Dwór (nieistniejący) - Turza Mała (pow. płocki)

Moderator: zbyszekg9

Awatar użytkownika
skowron1980
Posty: 321
Rejestracja: ndz cze 26, 2011 12:11 pm

Dwór (nieistniejący) - Turza Mała (pow. płocki)

Postautor: skowron1980 » czw gru 13, 2012 4:18 pm

O dworze w Turzy Małej nie wiem prawie nic – rozebrany został wiele lat temu, nie znalazłem o nim żadnych informacji w literaturze tematu, a dawne spisy właścicieli ziemskich nie podają tej miejscowości. Jedyny ślad na jaki trafiłem to niemiecka mapa z lat 40-tych, gdzie oznaczono ów majątek (Gut. – skrót od niemieckiego Gutshof – dwór, majątek dworski). Widać na niej obszerny park/ogród (kolor niebieski) – jak się domyślam właśnie tam mógł stać dwór – oraz założony na planie prostokąta kompleks folwarczny (kolor czerwony).
O tym, że w miejscu gdzie znajdował się park (być może również dwór) stoi od wielu lat gmach nieczynnej dziś szkoły, wiedziałem od dawna, natomiast bardzo byłem ciekaw widocznych na stosunkowo aktualnych zdjęciach lotniczych (źródło: mapy Google) budynków na terenie podwórza folwarcznego. Kształtem i układem odpowiadały tym z niemieckiej mapy, miałem więc nadzieję, że to może jeszcze przedwojenne dworskie zabudowania. Jakież było moje zdziwienie kiedy po dotarciu na miejsce okazało się, że budynków... nie ma. Został pusty plac – budynki rozebrano w ostatnim czasie. Dziś naprawdę trudno wskazać tu jakikolwiek ślad po dawnym kompleksie dworskim – kilka starych drzew i to wszystko. Myślę, że tym bardziej warto byłoby zebrać informacje na temat tego majątku, bo za chwilę nikt już nic nie będzie pamiętał. Na forum w wątku, w którym opisano młyn w Turzy Małej mowa jest o właścicielu miejscowych dóbr - Kowalskim, który w 1903 roku odsprzedał majątek Kowalewskiemu. Cenna informacja jednak godna rozwinięcia. Gdyby ktoś mógł w jakikolwiek sposób zweryfikować lub uzupełnić moje rozważania: gdzie dokładnie stał dwór, jak wyglądał, jakie były jego losy przed- i powojenne, co wiadomo o właścicielach – za najmniejszą nawet informację będę wdzięczny.
Załączniki
a_TurzaMapa2.JPG
a_TurzaMapa2.JPG (71.22 KiB) Przejrzano 12045 razy
b_Turza2.JPG
b_Turza2.JPG (44.11 KiB) Przejrzano 12045 razy
c_P1140228a.jpg
c_P1140228a.jpg (126.07 KiB) Przejrzano 12045 razy
d_P1140230b.jpg
d_P1140230b.jpg (80.17 KiB) Przejrzano 12045 razy
Awatar użytkownika
UBOOT
Moderator globalny - Stowarzyszenie
Posty: 1374
Rejestracja: wt sie 25, 2009 9:09 pm
Lokalizacja: Płock-Mańkowo
Kontakt:

Re: Dwór (nieistniejący) - Turza Mała (pow. płocki)

Postautor: UBOOT » pt gru 14, 2012 8:07 pm

W sobotę jadę na bardzo ciekawą rozmowę do Janoszyc, więc postaram się czegoś więcej dowiedzieć.
Awatar użytkownika
Jacek&Agatka
Stowarzyszenie
Posty: 670
Rejestracja: wt kwie 13, 2010 8:21 pm

Re: Dwór (nieistniejący) - Turza Mała (pow. płocki)

Postautor: Jacek&Agatka » pt gru 28, 2012 11:10 am

Po konsultacji z moją babcią - dwór owszem był w Turzy Małej, ale nie na terenie dawnej szkoły podstawowej, ale znacznie dalej za nią. Była nawet jako panienka (rocznik 1939) w tym dworze na weselu swojej kuzynki. Nie pamięta tego dnia zbyt dobrze z racji odległych już lat, jednak kojarzy że dwór był raczej drewniany a na dachu nie bylo wtedy strzechy. Poza tym już nic nie wiemy.
AGATA
Awatar użytkownika
Kajak
Posty: 26
Rejestracja: czw gru 08, 2011 4:15 pm
Lokalizacja: Piaseczno k. W-wy

