Młyn - Żuchowo (pow. lipnowski)

[zbyszekg9]

Drewniany młyn został zbudowany pod koniec XIX wieku przez Gustawa Zielińskiego. Na jego budowę właściciel przeznaczył najlepsze drzewa ze swojego lasu. Do dzisiaj desek nie trzeba konserwować. Młyn stanął nad rzeką Mień. Początkowo był mniejszy, potem - prawdopodobnie po pierwszej wojnie światowej - został rozbudowany. Zamontowano w nim turbinę wodną wysokogórską o mocy 105 KM.
Po upaństwowieniu całego majątku w 1945 roku, młyn przez pewien czas należał do wojska, jako zabezpieczenie żywnościowe na wypadek wojny. Podlegał też pod PGR w Skępem, Gromadzką Radę w Karnkowie, Inspektorat Młynów Gospodarczych w Lipnie i GS w Skępem.
W latach 50. XX wieku zamontowano dwa potężne silniki elektryczne. Odtąd młyn mógł pracować jako młyn wodny lub elektryczny i jako taki był najdłużej eksploatowany. Zdolność produkcyjna młyna wynosiła 20 ton na dobę. W chwili obecnej młyn w Żuchowie jest własnością prywatną. Mój rozmówca przekazał mi informację o zamknięciu młyna - miało to miejsce ok. 2000 roku.

Na podst.:PTTK Bydgoszcz

[Dziadek Jacek]

Nowy właściciel uruchomił we młynie elektrownię wykorzystując te turbiny. Kilka lat temu zaglądałem tam, to mimo nie działającego młyna, turbiny bezobsługowo turkotały i wytwarzały prąd. W październiku br. ponownie zajrzałem, to drzwi od pomieszczenia maszynowni były otwarte a wewnątrz wielki bajzel. Złomiarze już załatwili instalacje elektryczną i zabierali się za za młyńskie walce(z 200kg jeden) , które już zaciągnęli do schodów. Turbiny (jedna duża i jedna mniejsza) jeszcze stały. Nawet generatory były na miejscu. Szkoda tego wszystkiego.

Przechodziłeś może po tej rurze na drugą stronę Mienia? Trochę nogi drżą ale z niej jest fajny widok na "przełom". Za nim było kilka stawów, o wodę do których ponoć się spierano. Natura ten spór rozsądziła. Woda zniknęła prawie całkowicie i zostali pogodzeni - stawy wyschły a elektrownie szlak trafił.

[Majsterek]

Wszystko szlag trafił. rozkradzione, wywiezione, zniszczone. Serce się kraje. Takie ładne założenie gospodarcze, nad Mieniem...

Screenshot_1.jpg (338.44 KiB) Przejrzano 14975 razy

[zbyszekg9]

Przechodziłeś może po tej rurze na drugą stronę Mienia?

Nie, Dziadku Jacku, nie przechodziłem. Mień postanowiłem zobaczyć z obszaru rozpoczynającego się tuż za młynem rezerwatu, ale z pewnością będę miał jeszcze ku temu sposobność, bo okoliczności przyrody nie pozwalają pozostać obojętnym na ich piękno i na to, aby pierwsze odwiedziny w tym miejscu były jednocześnie tymi ostatnimi.
Pozdrawiam

[Dziadek Jacek]

Wszystko szlag trafił. rozkradzione, wywiezione, zniszczone. Serce się kraje. Takie ładne założenie gospodarcze, nad Mieniem...

Pamiętam z bardzo dawnych czasów jak kolejka furmanek i traktorów ze zbożem nie tylko nie mieściła się na placu przed młynem a ciągnęła się do szosy zajmując całą długość wysadzanej chyba jesionami alei. Ten młyn miał na pewno nie jednego poprzednika. Jest wzmianka, że dziedzic Kościelecki fundując klasztor zezwolił mleć mąkę w swym młynie więc musiał istnieć jakiś młyn przed 1380r. Dziwne by nie wykorzystano takiego miejsca.
Nad przełomem, na porośniętym lasem pagórkowatym terenie są stanowiska archeologiczne chyba jeszcze z czasów przed historycznych.

Nie, Dziadku Jacku, nie przechodziłem. Mień postanowiłem zobaczyć z obszaru rozpoczynającego się tuż za młynem rezerwatu, ale z pewnością będę miał jeszcze ku temu sposobność, bo okoliczności przyrody nie pozwalają pozostać obojętnym na ich piękno i na to, aby pierwsze odwiedziny w tym miejscu były jednocześnie tymi ostatnimi.
Pozdrawiam

Jak się orientuje nie ma ścieżki wzdłuż przełomu Mienia. Za młynem zawsze było śmietnisko i chyba jest nadal.
Mając buty gumowe przy dzisiejszym stanie wody najlepiej przejść się korytem rzeki. Dla rowerzystów i nawet samochodziarzy polecam objechanie wsi (dookoła stawów - na końcu rury) i zjechanie ze skarpy na "Wyrzuty". Niesamowite wrażenia gdy z prawie nieprzebytego, z powywracanymi drzewami, podmokłego, mrocznego wąwozu wychodzi się na otwartą, oświetloną przestrzeń rozległej doliny "Lewego" Mienia. Tam, jak wdać na mapie, także były kiedyś stawy - dziś z braku wody zarośnięte trzciną. Miejsce bardzo dziwnie nazwane "Wyrzuty" - chyba od tego co woda wyrzuciła z przełomu, który licząc od Węgorni w Józefkowie do stawów na Wyrzutach, na odcinku tych kilku kilometrów ma przeszło dwadzieścia metrów różnicy poziomów. Prawie górska rzeka na nizinie - jeśli płynie w niej woda. Na Wyrzutach, przy leśniczówce jest zamknięty przejazd dla samochodów, ale rowerzysta lub piechur przedostanie się tamtędy, również malowniczą drogą do szosy w Karnkowie przy kościele.

