Kolonia Schröttersdorf - (Maszewo, Powsino, Chełpowo, Biała)

Awatar użytkownika
UBOOT
Moderator globalny - Stowarzyszenie
Posty: 1374
Rejestracja: wt sie 25, 2009 9:09 pm
Lokalizacja: Płock-Mańkowo
Kontakt:

Kolonia Schröttersdorf - (Maszewo, Powsino, Chełpowo, Biała)

Postautor: UBOOT » ndz lut 14, 2010 6:34 pm

Maszewo Duże to wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie płockim, w gminie Stara Biała. Wieś, jakich tysiące w całym kraju. Jednak jest w niej coś, czego nie powstydziła by się każda inna polska miejscowość. Tym czymś jest... historia. Pierwsza wzmianka na temat osady Maszewo pochodzi z XII wieku. Była to krótka lakoniczna informacja na temat wsi leżącej na trasie do parafii Brwilno. Nie wiadomo czy ta informacja tyczyła się dzisiejszego Maszewa Dużego czy Maszewa nad Wisłą. Bardziej szczegółowe wzmianki pochodzą z połowy XV wieku. W wykazie dóbr zamku w Płocku wymienia się Białą, Draganie, Chełpowo i Maszewo (Duże). W tym temacie, jednak chciałbym się głównie skupić na osadnictwie niemieckim, które rozpoczęło się na tym terenie na przełomie XVIII i XIX wieku.
Zacznijmy od początku...
Kolonia Schröttersdorf powstała w 1797 roku (nazwa pochodzi od nazwiska ministra prowincji Nowych Prus Wschodnich), w której w skład wchodziły podpłockie wsie Maszewo, Powsino, Chełpowo oraz Biała. Na tym terenie zamieszkało blisko 90 rodzin w większości Wittenberczycy, Mecklenburczycy oraz kilku mieszkańców Prus. W każdej z wymienionych miejscowości był szynk, kowal, szkoła oraz dom modlitewny lub kaplica. W samym Maszewie Dużym (dawniej Maszewo Kolonia) stały dwa domy modlitewne. Jeden luterański, a drugi Braci Morawskich (drugi z domów osobiście pamiętam; w latach 90-tych XX wieku został zburzony). W pierwszym spisie z 1806 Kolonia liczyła już 913 mieszkańców. W 1825 roku we wsi powstaje szkoła, a 50 lat później drugi dom modlitewny należący do niedawno przybyłych, nowych mieszkańców, zwanych Braćmi Morawskimi (herrnhuci). Nowa grupa wyznaniowa natychmiast utworzyła swój chór oraz orkiestrę dętą. Gospodarstwa były różnej wielkości; od małych 1,5h, poprzez średnie 6-10h, aż po kilka wielkich około 70 hektarowych. W Maszewie znajdowało się również kilka sklepów, szynk oraz młyn (na początku XX wieku były dwa). W samej wsi wyrastał również przemysł - znajdowały się dwie olejarnie, duży browar produkujący piwo dla Płocka oraz dwie osady: młyńska oraz karczmarska.
W okresie międzywojennym dochodziło do wielu napięć pomiędzy polskimi władzami, a mieszkańcami okolicznych kolonii. Z urzędu usunięto pastora Adolfa Schendela obsługującego kolonie. Powodem jakie podały władze polskie to szpiegostwo na rzecz Niemiec. Zamykano również szkoły, zabraniano nauki religii w języku niemieckim. Największe animozje powstały podczas okupacji, kiedy to większość niemieckich mieszkańców wspierało faszystowskich okupantów, a kilkoro z nich należało również SS "Totenkopf".
Z opowieści mojej ciotki dowiedziałem się, że Polacy przed wojną żyli w symbiozie z Niemcami. Dzieci bawiły się razem; Polacy chwalili sobie pracę u Niemców pod kontem finansowym oraz uczciwości. Po zakończeniu wojny w 1945 roku masowo wysiedlano kolonistów. Kilkoro starców, którzy pozostali w koloni, UB zabrała na ciężarówki i wywieziono do lasu Brwilno na mogiłę pomordowanych Polaków. Nakazano im gołymi rękoma ekshumować i przeszukiwać rozkładające się ciała pomordowanych przez hitlerowców.
W 1948 roku w niewyjaśnionych okolicznościach spłonął kościół luterański (prawdopodobnie zbudowany na początku 1930 roku) wraz przyległymi budynkami, który znajdował się na skrzyżowaniu dzisiejszych ulic Łukasiewicza i Zglenickiego. Na początku lat 50-tych XX wieku po niemieckich kolonistach w Maszewie nie było śladu. Na przypomnienie zasługuje fakt, iż wielu kolonistów było lojalnych wobec nowej ojczyzny. Do nich zaliczały się rodziny: Eisellów, Bartschów, Schultzów, Gundlachów.
Jako ciekawostkę dodam na koniec, że oprócz kolonii Schröttersdorf w niedalekiej odległości znajdowało się jeszcze kilka innych osad niemieckich m.in. Krzyżanowo i Karwosieki.
W najbliższym czasie, umówiony jestem na rozmowę z kilkoma starszymi mieszkańcami Maszewo, którzy obiecali mi opowiedzieć jeszcze kilka ciekawych historii.
Załączniki
Dom1.JPG
Dom1.JPG (201.36 KiB) Przejrzano 15433 razy
Dom2.JPG
Dom bogatego Niemca
Dom2.JPG (226.03 KiB) Przejrzano 15433 razy
Sklep Szynk.JPG
Przed wojną znajdował się w tym domu szynk oraz sklep.
Sklep Szynk.JPG (198.91 KiB) Przejrzano 15433 razy
szkoła.jpg
Szkoła Niemiecka w Maszewie. Szkoła funkcjonowała do początku lat 90 XX wieku. W połowie lat 90tych została wyburzona. Pozostały po niej tylko fundamenty.
szkoła.jpg (350.12 KiB) Przejrzano 15433 razy
skanuj0001.jpg
Mapa Maszewa XIX w.
skanuj0001.jpg (233.89 KiB) Przejrzano 15433 razy
Ostatnio zmieniony ndz lut 28, 2010 2:20 pm przez UBOOT, łącznie zmieniany 1 raz.
Awatar użytkownika
Thomas
Moderator globalny - Stowarzyszenie
Posty: 1509
Rejestracja: wt gru 01, 2009 8:40 pm
Kontakt:

