Kościół Wszystkich Świętych - Gozdowo (pow. sierpecki)

[Thomas]

Parafia została erygowana 18 lipca 1305 r. z fundacji Krystyna, wojewody czerskiego. Kościół pw. Wszystkich Świętych konsekrował biskup Płocki Jan. Z akt wizytacyjnych z 1598 r. wiadomo, że istniał drewniany, konsekrowany Kościół. Być może dotrwał on do początku wieku XVIII, kiedy to w 1735 r. wybudowano kolejną drewnianą świątynię staraniem S. Niszczyckiego, kasztelana raciażskiego i A. Karskiego, łowczego dobrzyńskiego. Kościół ten po stu latach rozebrano, wznosząc na jego miejscu w 1846 r. kolejny, który dotrwał do końca XIX w.

Obecny murowany, neogotycki Kościół z trzema wieżami - według projektu architektów Edwarda Cichockiego i Jana Hinza - zbudowano w latach 1898-1908 przy wydatnej pomocy materialnej małżonków Florentyny i Mariana Kuskowskich. Budowę rozpoczął ks. Andrzej Lewandowski, który zmarł w 1901 r., a dokończył ks. Józef Piekut. Konsekrował go 21 października 1909 r. bp Antoni Julian Nowowiejski. W latach 1942-1945 świątynia była zamknięta.

Kościół wyposażony jest w ołtarz główny z bogatą nastawą oraz boczne: Serca Jezusowego i św. Antoniego. Ks. Marian Obojski zbudował nowy dom parafialny i rozpoczął w 1990 r. budowę kaplicy w Kolczynie. Ukończył ją obecny proboszcz, a poświęcenia dokonał 23 czerwca 2002 r. bp Stanisław Wielgus.

[Jacek&Agatka]

Panorama Kościoła i placu przed Kościołem w Gozdowie w roku 1953. Na zdjęciu z prawej strony: brukowana nawierzchnia drogi, budynek mieszkalny z pustaka cementowego kowala L. Giżyńskiego, piaszczysty chodnik, drewniane ogrodzenie nieruchomości i słupy napowietrznej linii telefonicznej. Z lewej strony piaszczysta nawierzchnia placu wraz z młodymi drzewkami (klon, lipa) i osłoną palikową (własność W. Kuskowskiego).

Opis i fotografia zasięgnięta z publikacji: 700-lecie Parafii Wszystkich Świętych, Autorzy: Wróblewski Wiesław, Wróblewska Beata.

[Thomas]

Kilka ujęć z Gozdowa z ostatnich miesięcy:

DSC_6805.JPG (81.1 KiB) Przejrzano 9003 razy

DSC_6804.JPG (128.35 KiB) Przejrzano 9003 razy

DSC_6800.JPG (93.2 KiB) Przejrzano 9003 razy

DSC_6795.JPG (164 KiB) Przejrzano 9003 razy

DSC_6779.JPG (102 KiB) Przejrzano 9003 razy

DSC_6783.JPG (85.29 KiB) Przejrzano 9003 razy

DSC_6785.JPG (107 KiB) Przejrzano 9003 razy

DSC_6791.JPG (142.17 KiB) Przejrzano 9003 razy

DSC_6803.JPG (96.87 KiB) Przejrzano 9003 razy

[Gdańszczanka]

Najzacniej prezentują się ławki:)
A ta podstawa ołtarza to płaskorzeźba?
Cały kościół ma jakąś nutę kiczu w sobie.
Ale może dlatego, że ja nie lubię wszelkiego udawania stylów....

[Thomas]

Tak, Ostatnia Wieczerza w antependium ołtarza -- to relief.

Mam podobne odczucie jeśli chodzi o całokształt kościoła, stylu, dekoracji, wyposażenia itp. Odczuwa się kiczowatość, no ale to tak jak we wszystkich neostylach, a tym bardziej obiektach z przełomu wieków na Mazowszu - które miały schlebić gustom a nie kierować się zasadami stylu - a w tym wypadku jakże wypracowanego - neogotyku, który gdzieś w Gozdowie się wyciera... takie mam odczucie.

Kościół najzacniej prezentuje się na czarno-białych fotografiach z początku XX wieku.