[zbyszekg9]

Jak się orientuje nie ma ścieżki wzdłuż przełomu Mienia

Nie ma. Ścieżka biegnie na prawo od młyna, schodzi do strumienia i tu się kończy. Niemniej w okresie od późnej jesieni do wczesnej wiosny, kiedy las nie jest jeszcze zarośnięty, myślę, że bez ścieżki można spróbować przejść wzdłuż rzeki, choć łatwo pewnie nie będzie (duże zróżnicowanie terenu, konieczność przekraczania rzeki i strumieni w bród) aż do Młynarki na Wyrzutach.

przy leśniczówce jest zamknięty przejazd dla samochodów, ale rowerzysta lub piechur przedostanie się tamtędy, również malowniczą drogą do szosy w Karnkowie przy kościele

Jako alternatywę zdecydowanie polecam spacer (w sumie to niezły treking) doliną Młynarki - uwaga na teren podmokły. Dla spragnionych wrażeń wskazane jest podejście pod około dwudziestometrową skarpę i spojrzenie na malowniczą dolinę Młynarki z góry.

[xmanni]

hello and kind regards from germany.
i am happy i found that thread.
my grand grandfather, his name was "karol plit" was the owner of that mill in 1925.
my grandfather was born in czartownia, his name was "gustav plitt".
if anybody have informations about the "plitt" or "plit" family in lipno,
drop me a line or send me a mail.
thanks a lot.
manfred

[Dziadek Jacek]

Parę zdjęć z zeszłorocznego końca lata / jesieni.
Chyba to koniec - nie tylko tego młyna.

[Jacek&Agatka]

Wyprawa z dn.3.03.2024 - byłam tutaj pierwszy raz. Zachwycona przyrodą, zrozpaczona z powodu ludzkiej ignorancji i braku szacunku. Młyn w czasach swojej działalności musiał robić wrażenie, nie tylko kubaturą i architekturą, ma w sobie pewien majestat. Szkoda, że takie miejsca popadają w ruinę i zapomnienie...

[Majsterek]

Po naszej rozmowie na temat waszych dzisiejszych przyrodniczych odkryć nie pozostaje mi nic innego jak podzielić się mapką, która pewnie przyda się, gdy za parę tygodni same tam wrócicie.

A3_Pokrzywnik.pdf

Mapka 1:15 000 Żuchowo Pokrzywnik (na potrzeby edukacyjne)

(13.64 MiB) Pobrany 328 razy

Liczę że kilka ładnych, przyrodniczych zdjęć jeszcze wpadnie do wątków o rezerwacie Stary Zagaj.

A poniżej jeszcze stara mapka z ciekawostkami. Mamy tam zapadły XIX w (bez wskazania na dokładny przedział czasu), i aż dwa młyny w Żuchowie (jeśli mnie oczy nie mylą). Dodatkowo z obiektów gospodarczych na tym materiale opisywanym jeszcze cyrylicą znalazła się cegielnia po prawej stronie Mienia oraz folwark w Żuchowie. Mnie jednak najbardziej zastanawia krzyż bardzo wyraźnie narysowany w dolinie rzeki, nader wyraźnie jak na tą serię map.

Żuchowo.jpg (141.25 KiB) Przejrzano 8557 razy

[marta.lel]

witam wszystkich. moi pradziadkowie, Maklakiewicze byli przez wiele lat właścicielami tego młyna, do lat 40' z tego co pamiętam. Proszę obecnego właściciela o kontakt - chętnie odkupię całość i poddam renowacji zgodnie ze sztuką i z miłością do miejsca.

[Thomas]

hello and kind regards from germany.
i am happy i found that thread.
my grand grandfather, his name was "karol plit" was the owner of that mill in 1925.
my grandfather was born in czartownia, his name was "gustav plitt".
if anybody have informations about the "plitt" or "plit" family in lipno,
drop me a line or send me a mail.
thanks a lot.
manfred

Swego czasu korespondowałem z panem Manfredem i wyjaśnialiśmy historię jego rodziny (po części związani byli z podsierpecką Czartownią (viewtopic.php?f=97&t=2777) - należy się tu sprostowanie. Plittowie, po wyprowadzce spod Sierpca, byli właścicielami (bliżej mi nieznanego) młyna we wsi Rumunki Lipnowskie [vel Lipno Rumunki] oraz w samym Lipnie.

Księga adresowa z 1916 roku:
Karol Plitt (ur. 1864 w Czartowni, zm. 1926 w Rumunkach Lipnowskich) właściciel młynów w Lipnie i w Rumunkach Lipnowskich:

1916-adresowa.png (497.73 KiB) Przejrzano 506 razy

Księga adresowa z 1919 roku:
j.w.

1919-ksiega-adresowa.png (623.2 KiB) Przejrzano 506 razy

Księga adresowa z 1928 roku:
Aleksander Plitt (ur. 1893 w Czartowni), syn Karola, właściciel młyna w Rumunkach (wymienionego w obrębie Lipna)

1928-lipno.png (178.55 KiB) Przejrzano 506 razy

Wydaje się, że nie chodzi tu o młyn z Żuchowa, ale o zupełnie inny obiekt.

Zostawiam ten post (póki co) w tym miejscu licząc na odzew w sprawie młyna w Rumunkach pod Lipnem. Może uda się go namierzyć / zlokalizować. Najpewniej już nie istnieje, ale kto wie jakie ślady zostawili nam kartografowie.