Re: Kolonia Schröttersdorf- (Maszewo, Powsin, Chełpowo, Biała)

Postautor: Thomas » ndz lut 14, 2010 9:30 pm

Świetny tekst UBOOT. Wielkie dzięki!
Brakuje mi informacji na temat cmentarzy ewangelickich w Maszewie i Powsinie. Jeśli posiadasz jakiekolwiek informacje czy opowieści - zamieść je. Nie można zapominać o zmarłych.
Poza tym dobra mapka! Dzięki za nią powtórnie!
Pozdrawiam
Awatar użytkownika
UBOOT
Moderator globalny - Stowarzyszenie
Posty: 1374
Rejestracja: wt sie 25, 2009 9:09 pm
Lokalizacja: Płock-Mańkowo
Kontakt:

Re: Kolonia Schröttersdorf- (Maszewo, Powsin, Chełpowo, Biała)

Postautor: UBOOT » ndz lut 14, 2010 9:42 pm

Cmentarz w Powsinie odwiedziliśmy z Kazetem na jesieni, opis jest na forum http://tradytor.pl/forum/viewtopic.php?f=97&t=1573. Co do cmentarza w Maszewie, coś na pewno napiszę bo mam kilka informacji. Na razie zamieszczę kilka mapek.
Załączniki
1914r.JPG
1914r.JPG (151.25 KiB) Przejrzano 15421 razy
1929r.JPG
1929r.JPG (103.04 KiB) Przejrzano 15421 razy
k_19_4.JPG
k_19_4.JPG (132.75 KiB) Przejrzano 15420 razy
Awatar użytkownika
UBOOT
Moderator globalny - Stowarzyszenie
Posty: 1374
Rejestracja: wt sie 25, 2009 9:09 pm
Lokalizacja: Płock-Mańkowo
Kontakt:

Re: Kolonia Schröttersdorf- (Maszewo, Powsin, Chełpowo, Biała)

Postautor: UBOOT » ndz lut 14, 2010 9:52 pm

.
Załączniki
SS Mape 1944r.JPG
SS Mape 1944r.JPG (124.1 KiB) Przejrzano 15419 razy
Awatar użytkownika
Thomas
Moderator globalny - Stowarzyszenie
Posty: 1509
Rejestracja: wt gru 01, 2009 8:40 pm
Kontakt:

Re: Kolonia Schröttersdorf- (Maszewo, Powsin, Chełpowo, Biała)

Postautor: Thomas » pn lut 15, 2010 10:04 am

Nie to że chcę Ci zabierać wątek, ale mam jedną mapkę więcej, więc też zamieszczam ją :)
Załączniki
E31_Plock.gif
E31_Plock.gif (206.95 KiB) Przejrzano 15405 razy
Awatar użytkownika
UBOOT
Moderator globalny - Stowarzyszenie
Posty: 1374
Rejestracja: wt sie 25, 2009 9:09 pm
Lokalizacja: Płock-Mańkowo
Kontakt:

Re: Kolonia Schröttersdorf - (Maszewo, Powsino, Chełpowo, Biała)

Postautor: UBOOT » ndz lut 28, 2010 7:35 pm

Władze pruskie prowadziły poszukiwania dla nowej osady na północnym brzegu Wisły. Maszewo, Chelpowo, Biała i Powsino zostały wybrane na kolonie ze względu na znajdujące się na tym terenie obszary leśne w stylu pruskim. Państwo niemieckie opłacało podróż kolonistów na te tereny, i tak: dodatek za przejechane kilometry wynosił za osobę od mili 2 grosze, 1 grosz za żonę i 6 fenigów, 1 grosz za każde dziecko.
Prawdopodobnie pierwsi osadnicy mieszkali w ziemiankach. Dla osadników domy tworzone były w konstrukcji szkieletowej, z drewna, fugi klejone z błota i słomy, dach słomiany. W rozliczeniu osadnicy otrzymują również narzędzia rolne oraz pieniądze na karczowanie. Koloniści po przybyciu do Maszewa oraz całej koloni mieli inne spojrzenie na temat nowego domu, niż te które zostało opisane przez rekruterów w Niemczech. Konstrukcje niemieckich domów były wykorzystywane w cieplejszym klimacie. Nowi mieszkańcy narzekają na okrutne zimno podczas zimy.Jeden z Niemców opisywał, że często patrzą z tęsknotą na słońce na zachodzie, myśląc o swojej dawnej ojczyźnie. Osadnicy wspominali, rok 1805 był bardzo mokrym rokiem. W kolonii nie istnieją jeszcze żadne utorowane drogi, mieszkańcy toną na wiosnę i jesieni w błocie. Z relacji nowych osadników wynika, że byli oni bardzo zawiedzeni i rozgoryczeni. Rząd pruski, starł się rekompensować im w zwierzętach, narzędziach. Ze względu na bardzo dużo ilość dzieci w kolonii natychmiast ze Śląska z ciągnięto nauczyciela i wybudowano szkołę. Aby zapełnić wieczory, natychmiast założono osadnikom w każdej ze wsi orkiestrę, chór mieszany i ligi młodzieżową. We wsi gdzie nie można było postawić kościoła to otwierano pokoje modlitewne ( np. Pokój Braci Morawskich w Maszewie). Podstawą polityki niemieckiej było za wszelką cenę utrzymanie niemieckiej kultury oraz przekazanie jej następnym pokoleniom.
Dla wszystkich kolonistów był to trudny start w nowej ojczyźnie.

