Cmentarz ewangelicki - Rypin (pow. rypiński)

Awatar użytkownika
krzymen
Posty: 376
Rejestracja: pn sie 29, 2011 11:30 pm
Lokalizacja: Warszawa

Cmentarz ewangelicki - Rypin (pow. rypiński)

Postautor: krzymen » pt sty 03, 2014 3:18 pm

Pod koniec grudnia zeszłego roku byłem w Rypinie. Na rynku znajduje się plan miasta, gdzie zaznaczono cmentarz ewangelicki. Postanowiłem go zwiedzić, choć pogoda była „niezdjęciowa” …
Będąc przy bramie wejściowej, zauważyłem charakterystyczny pomnik i mur kamienny – dość typowe dla pochówków żołnierzy niemieckich z I wojny światowej.
rypin001t.jpg
rypin001t.jpg (87.95 KiB) Przejrzano 8854 razy
Pomnik jest w dobrym stanie, ale brak jakichkolwiek mogił. Tablica jest nowa, z motywem Krzyża Żelaznego i datami „1914-18” i „1939-45”. Nie ma żadnych innych napisów.
rypin002t.jpg
rypin002t.jpg (70.53 KiB) Przejrzano 8854 razy
Co się działo w Rypinie na początku I wojny światowej? Poszperałem trochę w Internecie …

http://lorypin.artnet.pl/?page_id=13
„W sierpniu 1914 r. wybuchła wojna. Rypin, będąc miastem przygranicznym, znalazł się na pierwszej linii frontu. Bywało, że w ciągu jednego dnia miasto przechodziło z rąk do rąk walczących wojsk. Według relacji Ks. Władysława Makowskiego, datowanej na 11 października 1914 r., w Rypinie „ciągły kinematograf”. Rano „Gut(en) Morgen” po południu „Здравствуйте” (zdrastwujtie). Ostatecznie niemiecka okupacja miasta ustaliła się od 17 listopada 1914 r.”

W Rypinie utworzono kilka szpitali wojskowych. Był także oddział chirurgiczny. Zapewne część rannych zmarła i żołnierzy niemieckich pochowano na cmentarzu ewangelickim, gdzie z czasem groby otoczono murem i wystawiono pomnik. Można się tylko domyślać, że wojskowych rosyjskich chowano w prawosławnej części cmentarza przy ul. Lipnowskiej, gdzie do tej pory zachowały się nieliczne nagrobki żołnierzy rypińskiego garnizonu, zmarłych przed 1914 r. Wcale bym się nie zdziwił, gdyby w grobie z I w.ś. pochowano w 1945 r. czerwonoarmistów. Na ich grobie stoi okazały obelisk, a po mogiłach carskich wojaków z lat 1914-1915 nie ma śladu …

Na cmentarzu ewangelickim nie zachowało się zbyt dużo starych nagrobków, a te co istnieją, są często pozbawione tablic i napisów.
http://www.upstreamvistula.org/Cemeteri ... ype=recent
Jednak jeden mnie zainteresował.
rypin003t.jpg
rypin003t.jpg (87.92 KiB) Przejrzano 8854 razy

Pomnik podobny do wyrabianych w warsztatach kamieniarskich na Powązkach. Jest tam następujący napis:
CHRISTUS IST MEIN LEBEN,
STERBEN IST MEIN GEWINN
TRAMWAJ NR. 21, 2
JULIE ARNDT
GEB. BLOCH
* DEN 10. AUG. 1825
+ DEN 18. APR. 1908
:mrgreen: Zachodzę w głowę, jaki związek z tramwajami :laughing: miała Pani Julia Arendt z d. Bloch??????? :mrgreen:
Tramwaj, to po niemiecku Tramway lub Tramwagen, słowa "tramwaj" nie ma nawet w słowniku niemiecko-polskim!!!!!!!!! O co tu chodzi? :shock:
Lance do boju, szable w dłoń!
fuchsi
Posty: 431
Rejestracja: ndz sie 29, 2010 9:32 am

Re: Cmentarz ewangelicki - Rypin (pow. rypiński)

Postautor: fuchsi » pt sty 03, 2014 3:38 pm

Hallo Krzysiek,

napewno to nie "tramwaj" - to jest cytat z biblii, podano miejsce (strona i "Abschnitt")

Gdyby na prawde tam jest napisany swiadzalbym o to, ze nagrobek zostal zrobione przez jakis majstra ktory dosyc slabo odczytal zledzenie. Ten cytat czesto jest spotykane, ale nie jeszcze wrocilem uwagi na to.

pozdrawiam serdecznie

PS: "tramwaj" ma te same znaczenie w jezyku niemieckim, tylko juz nie uzywany, stare slowo ktore zniknal.
Auf ferner, fremder Aue, da liegt ein toter Soldat,
ein ungezählter, vergeßner, wie brav er gekämpft auch hat.
Awatar użytkownika
Thomas
Moderator globalny - Stowarzyszenie
Posty: 1509
Rejestracja: wt gru 01, 2009 8:40 pm
Kontakt:

Re: Cmentarz ewangelicki - Rypin (pow. rypiński)

Postautor: Thomas » pt sty 03, 2014 4:39 pm

Szkoda, że nie masz zdjęcia z bliska...
coś jest nie tak.
CHRISTUS IST MEIN LEBEN,
STERBEN IST MEIN GEWINN
pol. Chrystus jest moim życiem, śmierć jest moim zwycięstwem,
to parafraza św. Pawła z listu do Filipian -- Dla mnie bowiem żyć to Chrystus, a umrzeć to zysk (Flp. 1,21).
nie wiem co ze świętym Pawłem, ani z Kościołem w Filipii miał tramwaj :mruga:
Awatar użytkownika
krzymen
Posty: 376
Rejestracja: pn sie 29, 2011 11:30 pm
Lokalizacja: Warszawa

Re: Cmentarz ewangelicki - Rypin (pow. rypiński)

Postautor: krzymen » pt sty 03, 2014 5:59 pm

Cześć Thomas! Hallo Günther!

Wklepałem w GOOGLE „Rypin evangelische friedhof” ... i patrzcie co znalazłem na forum niemieckim!!!!
http://www.mittelpolen.de/irm/index.php ... g-in-rypin
Niewiele z tego rozumiem, ale chyba pisząca tam Frau Irmgard ma też problemy z tym tramwajem jeżdżącym po Rypinie :takaemotka: - dyskutują o nim na sześciu stronach
Dodatkowo Frau Irmgard pomyliła datę urodzenia (1825 → 1895!!!!) ... i zrobiła z JULIE ARNDT geb. BLOCH trzynastoletnią dziewczynkę!!! :lol2: W XIX wieku kobiety wcześnie wychodziły za mąż, ale w 1908 coś takiego nie było chyba możliwe :lol2:
Günther, czy mógłbyś przeczytać co tam piszą? Chyba Twoi rodacy jednak ustalili, że w Rypinie nie było linii tramwajowej nr 21 :lol2:
Thomas, chciałeś zdjęcie napisu – proszę bardzo!
Tramwaj.jpg
Tramwaj.jpg (57 KiB) Przejrzano 8846 razy
Słowo TRAMWAJ wielkie jak byk … albo jak TRAMWAJ!!!! :laughing:
Pozdrawiam
Krzysztof
PS. W Warszawie nie ma linii nr 21!!!!
Lance do boju, szable w dłoń!
Awatar użytkownika
Thomas
Moderator globalny - Stowarzyszenie
Posty: 1509
Rejestracja: wt gru 01, 2009 8:40 pm
Kontakt:

Re: Cmentarz ewangelicki - Rypin (pow. rypiński)

Postautor: Thomas » pt sty 03, 2014 6:03 pm

oo raany... :extra_crazy: :extra_saywha:

dzięki Krzysztofie... to Ci zagadka :mruga:
fuchsi
Posty: 431
Rejestracja: ndz sie 29, 2010 9:32 am

Re: Cmentarz ewangelicki - Rypin (pow. rypiński)

Postautor: fuchsi » pt sty 03, 2014 8:14 pm

@Krzysztof,
@Thomas,

patrzylem na ta strone, czytalem i musze powiedzic:
"Da steh ich nun ich armer Tor und bin so klug als wie zuvor" (Goethe)

Jednym slowem - oni tez nie wiedza co to ma znaczyc. taz pytali o "tramwaje" groby mennonitow, ortodoksow, i tak dalej......

Ale rejestrowalem sie na tym forum, moze dla Was tez bedzie troche wiecej roboty i znajomych.

pozdrawiam serdecznie
Auf ferner, fremder Aue, da liegt ein toter Soldat,
ein ungezählter, vergeßner, wie brav er gekämpft auch hat.
Awatar użytkownika
Majsterek
Administrator - Stowarzyszenie
Posty: 947
Rejestracja: pn lis 15, 2010 11:20 pm

Re: Cmentarz ewangelicki - Rypin (pow. rypiński)

Postautor: Majsterek » pt sty 03, 2014 9:16 pm

Tak na marginesie: Mapa z 1940 wykazuje 3 cmentarze w Rypinie, jeden z nich to obecnie park miejski.
Załączniki
Rypin.jpg
Rypin.jpg (78.54 KiB) Przejrzano 8835 razy
Awatar użytkownika
krzymen
Posty: 376
Rejestracja: pn sie 29, 2011 11:30 pm
Lokalizacja: Warszawa

Re: Cmentarz ewangelicki - Rypin (pow. rypiński)

