG (102.99 KiB) Przejrzano 6555 razy
249. Orszymowo. Cmentarz parafialny.JPG
249. Orszymowo. Cmentarz parafialny.JPG (122.38 KiB) Przejrzano 6555 razy
250. Orszymowo. Cmentarz parafialny.JPG
250. Orszymowo. Cmentarz parafialny.JPG (89.55 KiB) Przejrzano 6555 razy
Znajdziemy tu również mogiłę o bardzo prostej formie - płaskiej płyty, na której wyryto napis po łacinie głoszący, iż: „tu spoczywa w ziemi przodków Franciszek Korwin Szymanowski zmarły w swej posiadłości w Nakwasinie”.
253. Orszymowo. Cmentarz parafialny.JPG
253. Orszymowo. Cmentarz parafialny.JPG (147 KiB) Przejrzano 6555 razy
254. Orszymowo. Cmentarz parafialny.JPG
254. Orszymowo. Cmentarz parafialny.JPG (145.54 KiB) Przejrzano 6555 razy
Z nowszych nagrobków na uwagę zasługuje tzw. mogiła Piłsudczyków. Spoczywający tu żołnierze nie byli może bohaterami w znaczeniu, do jakiego przywykliśmy, byli prostymi ludźmi: siedmiu z nich to rolnicy, jeden - stolarz. Jednak nagrobna inskrypcja mówi sama za siebie: „Padli na polu chwały odpierając z granic państwa polskiego pod wodzą Józefa Piłsudskiego nawałę najeźdźców w latach 1918 -1920”.
257. Orszymowo. Cmentarz parafialny.JPG
257. Orszymowo. Cmentarz parafialny.JPG (127.11 KiB) Przejrzano 6555 razy
258. Orszymowo. Cmentarz parafialny.JPG
258. Orszymowo. Cmentarz parafialny.JPG (115.55 KiB) Przejrzano 6555 razy
Również późniejsza dziejowa burza rozpętana w 1939 r. pozostawiła po sobie żołnierskie mogiły na tutejszym cmentarzu. Jedną z nich jest znajdująca się niemal tuż przy bramie, mogiła członków rodziny Krawczyków, którzy, jak głosi napis, byli ofiarami gestapo w czasie II wojny światowej.
255. Orszymowo. Cmentarz parafialny.JPG
255. Orszymowo. Cmentarz parafialny.JPG (138.91 KiB) Przejrzano 6555 razy
256. Orszymowo. Cmentarz parafialny.JPG
256. Orszymowo. Cmentarz parafialny.JPG (139.63 KiB) Przejrzano 6555 razy
Nie zlokalizowałem grobów majora Jana Jaroszka – żołnierza Armii Krajowej, odznaczonego Krzyżem Virtuti Militari, który oddał życie za Ojczyznę podczas powstania warszawskiego 15.08.1944 r. oraz mogiły - Sylwestra Dąbrowy, o którym wiadomo, iż „zginął w walce z okupantem w czasie II wojny światowej”.

Tekst w oparciu o www.malawies.webd.pl/cmentarz.doc
Awatar użytkownika
Dziadek Jacek
Posty: 219
Rejestracja: ndz lut 02, 2014 10:50 pm

Re: Cmentarz katolicki - Orszymowo (pow. płocki)

Postautor: Dziadek Jacek » wt lip 15, 2014 9:49 pm

mogiła członków rodziny Krawczyków
Niesamowite, stracili we wojnę aż czterech braci a sami dożyli tak sędziwego wieku.
Chwała Bohaterom
(Czy zna ktoś ich powojenne losy.)
Awatar użytkownika
krzymen
Posty: 376
Rejestracja: pn sie 29, 2011 11:30 pm
Lokalizacja: Warszawa

Re: Cmentarz katolicki - Orszymowo (pow. płocki)