W 2003 roku, spotkali się ostatni osadnicy oraz potomkowie na wspólnym spotkaniu. Na tą pamiątkę posadzili lipę.
Załączniki
Vetter1.jpg
Vetter1.jpg (122.43 KiB) Przejrzano 15377 razy
normal_School_Powsino.jpg
normal_School_Powsino.jpg (47.01 KiB) Przejrzano 15377 razy
plock_1800y.jpg
plock_1800y.jpg (37.56 KiB) Przejrzano 15377 razy
Awatar użytkownika
Thomas
Moderator globalny - Stowarzyszenie
Posty: 1509
Rejestracja: wt gru 01, 2009 8:40 pm
Kontakt:

Re: Kolonia Schröttersdorf - (Maszewo, Powsino, Chełpowo, Biała)

Postautor: Thomas » ndz lut 28, 2010 9:08 pm

Bardzo ciekawy tekst.
Powiedz mi, z jakiej podstawy literackiej brałeś opis przybycia kolonistów? Bardzo ciekawe informacje tam zawarłeś, rzadko można znaleźć tego typu opisy... :)
Awatar użytkownika
UBOOT
Moderator globalny - Stowarzyszenie
Posty: 1374
Rejestracja: wt sie 25, 2009 9:09 pm
Lokalizacja: Płock-Mańkowo
Kontakt:

Re: Kolonia Schröttersdorf - (Maszewo, Powsino, Chełpowo, Biała)

Postautor: UBOOT » ndz lut 28, 2010 9:31 pm

Kolega przesłał mi niemiecki tekst z tym opisem, a ja przelałem na forum. Napisałem (ręką kolegi) do wnuka jednego z kolonistów z prośbą o jakieś fotki, informację lub wspomnienia.
Awatar użytkownika
Thomas
Moderator globalny - Stowarzyszenie
Posty: 1509
Rejestracja: wt gru 01, 2009 8:40 pm
Kontakt:

Re: Kolonia Schröttersdorf - (Maszewo, Powsino, Chełpowo, Biała)

Postautor: Thomas » pn mar 01, 2010 8:53 am

świetnie :D
jak coś ustalisz to wrzucaj :) i pamiętaj, jakby coś potrzeba było do tłumaczenia na deutsch i z deutsch - to służę pomocą. pozdrawiam
Awatar użytkownika
UBOOT
Moderator globalny - Stowarzyszenie
Posty: 1374
Rejestracja: wt sie 25, 2009 9:09 pm
Lokalizacja: Płock-Mańkowo
Kontakt:

Re: Kolonia Schröttersdorf - (Maszewo, Powsino, Chełpowo, Biała)

Postautor: UBOOT » pn mar 01, 2010 9:43 pm

Przedstawiam kilka starych zdjęć osad niemieckich przylegających do Schröttersdorf, kilka dalszych osad.
Załączniki
Bronowo1.JPG
Bronowo1.JPG (47.29 KiB) Przejrzano 15345 razy
Bronowo.JPG
Bronowo.JPG (60.67 KiB) Przejrzano 15345 razy
Karwosieki1.JPG
Karwosieki1.JPG (39.06 KiB) Przejrzano 15345 razy
Karwosieki 2.JPG
Karwosieki 2.JPG (56.76 KiB) Przejrzano 15345 razy
Bialobrzegi2.JPG
Bialobrzegi2.JPG (59.04 KiB) Przejrzano 15345 razy
Bialobrzegi.JPG
Bialobrzegi.JPG (60.92 KiB) Przejrzano 15345 razy
Bielino.JPG
Bielino.JPG (49.08 KiB) Przejrzano 15345 razy
Liszyno1.JPG
Liszyno1.JPG (70.25 KiB) Przejrzano 15345 razy
Liszyno2.JPG
Liszyno2.JPG (64.59 KiB) Przejrzano 15345 razy
Boryszewo.JPG
Boryszewo.JPG (52.67 KiB) Przejrzano 15345 razy
Maksym
Posty: 42
Rejestracja: śr mar 31, 2010 7:16 pm