Re: Dwór (nieistniejący) - Turza Mała (pow. płocki)

Postautor: Kajak » pt gru 28, 2012 11:57 am

Agatko,

Mój wuj (ur 1936) gdy go kiedyś pytałem o dwór (pytałem 2 lata temu) twierdził, że był właśnie w miejscu wskazanym na zdjęciach. Nie przeczy to w żaden sposób informacji jaką uzyskałaś od babci. W Turzy Małej jest (a przynajmniej jeszcze 2 lata temu był) budynek z czerwonej cegły w którym mieściła się dawna szkoła - wzdłuż drogi w kierunku zachodnim, po prawej stronie. Stąd pewnie informacja od babci, że dwór był znacznie dalej niż dawna szkoła. Szkoła na zdjęciach (nowa) została zbudowana w latach 60-tych (taką informację znalezłem w necie).

Niestety nic więcej o dworze nie wiem...

W budynku starej szkołye jako dziecko bywałem - mieszkali tam p. Miaśkiewiczowie - wieloletni nauczyciele, zanim przenieśli się do nowego budynku. W nowej szkole jako woźna pracowała moja babcia - Romualda Błażejewska.

Agatko wyślij mi na maila nazwisko Twojej babci.... moja mama też była z rocznika 1939....z Turzy Małej...Zapytam wuja czy kojarzy takie nazwisko. Przy okazji zapytam go coś więcej na temat dworu.
Kiedyś mi coś wspominał o ostatnim "dziedzicu" z Turzy Małej. Może na temat dworu też co nieco pamięta.

Pozdrawiam
Bogdan
Awatar użytkownika
Kajak
Posty: 26
Rejestracja: czw gru 08, 2011 4:15 pm
Lokalizacja: Piaseczno k. W-wy

Re: Dwór (nieistniejący) - Turza Mała (pow. płocki)

Postautor: Kajak » sob gru 29, 2012 8:32 pm

Z rozmowy z wujem:
1) Ostatni właściele tak jak wiadomo - Kowalewscy
2) W czasie okupacji dwór zajęli Niemcy
3) Kowalewski i jego zięć Jaworski (podobno właścieciel majątku w Słupnie koło Bielska; nie mylić ze Słupnem koło Płocka) mieszkali w Turzy Małej
4) Dwór po wojnie istniał - był zamieszkany. Do czasów parcelacji majątku nic się z nim nie działo. Kiedy został rozebrany - wuj nie pamięta. Być może gdy uczęszczał do szkoły w Płocku, alby gdy zacząl już pracować. W każdym razie tutaj nie mogę pomóc.
5) Wspomniany zięć Kowalewskiego Jaworski chciał go "odkupić". Podobno cena wynosiła 200 tys. złotych. Zrezygnował.

Jeśli nic się nie zmieny będę w Turzy Małej w okolicach wakacji. Spróbuję zajśc może do gospodarstwa, gdzie był sklep (lata 70/80) - mieszkała tam wtedy jakaś moja "ciotka" Kowalska. Może ta rodzina jeszcze tam jest, a ja przy okazji poznam dalekich krewnych.

Skoro dwór był jeszcze po wojnie to szansa, że ktoś ma jakieś zdjęcia są....

Pozdrawiam

Bogdan Kajkowski
Awatar użytkownika
skowron1980
Posty: 321
Rejestracja: ndz cze 26, 2011 12:11 pm

Re: Dwór (nieistniejący) - Turza Mała (pow. płocki)

Postautor: skowron1980 » pn gru 31, 2012 12:02 am

Dziękuję za zainteresowanie tematem i cenne informacje. Wiemy już coraz więcej, a - mam nadzieję - wiedza ta jeszcze się poszerzy. Co do przedwojennych właścicieli Turzy dorzucę jeszcze fakt następujący: na cmentarzu parafialnym w Bądkowie Kościelnym, w części gdzie znajdują się stare groby okolicznych właścicieli ziemskich, zachował się nagrobek z następującą inskrypcją: ŚP JAKÓB KOWALEWSKI ZMARŁ DN. 27.V.1919 R, PRZEŻYŁ LAT 63 + ŚP M. Z KOTARSKICH KOWALEWSKA ZMARŁA D. 12.X.1932, PRZEŻYWSZY 78 LAT. Domyślam się, że to mogą być członkowie interesującej nas rodziny. Być może pierwszy z rodu właściciel Turzy - ten, który w 1903 roku majątek nabył. Po nim dziedziczył zapewne syn. To oczywiście tylko moje domysły, które czekają na weryfikację.
Mam nadzieję, że uda się jeszcze zdobyć jakieś informacje o wyglądzie dworu i jego otoczenia. O dotarciu do archiwalnych zdjęć nie śmiem marzyć...
Awatar użytkownika
andrzej2110
Posty: 28
Rejestracja: śr sty 09, 2013 4:00 pm