Postautor: krzymen » czw mar 05, 2015 11:38 am

zbyszekg9 pisze:Z nowszych nagrobków na uwagę zasługuje tzw. mogiła Piłsudczyków. Spoczywający tu żołnierze nie byli może bohaterami w znaczeniu, do jakiego przywykliśmy, byli prostymi ludźmi: siedmiu z nich to rolnicy, jeden - stolarz. Jednak nagrobna inskrypcja mówi sama za siebie: „Padli na polu chwały odpierając z granic państwa polskiego pod wodzą Józefa Piłsudskiego nawałę najeźdźców w latach 1918 -1920”.
Cześć Zbyszku,
Tu prawdopodobnie nikt nie jest pochowany :!: Jest to symboliczna mogiła-pomnik żołnierzy pochodzących z terenu tej parafii. W latach trzydziestych XX w. opracowano wzór tablicy z napisem:
"PADLI NA POLU CHWAŁY / ODPIERAJĄC Z GRANIC PAŃSTWA POLSKIEGO / POD WODZĄ JÓZEFA PIŁSUDSKIEGO / NAWAŁĘ NAJEŹDŹCÓW W LATACH 1918/20"
Tablice umieszczano na specjalnie budowanych pomnikach, na ścianach kościołów, a także na symbolicznych mogiłach na cmentarzach parafialnych. Mocowano do nich tabliczki z imionami i nazwiskami poległych żołnierzy. Proszę zwrócić uwagę na to, że krój liter na tych wszystkich tabliczkach jest taki sam. Prawdopodobnie były zamawiane w jednym miejscu. Chodziło o to, żeby stosować jednolity i estetyczny wzór. Przy okazji budowano także legendę Józefa Piłsudskiego ;)

Kilka przykładów:
RYBNO http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejs ... ckie/rybno
GRABÓW n/PILICĄ http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejs ... nad_pilica
WYSOKIE KOŁO http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejs ... sokie_kolo
ŁYSZKOWICE http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejs ... lyszkowice

Pozdrawiam
Krzysztof
Lance do boju, szable w dłoń!
Awatar użytkownika
Nieostatni
Posty: 645
Rejestracja: pt wrz 24, 2010 10:49 pm
Lokalizacja: W-wa (rzut beretem)

Re: Cmentarz katolicki - Orszymowo (pow. płocki)

Postautor: Nieostatni » czw mar 05, 2015 3:36 pm

Podwaliny tego typu "zunifikowanych" tablic memoratywnych na naszym forum założył trobal (wielka szkoda, że już nie zasila forum świetnymi fotami i doskonałymi spostrzeżeniami pogłębiającymi wiedzę niejednego z naszych userów) patrz Tablice pamiątkowe Iłża (pow. radomski) viewtopic.php?f=120&t=1157 gdzie zamieściłem swoje nieporadne uwagi na temat wprowadzonych w II Rzeczpospolitej prób unifikacji tablic memoratywnych, po rozgromieniu bolszewickiej nawały, zatrzymania w 1920roku na krańcach Europy komunistycznej i czekistowskiej zarazy, fermentu wylewającego się po za mury Kremla.
Cieszy każda nowa fota zasilająca nasze zbiory w tym temacie. Cieszy uzupełnienie i linki podane przez Krzysztofa - krzymen. Nie wspominam o Twoich Zbyszku celujących ilustracjach, stanowiących zwornik wielu tematów tu wniesionych. :ok:

Nieostatni
Awatar użytkownika
krzymen
Posty: 376
Rejestracja: pn sie 29, 2011 11:30 pm
Lokalizacja: Warszawa

Re: Cmentarz katolicki - Orszymowo (pow. płocki)

Postautor: krzymen » pt mar 06, 2015 12:11 am

Witam wszystkich,

Tak, jak i kol. Nieostatni, wysoko oceniam fotografie i wiadomości publikowane przez Zbyszka :ok:
Przypomnę uwagi Nieostatniego sprzed ponad czterech lat …
Nieostatni pisze:Rzeczywiście to znana forma. Tablica "główna - podstawowa", masywna, brązowa o powierzchni groszkowanej, z odlanym tekstem memoratywnym i krzyżem Virtuti Militari na gałązkach wawrzynu. Te same olbrzymie kwadratowe łby nitów kotwiących tablicę. Identyczne trasowanie otworów pod nity mocujące polerowaną płytę ze zmiennym indeksem imion i nazwisk poległych w danym miejscu pamięci. Ciekawa forma unifikacji i dbałość z urzędu o pamięć Tych, którzy położyli własne życie na Ołtarzu Ojczyzny. Wspaniałe, rzeczywiste wyniki wychowawczej pracy u podstaw w nareszcie wolnym kraju, po 123 latach oczekiwań na wolność i zrywach insurekcji. Piękny gest od tych, którym dane było doczekać tej chwili.
Tak, to była wychowawcza praca u podstaw – upamiętnianie poległych w miejscu ich pochodzenia.
W latach 1918-1921 ponad 100.000 żołnierzy WP poległo, zmarło z ran i chorób lub zaginęło bez wieści. Wielu z nich nie miało grobów. Tylko nielicznych pochowano w rodzinnych miejscowościach. Wtedy wszelkie koszty pokrywały rodziny … Był zakaz sprowadzania ciał żołnierzy na koszt wojska.