Postautor: krzymen » sob sty 04, 2014 8:42 pm

Majsterek pisze:Tak na marginesie: Mapa z 1940 wykazuje 3 cmentarze w Rypinie, jeden z nich to obecnie park miejski.
Witam wszystkich, cześć Majsterek!
Wg. tego, co wyszperałem w sieci, w Rypinie ok. 1940 r. funkcjonował cmentarz katolicki (z częścią prawosławną), cmentarz ewangelicki i trzy cmentarze żydowskie. Nie wiem ile cmentarzy żydowskich było czynnych, ale Niemcy zniszczyli trzy.
Pierwszy to ten, o którym wspomniał Majsterek. Był położony blisko cmentarza ewangelickiego i jest tam teraz park i pomnik. Drugi znajdował się na ul. 3 Maja.
Trzeci znajdował/znajduje się na ul. Spokojnej. Jest tam teraz lapidarium z odnalezionych macew.
http://www.kirkuty.xip.pl/rypin.htm
Żadnego z cmentarzy żydowskich (a raczej miejsc po nich) jeszcze nie zwiedzałem. Na „setce” wydanej przez WIG w 1939 były zaznaczone w Rypinie trzy cmentarze, ale tylko ten na płd.wsch., to był kirkut.

Czy ktoś z forumowiczów posiada lub ma dostęp do książki "Rypin – dzieje miasta"? Wydano dwa tomy pod red. Krzysztofa Mikulskiego (T. I Do roku 1918 i T. II Od roku 1918).
Lance do boju, szable w dłoń!
Awatar użytkownika
krzymen
Posty: 376
Rejestracja: pn sie 29, 2011 11:30 pm
Lokalizacja: Warszawa

Re: Cmentarz ewangelicki - Rypin (pow. rypiński)

Postautor: krzymen » pn sty 06, 2014 1:05 pm

Udało mi się przejrzeć książkę „Rypin – dzieje miasta”. Niestety o rypińskich cmentarzach jest tam b. mało informacji, ale napisano, że nagrobek Julie Arndt został prawdopodobnie wykonany w Płocku, w warsztacie kamieniarskim Wacława Mendakowskiego.
O tramwaju nr 21 ani słowa ;) ale do Rypina prowadziła linia kolejki wąskotorowej (rozstaw 600 mm).
Lance do boju, szable w dłoń!
Awatar użytkownika
Jacek&Agatka
Stowarzyszenie
Posty: 670
Rejestracja: wt kwie 13, 2010 8:21 pm

Re: Cmentarz ewangelicki - Rypin (pow. rypiński)

Postautor: Jacek&Agatka » wt sty 07, 2014 11:32 pm

Nagrobki warsztatu owego Mendakowskiego odnalazłam w Sierpcu i okolicach. Pochodzą one z okresu od 1905 do 1912 roku.
AGATA
Awatar użytkownika
krzymen
Posty: 376
Rejestracja: pn sie 29, 2011 11:30 pm
Lokalizacja: Warszawa

Re: Cmentarz ewangelicki - Rypin (pow. rypiński)

Postautor: krzymen » śr sty 08, 2014 9:38 pm

A tu fotka sygnatury z cmentarza w Płocku: "MENDAKOWSKI / I MARANKIEWICZ / W PŁOCKU"
viewtopic.php?p=12205#p12205
Zdjęcie wykonał kol. kwis
Lance do boju, szable w dłoń!
Awatar użytkownika
night
Posty: 26
Rejestracja: pt wrz 10, 2010 1:25 pm
Lokalizacja: Thorn, WPR
Kontakt:

Re: Cmentarz ewangelicki - Rypin (pow. rypiński)

Postautor: night » śr sty 15, 2014 7:49 pm

Był jeszcze cmentarz choleryczny oraz dla dzieci nieochrzczonych. Co prawda dość zwięźle, ale o cmentarzach w Rypinie można znaleźć również w opracowaniu Czesława Białego, Parafie rypińskie oraz kościoły i kaplice na ich terenie z 1993 r. - http://kpbc.umk.pl/dlibra/docmetadata?id=41134

Ten tramwaj to kuriozum na skale co najmniej wojewódzką. Tyle razy byliśmy naprawiać nagrobki w Rypinie i nigdy nie zajrzeliśmy na ewangelicki...
stzstz
Posty: 82
Rejestracja: wt wrz 14, 2010 11:52 pm
Lokalizacja: Żuromin
Kontakt:

Re: Cmentarz ewangelicki - Rypin (pow. rypiński)

Postautor: stzstz » śr mar 12, 2014 1:16 pm

Krzysztof w Rypinie, a w zasadzie tuż obok miasta jest jeszcze jeden cmentarz niemiecki. Jest blisko tego cmentarza co byłeś. Trzeba jechać ok. 1 km dalej w stronę Lipna i przed miejscowością Głowińsk po lewej stronie szosy jest cmentarz. Wygląda na zapomniany. Ja kilka lat temu tam byłem.

Wróć do „Cmentarze”

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 1 gość