Re: Dwór (nieistniejący) - Turza Mała (pow. płocki)

Postautor: andrzej2110 » śr sty 09, 2013 6:44 pm

Witam. Trafiłem tu przypadkiem ale mogę wnieść kilka informacji do tego tematu.

Dwór nie stał na miejscu gdzie stoi budynek byłej szkoły. Był częściowo na boisku i na polu za płotem. Myślałem ze był usytuowany równolegle do drogi ale z mapy wynika że był prostopadle więc drewniany płot odgradzający tren szkoły od pola jest na miejscu dawnego budynku. Kiedyś w szkole równiarka wyrównywała boisko i podczas pracy zawadziła o kamienie. Kamienie wystawały w boisku więc zostały wykopane ręcznie przez ochotników z mojej klasy. Osobiście brałem w tym udział. Wszak lepiej być na powietrzu niż siedzieć w ławce i się uczyć :D Kamienie były bardzo duże ale z chłopakami daliśmy rade. Na terenie szkoły jest stara piwnica. Teraz tak sobie myślę ze może być ona dworska. Na pierwszym zdjęciu zasłania je drzewo i dalej krzaki. Jak się przyjrzycie to coś tam widać.

Budynki zaznaczone czerwonym prostokątem (i ten nie znaczony) które są na zdjęciu satelitarnym to budynki po kółku rolniczym. Wybudowane w 1966 roku. Były wykonane z betonowych płyt i słupów. Konstrukcja tak jak betonowe ogrodzenia. Budynki rozebrane jakoś na początku lipca 2012 roku. Byłem przy rozbiórce. Teren przeznaczony jest pod działki budowlane (3 sztuki).

Pani Kowalska która miała sklep żyje do dziś i mieszka gdzie mieszkała. Jej mąż zmarł kilka lat temu.

Budynek dawnej szkoły z czerwonej cegły istnieje i jest obecnie budynkiem mieszkalnym. Nie jest on zaznaczony na mapie w pierwszym poście.

Państwo Mjaśkiewicz mieszkali w budynku nowej szkoły na piętrze, drzwi w rogu korytarza. Po śmierci męża pani Miaskiewicz oddała jeden pokój szkole i powstał tam pokój nauczycielski.
Ostatnio zmieniony pt kwie 25, 2014 3:01 pm przez andrzej2110, łącznie zmieniany 1 raz.
Awatar użytkownika
Kajak
Posty: 26
Rejestracja: czw gru 08, 2011 4:15 pm
Lokalizacja: Piaseczno k. W-wy

Re: Dwór (nieistniejący) - Turza Mała (pow. płocki)

Postautor: Kajak » czw sty 10, 2013 12:09 pm

Wielkie dzięki Andrzeju za info o p. Kowalskiej (dawny sklep) - muszę się zmobilizować i pojechać do niej. Czasem w wakacje będąc u babci kupowałem cukierki... Może to jej mąż, brat lub ojciec, stryj itp. był chrzestnym mojej mamy (Klemens Kowalski).

Jeśli coś się dowiem w temacie dworu - nie omieszkam napisać
Pozdrawiam
Bogdan
Awatar użytkownika
andrzej2110
Posty: 28
Rejestracja: śr sty 09, 2013 4:00 pm

Re: Dwór (nieistniejący) - Turza Mała (pow. płocki)

Postautor: andrzej2110 » pn sty 14, 2013 1:09 pm

To jej mąż.

PS: Możesz zdradzić nazwisko babci?? Albo nazwisko jakie obecnie nosi rodzina tam mieszkająca bo to mogło ulec zmianie.
Awatar użytkownika
Kajak
Posty: 26
Rejestracja: czw gru 08, 2011 4:15 pm
Lokalizacja: Piaseczno k. W-wy

Re: Dwór (nieistniejący) - Turza Mała (pow. płocki)

Postautor: Kajak » pn sty 14, 2013 5:02 pm

andrzej2110 pisze:To jej mąż.