Wbrew temu, co się sądzi, społeczeństwo polskie wcale nie było takie skore do ponoszenia wydatków związanych z upamiętnianiem poległych czy też z wystawianiem im nagrobków. Czasami stawiano spontanicznie różne pomniki, nieraz łagodnie mówiąc ;) mało estetyczne, gdzie najczęściej nie umieszczano nawet liczby i nazwisk pochowanych lub poległych. Wydaje się, że dopiero w latach trzydziestych zaczęto bardziej dbać o pamięć poległych i ujmować to w pewne formy organizacyjne.

Pozwolę sobie zacytować marszałka Śmigłego-Rydza:
Trzeba, aby pamięć o nich wiecznie trwała i żyła. W naszych szkołach dzieci powinny poznawać nazwiska poległych swej gminy, czy miasta. To powinno wchodzić w program nauki i być pierwszą nauką o Polsce …
W innych krajach po Wielkiej Wojnie, np. we Francji i w Niemczech, w każdej gminie budowano pomniki poległych, gdzie umieszczano ich nazwiska. We Francji były nawet specjalne dotacje rządowe dla gmin. U nas dopiero w latach trzydziestych zaczęły powstawać takie tablice …
Lance do boju, szable w dłoń!
Awatar użytkownika
zbyszekg9
Posty: 1554
Rejestracja: pn paź 28, 2013 3:32 pm

Re: Cmentarz katolicki - Orszymowo (pow. płocki)

Postautor: zbyszekg9 » pt mar 06, 2015 9:30 am

No cóż, nie ukrywam, że nie wiedziałem o istnieniu zunifikowanych tablic "ku pamięci". Gdyby było inaczej, zapewne w większym stopniu skupiłbym swoją uwagę na cytacie pochodzącym z tekstu źródłowego. Ale za to cenię to forum, że dostarcza klawiaturami Krzymena, Nieostatniego i wielu innych użytkowników tak specyficznych i ciekawych informacji, których nawet nie warto szukać w standardowych w podręcznikach do historii czy geografii, bo ich tam się nie znajdzie. Dziękuję Wam za to. Osobiście: każde zdjęcie i każdy wpis, które tu zamieszczam, ma z założenia spowodować tego rodzaju uzupełnienie ogólnodostępnej wiedzy, ewentualnie pobudzić do wymiany myśli, a to dodaje mi pewności, że to, co wspólnie robimy i co piszemy w tym małym fragmencie wirtualnej rzeczywistości, ma sens.
Pozdrawiam serdecznie
Awatar użytkownika
Nieostatni
Posty: 645
Rejestracja: pt wrz 24, 2010 10:49 pm
Lokalizacja: W-wa (rzut beretem)

Re: Cmentarz katolicki - Orszymowo (pow. płocki)

Postautor: Nieostatni » pt mar 06, 2015 4:57 pm

I jeszcze podsumowanie na przykładzie pomnika Grabów nad Pilicą - materiałów jakimi dysponuje:
Fragment betonowego obelisku z płaskorzeźbą orła wieńczącego główny element - akcent zunifikowanego, wzorcowego przekazu dotyczącego miejsca na którym się znajduje i czego dotyczy pomnik.
IMGP2807 Grabów nad Pilicą- fragment pomnika.jpg
IMGP2807 Grabów nad Pilicą- fragment pomnika.jpg (135.58 KiB) Przejrzano 6509 razy
Duża groszkowana, brązowa tablica, zakotwiona w monumencie czterema kotwami, z tekstem i plakietką Krzyża Virtuti Militari.
IMGP2807 Płyta główna.jpg
IMGP2807 Płyta główna.jpg (124.92 KiB) Przejrzano 6509 razy
Polerowana i grawerowana płyta z imiennym wykazem poległych bohaterów w walce o wolność i niepodległość okolicznej ojczystej ziemi. To część wymienna łączona nitami z elementem głównym płytą kotwioną w kamieniu menhira, obelisku, monumencie pomnika.
IMGP2807 Imienna płyta memoratywna.jpg
IMGP2807 Imienna płyta memoratywna.jpg (113.93 KiB) Przejrzano 6509 razy
Idea zakorzeniła się i przetrwała, by po II WŚ wrócić na ulice, place miast, pola bitewne, miejsca egzekucji hitlerowskich, NKWD i UB w postaci powszechnie znanej jako tablice pamiątkowe Tchorka (Karol Tchorek urodził się w 1904r w Serocku, pracował jako wiślany piaskarz, jako 16 latek ochotniczo stawiał czoło bolszewickiej nawale. W 1949r wygrał konkurs SARP na upamiętnienie miejsc masowych egzekucji w Warszawie 1939 -1945).
ScreenShot094 tablica Tchorka.jpg
ScreenShot094 tablica Tchorka.jpg (74.24 KiB) Przejrzano 6509 razy
Nieostatni
Awatar użytkownika
krzymen
Posty: 376
Rejestracja: pn sie 29, 2011 11:30 pm
Lokalizacja: Warszawa

Re: Cmentarz katolicki - Orszymowo (pow. płocki)

Postautor: krzymen » pn mar 09, 2015 11:32 am

Kol. Nieostatni – dzięki za przypomnienie historii powstania tablic w Warszawie!

