Będąc w Mławie nie sposób przejść obojętnie wobec wojennej historii września 1939. Północne przedpola tego wysuniętego na północ II Rzeczpospolitej miasta stały się na kilka dni miejscem zmagań wojennych - jednej z pierwszej wielkich bitew II wojny. Obrona Mławy realizowana siłami Armii Modlin rozpoczęła się już rankiem 1 września, na terenie wstępnie umocnionym miała być nadzieją dla Północnego Mazowsza. Niestety, mimo zaciętego oporu i początkowego optymizmu, stała się przyczynkiem do odwrotu na "z góry upatrzone pozycje". Zaważyła przewaga wroga w sprzęcie wojennym. Kiedy Polacy musieli dobrze zastanowić się nad wykorzystaniem każdego niemal pocisku, Niemcy zaopatrzeni w ogromne ilości amunicji, wsparci ogniem lotnictwa, mogli łomotać bez przejmowania się że nie będzie czym strzelać. Niekompletny stan osobowy polskich jednostek (spowodowany odwlekaniem mobilizacji), dezorganizacja dostaw materiału wojennego na front (amunicję dowożono konnymi furami), brak wsparcia artylerii w działaniach zaczepnych, doprowadziły do rozbicia obrony. 4 września rozpoczął się odwrót na Modlin - totalna masakra obrońców i pełen sukces Luftwaffe w dywanowych bombardowaniach wycofujących się po płaskim terenie kolumn polskich żołnierzy.
Dzielni obrońcy Polski spoczywają m.in. na zabytkowym mławskim cmentarzu przy ul. Nowowiejskiej - kwatery i groby znajdują się przy wschodnim parkanie tego zabytkowego cmentarza.
Groby weteranów walk:
W tym samym miejscu znajdziemy również wspólna mogiłę żołnierzy 49 pułku piechoty - poległych w wojnie z Rosją bolszewicką w 1920:
Jest także upamiętnienie Polaków pomordowanych przez Rosjan w Katyniu i Charkowie, oraz pomordowanych zesłańców sybiru:
Nie mniej ważna jest wspólna kwatera żołnierzy AK, straconych przez Niemców w egzekucji 17.12.1942:
Kwatery żołnierskie na cmentarzu w Mławie
Re: Kwatery żołnierskie na cmentarzu w Mławie
Cześć Majsterku,
Pozwolisz, że trochę dodam do podanych przez Ciebie informacji
Na tym cmentarzu w Mławie są także groby peowiaków.
W połowie października 1918 r. Polska Organizacja Wojskowa przeprowadziła szereg akcji dywersyjnych, skierowanych przeciwko niemieckiej administracji okupacyjnej, żandarmerii i wojsku. Akcje niewiele dały i spowodowały represje. 16.10.1918 r. peowiacy ze Strzegowa zaatakowali miejscowy posterunek żandarmerii niemieckiej. W wyniku strzelaniny jeden z żandarmów zginął, a drugi został ranny. Zraniony został także siedemnastoletni żołnierz POW Nagowski, który wkrótce zmarł. Posterunku nie udało się opanować, a następnego dnia niemiecka żandarmeria dokonała aresztowań w Strzegowie. Zatrzymanych przewieziono do Mławy i poddano brutalnemu śledztwu. Skazanych na kary więzienia przeniesiono do Cytadeli Warszawskiej, gdzie w listopadzie odzyskali wolność. Skazanych na śmierć rozstrzelano na dziedzińcu starego browaru w Mławie 26 października 1918 roku.
W mogile zbiorowej pochowano pięciu żołnierzy POW rozstrzelanych z wyroku niemieckiego sądu wojennego. Tak grób ten wyglądał w 2012 r. Teraz podobno został odnowiony. Czesław Luks, w POW od 1916 r., pośmiertnie odznaczony Krzyżem Niepodległości z Mieczami (KNzM)
Jan Flot, żołnierz POW, pośmiertnie odznaczony Medalem Niepodległości
Jan Nitowski, w POW od 1916 r., pośmiertnie odznaczony KNzM
Bernard Olszewski, żołnierz POW
Jan Tarnowski - w POW od 1916 r., pośmiertnie odznaczony KNzM
Na cmentarzu znajduje się także grób Klemensa Sokalskiego, żołnierza POW, zastrzelonego przez niemieckiego żandarma dn. 12.11.1918 r. Klemens Henryk Sokalski był uczniem gimnazjum i drużynowym drużyny harcerskiej. Żołnierz POW od 1916 r., kurier i członek oddziału bojowego, brał udział w rozbrajaniu Niemców w Mławie. Zginął podczas eskortowania grupy żandarmów do pobliskiej granicy niemieckiej w Iłowie - jeden z nich, tuż przed przekroczeniem granicy, wyjął ukryty rewolwer i zastrzelił Sokalskiego. K.H. Sokalski pośmiertnie został odznaczony Krzyżem Niepodległości.