PS: Możesz zdradzić nazwisko babci?? Albo nazwisko jakie obecnie nosi rodzina tam mieszkająca bo to mogło ulec zmianie.
Oczywiście. To żadna tajemnica :). Zresztą sądzę, że większość osób w Turzy Małej (do okresu II wojny) była ze sobą spokrewniona. Może napiszę na prv do Ciebie, żeby "nie zaśmiecać" wątku o dworku genealogią.

Pozdrawiam
Bogdan Kajkowski
Awatar użytkownika
andrzej2110
Posty: 28
Rejestracja: śr sty 09, 2013 4:00 pm

Re: Dwór (nieistniejący) - Turza Mała (pow. płocki)

Postautor: andrzej2110 » śr sty 30, 2013 12:26 pm

Przypominały mi się pewne informacje.
Budynki gospodarcze dworu były wykonane z gliny. Glina była kopana około kilometr na północ. Do dziś są pozostałości kopania na polu a przynajmniej jakiś czas temu były bo właściciel pola stopniowo to likwidował. Budynki (a raczej to co z nich zostało) zostały rozebrane przed budową kuła rolniczego. Kółko budowana od wiosny 1966 roku.
Druga sprawa to czworaki które stały w miejscu gdzie obecnie jest kościół. Kościół zaczęto budować na przełomie lat 80 i 90 ubiegłego wieku. Za kościołem do dziś pozostała stara kamienna piwnica. Częściowo jest do dziś używana.
Awatar użytkownika
skowron1980
Posty: 321
Rejestracja: ndz cze 26, 2011 12:11 pm

Re: Dwór (nieistniejący) - Turza Mała (pow. płocki)

Postautor: skowron1980 » czw sty 31, 2013 11:32 pm

Rzeczywiście, pamiętam tę piwniczkę przy kościele. Nawet ktoś mi kiedyś mówił, że "dworska", ale zlekceważyłem to, kiedy poznałem faktyczną lokalizację dworu. Teraz wszystko jasne. Dzięki Andrzeju za wszystkie informacje. A możesz potwierdzić informację, że dwór był drewniany? Czy możliwe, że rozebrano go w tym samym czasie co zabudowania gospodarcze? Kiedy zburzono czworaki?
Pozdrawiam serdecznie!
Awatar użytkownika
andrzej2110
Posty: 28
Rejestracja: śr sty 09, 2013 4:00 pm

Re: Dwór (nieistniejący) - Turza Mała (pow. płocki)

Postautor: andrzej2110 » pt lut 01, 2013 12:37 am

To że był drewniany coś mi się słyszało ale nie jestem tego pewien. Nie zagłębiałem nigdy się w ten temat.
Nie wiem kiedy go rozebrano ale zapewne przed budową szkoły czyli początek lat 60. Przy okazji obok głównego wejścia do szkoły leżało kamienne żarną. Podobno w fundamentach więcej jest ich zatopionych.
Czworaki to była podobno już rudera i rozebrano przed budową kościoła a dokładniej to była budowa sali katechetyczne z mobilizacją rozbudowy do obecnego kształtu. Fundamenty były zalewne pod cały budynek ale pobudowano początkowo tylko niższa cześć od strony drogi. Było to związane z ustrojem politycznym na koniec lat 80 ubiegłego wieku. Resztę dobudowano chyba już po roku 2000 ale dokładnie nie pamiętam.
Ostatnio zmieniony pt kwie 25, 2014 2:59 pm przez andrzej2110, łącznie zmieniany 1 raz.
Awatar użytkownika
arkadiusz kozanecki
Stowarzyszenie
Posty: 37
Rejestracja: ndz lut 10, 2013 1:58 pm