Re: Kolonia Schröttersdorf - (Maszewo, Powsino, Chełpowo, Bi

Postautor: Maksym » śr mar 31, 2010 7:50 pm

Dobrze, że wreszcie ktoś ten temat ruszył. Jestem w posiadaniu protokołu przekazania gospodarstwa po Joachimie Kolbercie z Powsina z dnia18 02 1949 r. Mam również fotografie pozostawionych w Powsinie (jako przymusowi pracownicy) młodych Niemców. Tematem zajmowałem się ale muszę wszystko poukładać.
Awatar użytkownika
UBOOT
Moderator globalny - Stowarzyszenie
Posty: 1374
Rejestracja: wt sie 25, 2009 9:09 pm
Lokalizacja: Płock-Mańkowo
Kontakt:

Re: Kolonia Schröttersdorf - (Maszewo, Powsino, Chełpowo, Bi

Postautor: UBOOT » śr mar 31, 2010 7:55 pm

Witaj Maksym, zapraszam do współtworzenia tematu, no i oczywiście do działu powitań.
Maksym
Posty: 42
Rejestracja: śr mar 31, 2010 7:16 pm

Re: Kolonia Schröttersdorf - (Maszewo, Powsino, Chełpowo, Bi

Postautor: Maksym » śr mar 31, 2010 10:55 pm

Orientując z mapą wspomniany szkic przedstawia k.Powsino zlokalizowaną przy drodze przebiegającej Pn-Płd .zabudowania tej wsi były też przy drodze biegnącej z Białej tj. kierunek z zachodu na wschód.Plan Kirschnnera który jest mi znany rewidowałem z mieszkanką Powsina i ta potwierdza :staw,źródło,cmentarz.pamięta też ,że większość zabudowań była po prawej stronie drogi idąc w stronę Płocka-na południe.
Ostatnio zmieniony pt kwie 02, 2010 4:33 pm przez Margos, łącznie zmieniany 1 raz.
Awatar użytkownika
UBOOT
Moderator globalny - Stowarzyszenie
Posty: 1374
Rejestracja: wt sie 25, 2009 9:09 pm
Lokalizacja: Płock-Mańkowo
Kontakt:

Re: Kolonia Schröttersdorf - (Maszewo, Powsino, Chełpowo, Bi

Postautor: UBOOT » pt kwie 02, 2010 12:32 pm

Wieś Powsin, zaczynała się na terenie ORLENU na wysokości dzisiejszego EC, biegła w stronę wysypiska śmieci oraz stawów przy ORLENIE, potem lekko skręcała i zaraz był cmentarz. Potem do dawniejszej fabryki POLVAT. Na polach po dawnej wsi znajduję się jeszcze nadal wiele ciekawych fantów.
Maksym
Posty: 42
Rejestracja: śr mar 31, 2010 7:16 pm