[Thorrrrrr]

Witam z tego co pamiętam to na przełomie lat 90 ogień strawił wieże coś mi tak się kojarzy ale jeżeli się mylę to niech ktoś mnie poprawi

[Thomas]

Piorun uderzył w główną wieżę kościoła. Przekrzywiony krzyż z kulą w końcu spadł uszkadzając dach. W 2005 roku zamontowano nowy krzyż na nowej kuli.
Na początku lat 2000ych był problem z całą wieżą (46 m. wysokości!) - gdyż odchyliła się od nawy i ukazała spękania na całej wysokości. Groziła zawaleniem. Staraniem obecnego proboszcza i dzięki ofiarności wiernych prace remontowe w kościele wciąż, wciąż trwają...

[Thorrrrrr]

Właśnie coś mi tak świtało ale nie do końca byłem pewny.Może macie informację o starej szkole wybudowanej z czerwonej cegły w latach 80 i 90 mieszkali w niej ludzie została przerobiona na dom mieszkalny.Na tą chwilę po szkole nie zostało się prawie nic w zaroślach widać trochę fundamentu i studnię.Szkoła znajdowała się w miejscowości Kowalewko Skorupki , kiedyś już ten temat na forum poruszałem ale nikt nic nie wiedział

[bobola]

Masywna murowana, nibygotycka dzwonnica.

[Majsterek]

Takie zdjęcie z lat `70.

Kościół w Gozdowie

Gozdowo212.jpg (89.49 KiB) Przejrzano 8931 razy

[skowron1980]

Na tyłach plebanii - najprawdopodobniej dwudziestolecie międzywojenne.

[Majsterek]

W 16 numerze Naszych Korzeni ukazał się ciekawy artykuł Mariusza Pendraszewskiego pt. Kościół parafialny pod wezwaniem Wszystkich Świętych w Gozdowie. Historia, architektura, wyposażenie. Autor w swoim obszernym opisie wzbogaconym fotografiami przedstawił dzieje świątyni - wykorzystał nawet zdjęcie archiwalne które tu kiedyś zamieściłem. Bardzo dobrze że materiały z forum służą dalszemu wykorzystaniu w publikacjach, ale warto by chociaż napisać kilka zdań od siebie? Pociągnąć trochę temat dalej?

Ostatnio w Gozdowie zmienił się proboszcz. Ksiądz kan. Stanisław Opolski, zasłużony dla parafii, z racji na swój wiek i długie lata jakie przepracował w Gozdowie, oddał obowiązki młodszemu duszpasterzowi, Sebastianowi Krupniewskiemu. Należy życzyć mu wszelkiego powodzenia, cierpliwości i opaczności Bożej, bo stoją przed nim wyzwania związane z renowacją świątyni. Trzeba tu zrobić małe zastrzeżenie, żeby czytelnik nie odniósł wrażenia, jakoby poprzednik nie dbał o zabytkowy obiekt. Wręcz przeciwnie, gospodarności ks. Opolskiego zawdzięczamy wykonanie szeregu trudnych, żmudnych ale mniej efektownych robót (odwodnienie zawilgoconych niegdyś fundamentów, zabezpieczenie dachu, remont wieży). Prace nowego gospodarza rozpocznie wymiana stolarki okiennej. Pytanie co z witrażami, stanowiącymi niewątpliwy akcent dodający kolorytu wnętrzu budynku.

Ze swojej strony, jako nawiązanie do wątków zawartych we wspomnianym wcześniej artykule, chciałbym napomknąć kilku sprawach. Po pierwsze (i tu chciałbym się poradzić ekspertów), obok kościoła znajdziemy bardzo ciekawy obiekt:

2-Kościół GOzdowo (3).JPG (193.38 KiB) Przejrzano 1501 razy

3-Kościół GOzdowo (1).JPG (181.06 KiB) Przejrzano 1501 razy

Z opowieści starszych mieszkańców wynikałoby że może być to stara chrzcielnica, pamiętająca najstarszy, drewniany gozdowski kościół. Czy ta hipoteza znajdzie potwierdzenie? Jestem ciekaw. Jeśli tak, to obiekt będzie wymagał innego wyeksponowania. Może to być również kropielnica. Dla porównania, poniżej 2 chrzcielnice i kropielnica z wieków dawnych:

Spoiler:

Chrzcielnica z Dźwierzut, XIVw

Chrzcielnica z Sochaczewa, XIIIw

Kropielnica z Wyszkowa

Po drugie, będąc w temacie Gozdowa nie sposób nie wspomnieć o perełce, wymagającej szczególnego pietyzmu i ochrony:

1-Kościół GOzdowo (7).JPG (151.02 KiB) Przejrzano 1501 razy

Płaskorzeźba w portalu głównym to przedstawienie biblijnej sceny, kiedy Chrystus sprzeciwia się apostołom, próbującym ochronić go przed tłumem: "Pozwólcie dzieciom przychodzić do mnie". Proszę się zastanowić nad zamysłem umieszczenia akurat tej sceny na froncie budowli. Panowanie ruskiego caratu na ziemiach polskich, język rosyjski usilnie wpierany jako ten, w którym zapisuje się urodzenia, małżeństwa i zgony, starania o zgodę u carskich władz na budowę obiektu, który ma utrwalać tożsamość katolicką, opartą na tradycji polskiej, wysoka wieża mająca zapobiec przekształceniu w cerkiew. I wołanie od drzwi: pozwólcie dzieciom przychodzić do mnie!

Na koniec ciekawostka budowlano - surowcowa. Cegłę na budowę kościoła wypalano z gliny wydobywanej bardzo lokalnie. Pagórki okalające Gozdowo od północy mają w swojej budowie świetną glinę. Przy okazji nie jednej z budów miałem okazję się o tym przekonać. Raz trafił się facet, który za swoim dziadkiem podawał: "Panie, z tego doła brali glinę na budowę kościoła w Gozdowie". Nie mam podstaw by mu nie wierzyć, choć zapewne to jedno z kilku miejsc:

Screenshot_1.jpg (252.67 KiB) Przejrzano 1501 razy

[Jacek&Agatka]

Podobna kropielnica stoi w Borku obok kapliczki w Żurawinie. Może nieco niższa i bardziej pękata, z łudząco podobnego kamienia zdaje się.

[Chrap17]

Witam.. A pamiętacie jak po którejś mszy świętej ks. Stanisław Opolski powiedział.. szukam starszych osób które mogą wiedzieć coś na temat podziemnej sali w kościele w którejś prawdopodobnie odbywały się lekcjie katechezy. Sala ma znajdować się podobno wzdłuż korytarza do ołtarza. W tamtym czasie właśnie szukano wejść do tej sali. To było około 2002rok

[Majsterek]

Witam, akurat o podziemnej sali nie słyszałem. Za to kojarzę z opowiadań taty, który na katechezę uczęszczał do Gozdowa, że salka mieściła się nad zakrystią, wchodziło się tam stromymi schodkami. Mimo że do parafialnego Gozdowa trzeba było dotrzeć z wiosek oddalonych o kilka kilometrów, nie było problemu ze zgromadzeniem wiernych. Trzeba pamiętać że religia do szkół wróciła dopiero w 1990. Wcześniej perfidna komuna - wyznawcy kultu czerwonych zbirów - robili wszystko żeby Polakom wybić z głów wszelkie mrzonki podpowiadające że człowieczeństwo nie ogranicza się do bytowania. Socjalistyczny człowiek nie mógł przecież sądzić że wiara rozwija człowieczeństwo. Na szczęście Polacy powojennego pokolenia nie poddawali się i również dla zamanifestowania swojej dumy z wyznawanych wartości, jak dawniej ich rodzice piętnowani przez zaborców, uczęszczali i na katechezę i na niedzielne msze. Akurat przypadek Gozdowa jest tu szczególnie trafny, bo wiejski ruch solidarnościowy koncentrował się wokół instytucji kościelnej, ze szczególnym uwzględnieniem osoby księdza Mariana Obojskiego. Ale o tym innym razem.

Według opinii wyrażonej przez tajnego współpracownika sierpeckiej bezpieki o ps. Szatan, najbardziej wrogimi i krytycznymi duchownymi wobec ruchu księży - patriotów w powiecie sierpeckim, byli: ks. Błażej Pszczółkowski, proboszcz parafii Bieżuń i ks. Marian Obojski, proboszcz parafii Gozdowo. Księża w rozmowach z wymienionym tajnym współpracownikiem UB stwierdzili, że nigdy nie przystąpią do Komisji Księży przy ZBoWiD

Mariusz Celmer, Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Sierpcu Wobec Kościoła Katolickiego w latach 1945-1956, Notatki Płockie. Kwartalnik Towarzystwa Naukowego Płockiego, 2020, 2(263), s. 29-40