DWÓR W TURZY MAŁEJ

Postautor: arkadiusz kozanecki » pn mar 11, 2013 2:25 pm

DWÓR W TURZY MAŁEJ

Na polecenie dziedzica Kowalskiego będącego włodarzem ziem Turzy, wybudowano w trzeciej ćwiartce XIX wieku drewniany dwór. Na budynki dworskie składały się, główny budynek dworski wzniesiony z drewna o dwuspadowym pokrytym słomą dachu, trzy budynki gospodarcze również drewniane pokryte słomą oraz czworaki dla pracowników. Dwór stał na placu byłej bazy ,,SKR”, a na miejscu dzisiejszych budynków szkoły stały budynki przynależne. Dziedzic Kowalski wraz z rodziną wyprowadził się z dworu w 1904 roku. Nastał nowy dziedzic nazywał się Kowalewski. Ten z kolei w 1920 roku sprzedał majątek rodzinie Jaworskich. Podczas II wojny światowej dziedzica Jaworskiego zabrało gestapo, prawdopodobnie do obozu w Auschwitz , natomiast jego rodzina została z dworu wysiedlona. Po wojnie majątek wraz z dworem przeszedł na rzecz gminy. W latach 1948-49 dwór i część zabudowań zostały spalone przez Cyganów. Gmina po wojnie teren dworu i okoliczne ziemie podzieliła pomiędzy okolicznych mieszkańców. W drugiej połowie lat pięćdziesiątych zaczęto na terenie dawnego dworskiego parku stawiać szkołę. W miejscu dawnego dworku rosną dzisiaj drzewa lipowe i dębowe. Zachował się również żelazny płaskownik wbity w drzewo, które jest obecnie pomnikiem przyrody. Uderzając w przyczepiony do niego lemiesz, główny pracownik dworski budził niegdyś każdego dnia służbę.
Awatar użytkownika
arkadiusz kozanecki
Stowarzyszenie
Posty: 37
Rejestracja: ndz lut 10, 2013 1:58 pm

Re: DWÓR W TURZY MAŁEJ

Postautor: arkadiusz kozanecki » pn mar 11, 2013 2:31 pm

Na razie zdjęcia mam złej jakości więc na wiosnę zrobię lepsze
Awatar użytkownika
bobola
Stowarzyszenie
Posty: 2465
Rejestracja: sob lis 14, 2009 11:30 am
Lokalizacja: Płock

Re: DWÓR W TURZY MAŁEJ

Postautor: bobola » pn mar 11, 2013 3:15 pm

Interesuje mnie czy Cyganie celowo spalili część dworu, czy pożar był przypadkowy :?:
Awatar użytkownika
arkadiusz kozanecki
Stowarzyszenie
Posty: 37
Rejestracja: ndz lut 10, 2013 1:58 pm

Re: Dwór (nieistniejący) - Turza Mała (pow. płocki)

Postautor: arkadiusz kozanecki » pn mar 11, 2013 5:31 pm

Cyganie kilka dni byli w miejscowości Winnica. Któregoś wieczora mieszkańcy złapali kilku Cyganów prawdopodobnie na kradzieży. Tej samej nocy podłożyli Cyganie w odwecie ogień.
Awatar użytkownika
andrzej2110
Posty: 28
Rejestracja: śr sty 09, 2013 4:00 pm

Re: DWÓR W TURZY MAŁEJ

Postautor: andrzej2110 » pn mar 11, 2013 6:05 pm

arkadiusz kozanecki pisze:DWÓR W TURZY MAŁEJ

Dwór stał na placu byłej bazy ,,SKR”, a na miejscu dzisiejszych budynków szkoły stały budynki przynależne.
Skąd takie info?? Ani mapa ani przekazy ustne jakie znam tego nie potwierdzają.
Ostatnio zmieniony pt kwie 25, 2014 2:57 pm przez andrzej2110, łącznie zmieniany 1 raz.
Awatar użytkownika
arkadiusz kozanecki
Stowarzyszenie
Posty: 37
Rejestracja: ndz lut 10, 2013 1:58 pm

Re: Dwór (nieistniejący) - Turza Mała (pow. płocki)

Postautor: arkadiusz kozanecki » pn mar 11, 2013 6:36 pm

Jednym z informatorów był mieszkaniec pobliskiego młyna który jest rodowitym mieszkańcem Turzy.
Awatar użytkownika
andrzej2110
Posty: 28
Rejestracja: śr sty 09, 2013 4:00 pm

Re: Dwór (nieistniejący) - Turza Mała (pow. płocki)

Postautor: andrzej2110 » pn mar 11, 2013 6:53 pm

Jakoś w to nie wierze. Ta sama osoba mówiła firmie co rozbierała SKR ze plac jest wyłożony oponami i ta informacja się nie potwierdziła. Jak już pisałem wcześniej osobiści usuwałem kamienie z fundamentu dworu i lokalizacja kamieni zgadza się z tym co pokazuje mapa.

Wróć do „Dwory”

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 1 gość