Re: Kolonia Schröttersdorf - (Maszewo, Powsino, Chełpowo, Bi

Postautor: Maksym » sob kwie 10, 2010 12:09 am

Rozmawiałem o Powsinie dowiedziałem się, że: gospodarstwo rolne które użytkowała moja rozmówczyni od lat powojennych do wywłaszczenia na rzecz Skarbu Państwa, znajdowało się po lewej stronie drogi Mańkowo-Trzepowo i było pierwsze w Powsinie od granicy z Białą Nową (Kolonią); od skrzyżowania z drogą biegnącą w stronę parowy(plan Kirshnera)było oddalone o około kilometr; widoczna na przedwojennych mapach droga z Dragania krzyżowała się z drogą główną nie w tym samym miejscu co droga do parowy ,a około 500 m dalej w stronę Trzepowa. Spowodowane to było tym, że na polach między Powsinem a Draganiem wykopano rów przeciwpancerny (pancerniak) który ją przecinał. Dokument o którym wspominałem, to protokół potwierdzający użytkowanie gospodarstwa (po Klebercie) w okresie od 01.04.46r. do 01.04.47r., a następny z 28.02. 49r. to umowa dzierżawy na trzy lata. Dokument nadania ziemi i orzeczenie są z 18.10.54r. Temat będę wyjaśniał.
Maksym
Posty: 42
Rejestracja: śr mar 31, 2010 7:16 pm

Re: Kolonia Schröttersdorf - (Maszewo, Powsino, Chełpowo, Bi

Postautor: Maksym » sob kwie 10, 2010 1:00 am

Zainteresowanym dziejami tych miejscowości przed kolonizacją polecam Herbarz Mazowiecki Tom I, Tom II Powiat Płocki Jerzego Łempickiego. Wydawnictwo Heroldium Towarzystwo Genealogiczno-Heraldyczne Poznań 1997r. Dostępny w czytelni Książnicy Płockiej.
Nosek71
Posty: 5
Rejestracja: pn cze 07, 2010 11:26 am
Lokalizacja: Płock

Re: Kolonia Schröttersdorf - (Maszewo, Powsino, Chełpowo, Bi

Postautor: Nosek71 » wt cze 15, 2010 11:22 am

Powsino

Powsino, kolonia, powiat płocki, gmina Brwilno, parafia Trzepowo, odległe o 3 wiorsty od Płocka, posiada dom modlitwy ewang., szkołę początkową, karczmę, 40 domów, 293 mieszkańców i 892 mórg.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. (Tom VIII. 1887r.)

Chełpowo

Chełpowo, kolonia, powiat płocki, gmina Brwilno, parafia Trzepowo, nad rzeką Brzeźnicą, liczy 283 mieszkańców, 23 domy, z tych 2 murowane, 3 wiatraki, olejarnia; powierzchni 676 m., w tem 669 m. gruntu ornego; przy wsi znajdują się dwie osady młynarskie rządowe (2 młyny wodne i 2 cegielnie) zwane Rynówka i Kobiałka. R. 1827 Chełpowo miało 17 domów, 119 mieszkańców.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. (Tom I. 1880r.)

Chełpowo, w dok. Chelpow, wieś nad rzeką Brzeźnicą, powiat płocki, parafia Brwilno. R. 1185 Ziro wojewoda mazowiecki potwierdza włości nadane przez rodziców jego i dziadów kościołowi N. P. Maryi na przedmieściu (podgrodzie?) płockiem. Do nich należą: Osiek z jeziorem i przyległościami, targowisko Rochny z karczmą, Opinogóra, Ostrowo, Chełpowo, Popłacin, Dung (?), Ostrowąs z kościołem, Serock, Mory. Sam od siebie dał: Barcice, Suwin, Krągi, Dręszewo i Słupno z kościołem. (Ulanow. Dok. kujaw., 287, 1). "Helmanus condam Czesznikonis, civis plocensis" sprzedaje sołtystwo i młyn we wsi Chełpowie Arnoldowi rektorowi kościoła św. Bartłomieja w Płocku za 150 kóp groszy. Ziemowit książę mazowiecki w r. 1412 zezwala na ten akt pod warunkiem, że przy kościele św. Bartłomieja będzie utrzymywany kapelan, który ma odprawiać mszę poranną "de baeata Virgine". (Kod. maz. 156). W r. 1578 we wsi Chełpowo w parafii Płock część należąca do grodu płockiego ma 12 1/2 łan. km. Siedzą też 2 zagr. z rolą, 2 piekarze, młyn dziedz. Rinek o 1 kole, 2 rzeźnicy, 3 łany plebana płock., młyn dziedz. o 2 kołach, propinacya piwna grodu płockiego.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. (Tom XV, str. 303. 1900r.)
Ostatnio zmieniony wt cze 15, 2010 11:49 am przez Nosek71, łącznie zmieniany 1 raz.
"Racja jest jak <font color='red'>[#$%%^&]</font>, każdy ma swoją"
J. Piłsudski
Nosek71
Posty: 5
Rejestracja: pn cze 07, 2010 11:26 am
Lokalizacja: Płock

