Tradytor | forum

Goszczanówko - gmina Drezdenko, pow. strzelecko-drezdenecki, woj. lubuskie

Na skraju Rzeczpospolitej, około 70 km od granicy z naszymi zachodnimi sąsiadami, spędziłem w zeszłym roku trochę czasu. Goszczanówko (niem. Guschterbruch) malowniczo położone na skraju Puszczy Noteckiej (na północ od wsi pięknie rozlewa się Noteć, a na południe zaczyna się "nieprzebyta" puszcza )

Historia miejscowości sięga 1769 roku i jest związana z długoletnim sporem między urzędem domeny Drezdenko, jako właścicielem wsi Goszczanowo, a właścicielem wsi Lipki Wielkie – von Brandtem, o błota położone między Notecią a Strugą Goszczanowską, użytkowane wspólnie jako pastwiska. Osiemdziesięcioletni spór zakończył się kompromisem, na mocy którego teren ten postanowiona zasiedlić kolonistami. Akt zasiedlenia tych terenów, zatwierdził król Fryderyk II 1 maja 1769 roku. Osiedlono tu 33 rodziny, z których każda otrzymała 4,6 ha zakrzaczonej ziemi, którą musiała wykarczować i zbudować własną zagrodę. By osuszyć mokradła zbudowany został kanał odwadniający finansowany przez Kasę Obwałowań. Ogólne koszty założenia wsi Goszczanówko wyniosły 2470 talarów. Wówczas mieszkało tu 145 osób. W 1809 roku liczba mieszkańców wzrosła do 186, zaś liczba domów do 38. W tym że okresie we wsi mieszkało 33 kolonistów, 8 komorników oraz kowal. Grunty wsi liczyły 427,9 ha. W 1919 roku było 328 mieszkańców a w 1925 roku – 319. Po II wojnie światowej, Goszczanówko zostało wyzwolone 31 stycznia 1945 roku. Wieś opuściła ludność niemiecka i zasiedlanie wsi nowymi mieszkańcami odbywało się powoli. W okresie powojennym Goszczanówko było gromadą w gminie Gościm, następnie podlegało od 1953 roku (przez pewien czas) GRN w Goszczanowie. W 1958 roku wieś liczyła 218 mieszkańców, w 1970-200 w 1978-154 w tym 82 kobiety. Z biegiem czasu nazwa miejscowości ewoluowała i przedstawiała się następująco: do 1840 – Nowa Goszczanówka (Neuguschterbruch); od 1840 – Goszczanówka (Guschterbruch); od 1946 – Goszczanówek i od 2010 roku – Goszczanówko. Nad wsią góruje wieża murowanego kościoła wzniesionego w 1912 roku, w miejscu wcześniejszej, drewnianej świątyni (jej murowane fundamenty zachowały się fragmentarycznie kilkanaście metrów na północ od obecnego kościoła). Świątynia przeznaczona była jako obiekt kultu dla miejscowej wspólnoty protestanckiej. Po ewangelikach pozostały ponadto we wsi murowany budynek szkoły (obok kościoła) oraz zdewastowany cmentarz. O kościele i szkole trzeba założyć nowy wątek, ale najpierw (po roku przerwy, kiedy zebrało mi się na wspomnienia ) zaprezentuję cmentarz.

Nie napiszę o jego historii nic, bo nic nie wiem. Mieszkając pół miesiąca w Goszczanówku codziennie przechodziłem koło niego, ale mieszkańcy nic na jego temat mi nie powiedzieli. Wiem, że przyjeżdżają czasem Niemcy i odwiedzają to miejsce, ale ani w internecie, ani w książkach nic nie znalazłem.

Widok cmentarza przedstawia identyczny stan, jak ten znany nam z setek opuszczonych, zdewastowanych i zapomnianych mazowieckich protestanckich nekropolii. Zarośnięty dziką roślinnością, z potłuczonymi nagrobkami.
Ale by pamięć nie zaginęła, to choć tu, na łamach naszej internetowej strony, wspominam dawnych mieszkańców wsi Guschterbruch, którzy spoczęli na tym skrawku ziemi. Corpora dormiunt, vigilant animae

Zdjęcia wykonałem 27 VIII 2012 r.