Białystok - cmentarz żydowski
: pn lis 18, 2013 2:08 pm
Cmentarz żydowski przy ulicy Wschodniej został założony ok. 1890 r., ostatni pochówek odbył się tu w 1969 r. Kirkut jest jednym z największych cmentarzy żydowskich w Polsce, zaś sam osobiście na większym nie byłem. Dane cmentarza to 12,5 ha i około 6000 nagrobków wykonanych z marmuru, granitu, wapienia i piaskowca. Inskrypcje wykonano w językach hebrajskim, jidysz, polskim, niemieckim i rosyjskim. Przed II wojną światową cmentarz ogrodzony był kamiennym murem krytym dachówką. Prowadziły do niego trzy bramy. Obecnie teren kirkutu jest ogrodzony ceglanym murem. Widziałem tylko jedną bramę.
W centralnej części cmentarza znajduje się wystawiony w 1922 r. ohel białostockiego rabina Chaima Herza Halperna (zm. w 1919 r.). Na cmentarzu znajduje się też wzniesiony jeszcze przed II wojną światową pomnik poświęcony ofiarom pogromu żydowskiego dokonanego przez Rosjan w 1906 r. Zginęło wówczas 88 osób, w tym 82 wyznania mojżeszowego. Strona http://www.sztetl.org.pl/pl// tak opisuje to wydarzenie: W dniu 14 czerwca po raz pierwszy od 65 lat władze rosyjskie pozwoliły katolikom na procesję w dniu święta Bożego Ciała. W trakcie katolickiego pochodu doszło do wybuchu bomby wśród procesji, w wyniku której zabita została jedna osoba. W tym czasie miał miejsce drugi konkurencyjny pochód ludności prawosławnej, zorganizowany przez władze carskie. Władze rosyjskie, w urzędowych komunikatach ogłosiły, że do prawosławnego pochodu otworzono ogień i oskarżyły o zamach ludność żydowską (która stanowiła w tym czasie 66% ludności miasta). Sprowadzono do miasta oddziały armii carskiej, która otworzyła ogień do ludności żydowskiej. Pierwszy dzień pogromu miał charakter chaotyczny, natomiast następne, wg przekazów wyglądały na zorganizowaną operację wojskową. Największe starcia, w których brali rosyjscy kolejarze i robotnicy budowlani, miały miejsce w rejonie dworca kolejowego. Pogrom skończył się natychmiast, gdy wycofano z miasta rosyjskie wojsko.
Na czarnym kamiennym monumencie znajdują się nazwiska ofiar pogromu, a także epitafium hebrajskiego poety – Zalmana Schneura.
Poza powyższymi na cmentarzu znajduje się kilka miejsc wartych wspomnienia, które zostały wyróżnione i oznakowane tablicą z informacją, kto tu spoczywa, kim był, w jakich okolicznościach zginął/zmarł.
W centralnej części cmentarza znajduje się wystawiony w 1922 r. ohel białostockiego rabina Chaima Herza Halperna (zm. w 1919 r.). Na cmentarzu znajduje się też wzniesiony jeszcze przed II wojną światową pomnik poświęcony ofiarom pogromu żydowskiego dokonanego przez Rosjan w 1906 r. Zginęło wówczas 88 osób, w tym 82 wyznania mojżeszowego. Strona http://www.sztetl.org.pl/pl// tak opisuje to wydarzenie: W dniu 14 czerwca po raz pierwszy od 65 lat władze rosyjskie pozwoliły katolikom na procesję w dniu święta Bożego Ciała. W trakcie katolickiego pochodu doszło do wybuchu bomby wśród procesji, w wyniku której zabita została jedna osoba. W tym czasie miał miejsce drugi konkurencyjny pochód ludności prawosławnej, zorganizowany przez władze carskie. Władze rosyjskie, w urzędowych komunikatach ogłosiły, że do prawosławnego pochodu otworzono ogień i oskarżyły o zamach ludność żydowską (która stanowiła w tym czasie 66% ludności miasta). Sprowadzono do miasta oddziały armii carskiej, która otworzyła ogień do ludności żydowskiej. Pierwszy dzień pogromu miał charakter chaotyczny, natomiast następne, wg przekazów wyglądały na zorganizowaną operację wojskową. Największe starcia, w których brali rosyjscy kolejarze i robotnicy budowlani, miały miejsce w rejonie dworca kolejowego. Pogrom skończył się natychmiast, gdy wycofano z miasta rosyjskie wojsko.
Na czarnym kamiennym monumencie znajdują się nazwiska ofiar pogromu, a także epitafium hebrajskiego poety – Zalmana Schneura.
Poza powyższymi na cmentarzu znajduje się kilka miejsc wartych wspomnienia, które zostały wyróżnione i oznakowane tablicą z informacją, kto tu spoczywa, kim był, w jakich okolicznościach zginął/zmarł.