Re: Kolonia Schröttersdorf - (Maszewo, Powsino, Chełpowo, Bi

Postautor: Nosek71 » wt cze 15, 2010 11:44 am

Biała

Biała, wieś, folwark donacyjny (do majoratu Łęck należący) i kolonia rządowa, powiat płocki, gmina Brwilno, nad rzeką Wierzbicą, posiada kościół parafialny murowany, świeżo wystawiony w 1878 r. na miejsce dawnego drewnianego. W 1827 r. Biała wieś miała 37 domów i 408 mieszkańców, kolonia zaś 21 domów i 147 mieszkańców folwark liczy dziś 187 mieszkańców, 11 domów, a wraz z folwarkami: Brwilno, Draganie, Trzepowo i osadą karczemną Maszewo, należącemi do tegoż samego majoratu, zajmuje rozległości 2,719 mórg (2198 mórg gruntu ornego). Wieś włościańska zajmuje powierzchni 1240 mórg, liczy 323 mieszkańców, 40 domów. Kolonia Biała ma rozległość 1166 mórg; w tej liczbie 1146 mórg gruntu ornego; liczy 285 mieszkańców i 32 domy.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. (Tom I. 1880r.)

Biała, wieś, powiat płocki. Wymieniona w spisie uposażeń kapituły płockiej w dok. z XIII w. Dawna wieś książęca, w której ks, Ziemowit sprzedaje r. 1378 w Płocku młyn swój Andrzejowi młynarzowi za 5 kóp groszy praskich. Młynarz ma dawać rocznie po 30 miar żyta i 6 miar słodu. (Ulan. Dok. 352, 42). Wspomniana w dok. z r. 1484. W r. 1578 płaci od 32 łan., 7 zagr. z rolą, 7 rzeźników, 1 rzem. Propinacya piwa i wódki, młyn, folusz, przekupień soli. Wójtostwo ma 7 łan z prop. piwa.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. (Tom XV, str. 121. 1900r.)

Maszewo

Maszewo Wielkie i Małe, kolonia, powiat płocki, gmina i parafia Brwilno, nad rzeką Brzeźnicą w pobliżu Wisły. Mają 751 mieszkańców, 71 osad, 85 domów, z tych 5 murowanych, powierzchni mórg 589 mórg (567 mórg ziemi ornej), 2 domy modlitwy: jeden luterański, a drugi braci Morawskich, szkółka ewang., browar, 2 olejarnie, wiatrak, 3 sklepy, szynk i karczma. Prócz tego do Maszewa Wielkiego należa, dwie osady rząd.: osada karczmarska i osada młynarska wraz z młynem wodnym. Wieś włośc. Maszewo wraz z wsią Winiary nad Wisła, położona, ma 299 mieszkańców, 33 osad włościańskich, 35 domów, powierzchni 730 mr, (723 mórg gruntu ornego), We wsi znajduje się karczma należąca do majoratu Biała. W 1827 r. Maszewo wieś rząd. miała 18 domów, 119 mieszkańców a Maszewo kolonia rząd., 69 domów, 545 mieszkańców. Osada Maszewo powstała z uwłaszczonych gruntów, rozległy mórg 91: grunta or. i ogr. mórg 88, past. mórg 2, nieuż. i place mórg 1, budynków z drzewa 7.
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. (Tom VI, str. 168-169. 1885r.)
"Racja jest jak <font color='red'>[#$%%^&]</font>, każdy ma swoją"
J. Piłsudski
Awatar użytkownika
Thomas
Moderator globalny - Stowarzyszenie
Posty: 1509
Rejestracja: wt gru 01, 2009 8:40 pm
Kontakt:

