Dwór - Łukoszyno-Borki (pow. płocki)

[skowron1980]

Zaczęło się od tego, że Konwalia przysłała mi wyszperaną w archiwach dziewiętnastowieczną mapkę majątku Łukoszyno-Borki. Dotąd spotkałem się wprawdzie z informacją o przedwojennych dobrach w tej wsi, ale ponieważ był to majątek niewielki, nie wskazywała go żadna znana mi mapa. Tak się jakoś złożyło, że nigdy wieś Łukoszyno-Borki nie znalazła się też na trasie moich wędrówek po okolicy. Dopiero kiedy otrzymałem wspomnianą mapkę i okazało się, że na jej podstawie łatwo można miejsce dawnego majątku zlokalizować, postanowiłem się tam wybrać. Po przeanalizowaniu zdjęć lotniczych, spodziewałem się, że na miejscu zastanę stare dworskie stawy, trochę drzew, po cichu liczyłem na jakieś pozostałości dawnych zabudowań. Jakież było moje zdziwienie, kiedy po dotarciu na miejsce oczom moim ukazał się… dwór! Niewielki, drewniany, ze stromym naczółkowym dachem krytym blachą. Budynek w całkiem dobrym stanie, nieco tylko oszpecony dobudowanymi w późniejszych latach gankami.
Kwestią wciąż czekającą na wyjaśnienie jest historia dworu. Wydaje mi się, że budynek mógł być wzniesiony na początku XX wieku. Około 1909 roku jako właściciele miejscowych dóbr są wzmiankowani Aleksander Cywiński i Józef Mieczyński. Czy któryś z nich odpowiada za budowę dworu? W dwudziestoleciu międzywojennym, aż do reformy rolnej 1945 miejscowy majątek o powierzchni 67 ha należał do Franciszka Krzeczkowskiego. Wcześniej właścicielami wsi byli podobno Garlińscy.

[konwalia]

Odnośnie "podobno" Garlińscy: już podaję dowody:)
1. W wykazie właścicieli ziemskich i ich majątków z 1898 r. jako właściciel figuruje Władysław Garliński (syn Jana i Emilii G.).
2. W świetle dokumentów archiwalnych przechowywanych w AP w Płocku, od połowy do końca XIX wieku właścicielami byli Jan (1806-1892) i Emilia (ze Szczawińskich) Garlińscy.

p.s. W 1799r. dobra te nabył (od Stanisława Zglenieckiego) Józef Chełmicki.

[konwalia]

Właściciele Łukoszyna- Borki (począwszy od XIX w.):
1. Chełmiccy (1799-1840)
2.X. Antoni Królewiecki (1840-1843)
3. Ferdynand Purzycki (1843-1852)
4. Garlińscy (1852-1906) W drugiej połowie XIX w. dobra obejmowały prawie 200 ha.
5. Aleksander Cywiński (1906-1908)
6. Adam Suski (1908 -1917)
7. Franciszek Krzyczkowski (zięć wcześniejszego właściciela) (1917-1945) Dobra liczyły w okresie międzywojennym ok. 60 ha.

[zbyszekg9]

Merytorycznie niczego do wątku nie wniosę. Przedstawię jedynie zdjęcia dzisiejszego dworu. Budynek jest kompletnie odmieniony. Nie wiem, czy stary, drewniany został rozebrany i postawiony nowy, murowany, czy też ten stary został pokryty "warstwą odmładzającą". Układ okien czy kominów nie wyklucza żadnej z tych ewentualności. Tym bardziej, że widać ślady wstawiania nowych okien. Znikły za to naczółki. Dwupołaciowy dach pokryto blachodachówką. Pozostała za to wejściowa przybudówka, której niestety nie widać idealnie zza stojącego na podwórku blaszaka. Jednak również ona zmieniła nieco wygląd, dostosowując się elewacją do całości. Znikła również woda w stawie, ale to już chyba powoli staje się normą. I tylko kapliczka stoi, jak stała.

[skowron1980]

Proporcje, układ okien, etc. przemawiają za tym, że jest to ten sam budynek „ucharakteryzowany” na coś nowszego. Oczywiście w tej sytuacji nie ma to większego znaczenia – oryginalne cechy budynku zostały nieodwracalnie zatarte. Z punktu widzenia historycznej wartości można go było równie dobrze rozebrać. Szkoda.