Pozdrawiam
Krzysztof
Pozwolisz, że trochę dodam do podanych przez Ciebie informacji
Na tym cmentarzu w Mławie są także groby peowiaków.
W połowie października 1918 r. Polska Organizacja Wojskowa przeprowadziła szereg akcji dywersyjnych, skierowanych przeciwko niemieckiej administracji okupacyjnej, żandarmerii i wojsku. Akcje niewiele dały i spowodowały represje. 16.10.1918 r. peowiacy ze Strzegowa zaatakowali miejscowy posterunek żandarmerii niemieckiej. W wyniku strzelaniny jeden z żandarmów zginął, a drugi został ranny. Zraniony został także siedemnastoletni żołnierz POW Nagowski, który wkrótce zmarł. Posterunku nie udało się opanować, a następnego dnia niemiecka żandarmeria dokonała aresztowań w Strzegowie. Zatrzymanych przewieziono do Mławy i poddano brutalnemu śledztwu. Skazanych na kary więzienia przeniesiono do Cytadeli Warszawskiej, gdzie w listopadzie odzyskali wolność. Skazanych na śmierć rozstrzelano na dziedzińcu starego browaru w Mławie 26 października 1918 roku.
W mogile zbiorowej pochowano pięciu żołnierzy POW rozstrzelanych z wyroku niemieckiego sądu wojennego. Tak grób ten wyglądał w 2012 r. Teraz podobno został odnowiony. Czesław Luks, w POW od 1916 r., pośmiertnie odznaczony Krzyżem Niepodległości z Mieczami (KNzM)
Jan Flot, żołnierz POW, pośmiertnie odznaczony Medalem Niepodległości
Jan Nitowski, w POW od 1916 r., pośmiertnie odznaczony KNzM
Bernard Olszewski, żołnierz POW
Jan Tarnowski - w POW od 1916 r., pośmiertnie odznaczony KNzM
Na cmentarzu znajduje się także grób Klemensa Sokalskiego, żołnierza POW, zastrzelonego przez niemieckiego żandarma dn. 12.11.1918 r. Klemens Henryk Sokalski był uczniem gimnazjum i drużynowym drużyny harcerskiej. Żołnierz POW od 1916 r., kurier i członek oddziału bojowego, brał udział w rozbrajaniu Niemców w Mławie. Zginął podczas eskortowania grupy żandarmów do pobliskiej granicy niemieckiej w Iłowie - jeden z nich, tuż przed przekroczeniem granicy, wyjął ukryty rewolwer i zastrzelił Sokalskiego. K.H. Sokalski pośmiertnie został odznaczony Krzyżem Niepodległości.
Pozdrawiam
Krzysztof
Lance do boju, szable w dłoń!
Re: Kwatery żołnierskie na cmentarzu w Mławie
Dziękuję Krzysztofie ze kolejne wskazania. Gdy następnym razem będę w Mławie, sprawdzę, czy faktycznie grób POW-iaków doczekał się remontu, choć na przedstawionych zdjęciach nie wygląda źle. Dodam jeszcze, że natknąłem się na informację o mogile Powstańców Styczniowych na tymże cmentarzu, szukałem jej ale puki co bez skutku. Może wiesz coś na ten temat?
Sam cmentarz jest bardzo ciekawie położony. Groby zajmują zbocza pagórka, na którego szczycie zbudowano w 1786 kościół św. Wawrzyńca. Można przypuszczać, że cmentarz rozrósł się z dawnego przykościelnego. Jest to duża nekropolia, zapewne kryje jeszcze wiele wojennych ciekawostek, które mam nadzieje stopniowo odkrywać przy okazji odwiedzin Mławy.