Sprawa tablicy w Orszymowie pokazuje, jak ostrożnie należy podchodzić do wiadomości umieszczanych w Internecie :laughing:
Na stronie parafii pw. św. Floriana w Orszymowie można znaleźć takie informacje:
http://parafia-orszymowo.webd.pl/index. ... ys-dziejow
Burzliwy wiek XX - czas wojen. I wojna światowa przyniosła wiosce Orszymowo liczne zniszczenia, podobnie jak prawie wszystkim wsiom w okolicy. Rosyjska linia okopów przebiegała przez grunty w pobliżu kościoła, a nawet dosięgała cmentarza. (…) Koniec wojny przyniósł upragnioną niepodległość. Śladami walk o granice odradzającej się Rzeczypospolitej są mogiły ośmiu poległych w wojnie z bolszewikami w 1920 roku znajdujące się na parafialnym cmentarzu.
Zbyszku - byłeś na tym cmentarzu i jakoś OŚMIU grobów z 1920 r. nie widziałeś :lol: Gdyby były, to pewnie byś je znalazł! Za to jest tablica z OŚMIOMA nazwiskami.
Niestety w szkole nie uczą chyba historii „lokalnej” tylko „ogólną” historię Polski. Skąd taki dzieciak z Orszymowa czy z Warszawy ma wiedzieć, co się kiedyś działo w jego miejscowości lub dzielnicy? Tablica została wykonana zapewne ponad osiemdziesiąt lat temu. Wójt ogłosił, że rodziny mogą zgłaszać nazwiska poległych. To samo pewnie zrobił proboszcz z ambony. Później komisyjnie sprawdzono zgłoszenia i wykonano tablicę. Po tylu latach nikt już tego nie pamięta i powstała legenda o mogile jakiś „Piłsudczyków”, bo jest napisane, że „Padli na polu chwały (…) pod wodzą Józefa Piłsudskiego” ;) Nagrobek, do którego przymocowano tablicę, jest dość nowy i nie wiadomo, jak wyglądał wcześniej. Nie wiadomo nawet czy tablica zawsze była na cmentarzu …
Tak zaciera się pamięć i powstają legendy. Żołnierze z lat 1918-1920 byli w większości młodymi ludźmi nie posiadającymi żon i dzieci. Najmłodsze roczniki weteranów I wojny światowej, ochotnicy z 1918 r. oraz poborowi z 1919/20 i młodzi ochotnicy z 1920 r. Kto miał o nich pamiętać, jeżeli nie mieli dzieci? Rodzice, bracia i siostry pewnie tak, ale już bratankowie i siostrzeńcy niekoniecznie … A co tu mówić o wnukach i prawnukach ich rodzeństwa …

Kolejny przykład bardzo podobnej tablicy. Nie jest metalowa – wykonano ją z piaskowca.
Sadłowo, woj. kujawsko-pomorskie, pow. rypiński, gmina Rypin.
sadlowo1920.jpg
sadlowo1920.jpg (59.44 KiB) Przejrzano 6500 razy
Ta tablica pamiątkowa znajduje się na zewnętrznej ścianie kościoła parafialnego, z lewej strony od wejścia. Jest tam napis:
"PADLI NA POLU CHWAŁY / ODPIERAJĄC POD WODZĄ / JÓZEFA PIŁSUDSKIEGO / NAJAZD ROSJI SOWIECKIEJ / W LATACH 1918-1920".
Jeszcze w latach 90-tych XX wieku jaśniejszy fragment tablicy, znajdujący się nad nazwiskami, był podobno zatynkowany. Prawdopodobnie uratowało to tablicę przed całkowitym zniszczeniem i próbą „poprawiania” ;) historii za pomocą mesla i młotka. W Sadłowie nie podano cywilnych zawodów poległych żołnierzy tylko wsie z których pochodzili.
Pozdrawiam
Krzysztof
Lance do boju, szable w dłoń!
Awatar użytkownika
xtzaba
Posty: 43
Rejestracja: pt gru 14, 2012 4:53 pm
Lokalizacja: ZIELONKI k. PŁOCKA

Re: Cmentarz katolicki - Orszymowo (pow. płocki)

Postautor: xtzaba » pn lip 17, 2017 10:46 am


Wróć do „Cmentarze cywilne”

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 2 gości