Re: Kolonia Schröttersdorf - (Maszewo, Powsino, Chełpowo, Bi

Postautor: Thomas » czw paź 14, 2010 2:47 pm

Na podstawie niemieckojęzycznej książki Ottona Heike - "150 lat osadnictwa niemieckiego w Polsce 1795-1945" prezentuję unikalną sprawę: listę gospodarzy z koloni Schröttersdorf z ilością ziemi, w hektarach, jaką posiadali:

Maszewo Duże i Maszewo Małe:
Spoiler:
Chełpowo:
Spoiler:
Powsino:
Spoiler:
Biała:
Spoiler:
Awatar użytkownika
UBOOT
Moderator globalny - Stowarzyszenie
Posty: 1374
Rejestracja: wt sie 25, 2009 9:09 pm
Lokalizacja: Płock-Mańkowo
Kontakt:

Re: Kolonia Schröttersdorf - (Maszewo, Powsino, Chełpowo, Bi

Postautor: UBOOT » sob gru 25, 2010 9:52 pm

Poniższe zdjęcia pochodzą (w części) z artykułu Ł. Dobrzańskiego z 1907 roku- Tygodnik Ilustrowany poświęconemu między innymi ,,żywiołowi niemieckie zamieszkującemu Maszewo"

,,gdzie niemieccy nasi koloniści nie mogą wprowadzić swojego własnego języka, starają się przynajmniej podkopać znaczenie mowy polskiej. W gminach wiejskich z ludnością mieszaną niemiecką- polską staje się nieprawdopodobieństwem przeprowadzić uchwały zawieszenia napisów polskich i prowadzenia ksiąg w naszym języku. W takich razach Niemcy głosują na rzecz języka państwowego (rosyjskiego)."
TYGODNIK_ILUSTROWANY,_Nr_25_z_1907r__.jpg
TYGODNIK_ILUSTROWANY,_Nr_25_z_1907r__.jpg (47.96 KiB) Przejrzano 15102 razy
Powyższy tekst wskazuje, jak wielkie były napięcia pomiędzy ludnością niemiecką a polską. Koloniści za wszelką cenę starali zachować swoją tożsamość, nie uczyli się mowy polskiej w ten sposób pokazując swoją wyższość (brak dostępności do ich grup) oraz niezależność.

Pod jednym ze zdjęć widnie (oryginalny) jakże znamienny podpis Niemiecki pług na polskiej ziemi
Załączniki
100_9342.JPG
Dom osadnika na pograniczu Maszewa i Brwilna.
100_9342.JPG (124.4 KiB) Przejrzano 15110 razy
100_9344.JPG
Kolonia Maszewo- widok od Wisły.
100_9344.JPG (118.23 KiB) Przejrzano 15110 razy
100_9345.JPG
Niemiecki pług na polskiej ziemi
100_9345.JPG (130.37 KiB) Przejrzano 15110 razy
100_9346.JPG
Przed domem osadnika- Maszewo
100_9346.JPG (107.32 KiB) Przejrzano 15110 razy
100_9349.JPG
Niemiecki kolonista
100_9349.JPG (80.66 KiB) Przejrzano 15110 razy
100_9350.JPG
Szkoła w Maszewie
100_9350.JPG (100.73 KiB) Przejrzano 15110 razy
100_9351.JPG
Kaplica osadników w Białej.
100_9351.JPG (129.72 KiB) Przejrzano 15110 razy
100_9355.JPG
Kolonia Schröttersdorf- Maszewo
100_9355.JPG (96.2 KiB) Przejrzano 15110 razy
100_9357.JPG
Kolonia Schröttersdorf- Maszewo 2
100_9357.JPG (105.98 KiB) Przejrzano 15110 razy

Wróć do „Osady”

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 2 gości