Pozdrawiam, Piotrek
Sam cmentarz jest bardzo ciekawie położony. Groby zajmują zbocza pagórka, na którego szczycie zbudowano w 1786 kościół św. Wawrzyńca. Można przypuszczać, że cmentarz rozrósł się z dawnego przykościelnego. Jest to duża nekropolia, zapewne kryje jeszcze wiele wojennych ciekawostek, które mam nadzieje stopniowo odkrywać przy okazji odwiedzin Mławy.
Pozdrawiam, Piotrek
Re: Kwatery żołnierskie na cmentarzu w Mławie
Szczerze mówiąc, to jedynym znanym mi upamiętnionym miejscem (prawdopodobnego) pochówku powstańców 1863/1864 w Mławie jest tzw. Kopiec Powstańców Styczniowych, położony przy rondzie u zbiegu ulic Sienkiewicza i Powstańców Styczniowych.
http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejs ... ckie/mlawa
Kopiec usypano w 1963 r. niedaleko miejsca, gdzie odbyło się kilka egzekucji pojmanych powstańców. M.in. został tu rozstrzelany kpt. Jan Fryderyk Wandel ps. "Bruder", dowódca oddziału sformowanego na terenie Prus Wschodnich. Stracono tu także dowódcę powstańczej straży granicznej – Koziegrodzkiego. A że Rosjanie mieli zwyczaj grzebać swoje ofiary na miejscu egzekucji i zacierać ślady mogił, to wielce prawdopodobne, że straceni powstańcy gdzieś tu spoczywają. Wiadomo także, że egzekucje powstańców i ich pochówki miały miejsce na cmentarzu cholerycznym.
Nic nie wiem o grobach z 1863/64 r. na starym cmentarzu w Mławie. Zupełnie możliwe, że grzebano tam powstańców, ale w potajemnie (np. sfałszowane akty zgonu). Chodziło oczywiście o chronienie rodzin przed represjami.
Dzisiaj znalazłem w Internecie taką informację
„Przypomnijmy, że Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Mławskiej odnalazło na mławskim cmentarzu kilkanaście grobów powstańców z lat 1863-1864 oraz trzech weteranów walk powstańczych i roztoczyło nad nimi opiekę.”
Źródło: https://naszamlawa.pl/wiadomosci/w-mlaw ... -rocznice/
Na koniec zdjęcie grobu komisarza policji Apoloniusza Strzeleckiego. Pasuje do peowiaków, bo Strzelecki dostał Krzyż Walecznych za rozbrajanie Niemców w 1918 r. Zginął w wypadku samochodowym. Pozdrawiam, Krzysztof
http://www.rowery.olsztyn.pl/wiki/miejs ... ckie/mlawa
Kopiec usypano w 1963 r. niedaleko miejsca, gdzie odbyło się kilka egzekucji pojmanych powstańców. M.in. został tu rozstrzelany kpt. Jan Fryderyk Wandel ps. "Bruder", dowódca oddziału sformowanego na terenie Prus Wschodnich. Stracono tu także dowódcę powstańczej straży granicznej – Koziegrodzkiego. A że Rosjanie mieli zwyczaj grzebać swoje ofiary na miejscu egzekucji i zacierać ślady mogił, to wielce prawdopodobne, że straceni powstańcy gdzieś tu spoczywają. Wiadomo także, że egzekucje powstańców i ich pochówki miały miejsce na cmentarzu cholerycznym.
Nic nie wiem o grobach z 1863/64 r. na starym cmentarzu w Mławie. Zupełnie możliwe, że grzebano tam powstańców, ale w potajemnie (np. sfałszowane akty zgonu). Chodziło oczywiście o chronienie rodzin przed represjami.
Dzisiaj znalazłem w Internecie taką informację
„Przypomnijmy, że Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Mławskiej odnalazło na mławskim cmentarzu kilkanaście grobów powstańców z lat 1863-1864 oraz trzech weteranów walk powstańczych i roztoczyło nad nimi opiekę.”
Źródło: https://naszamlawa.pl/wiadomosci/w-mlaw ... -rocznice/
Na koniec zdjęcie grobu komisarza policji Apoloniusza Strzeleckiego. Pasuje do peowiaków, bo Strzelecki dostał Krzyż Walecznych za rozbrajanie Niemców w 1918 r. Zginął w wypadku samochodowym. Pozdrawiam, Krzysztof
Lance do boju, szable w dłoń!
Kto jest online
Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 1 gość