Karawaki

Moderator: zbyszekg9

Antyk Wariat
Posty: 172
Rejestracja: wt sty 18, 2011 1:05 pm
Lokalizacja: Sierpc

Re: Karawaki.

Postautor: Antyk Wariat » pn kwie 11, 2011 9:10 pm

Te dzisiejsze lastrykowe, kanciaste i byle jakie figurki mnie po prostu dobijają. Na odległość czuć od nich chałturę. Szkoda gadać...
W pochodzie codzienności mieć trzeba jakiś azyl.
W pochodzie codzienności mieć trzeba wyspę marzeń.
Awatar użytkownika
Jacek&Agatka
Stowarzyszenie
Posty: 670
Rejestracja: wt kwie 13, 2010 8:21 pm

Re: Karawaki.

Postautor: Jacek&Agatka » pn kwie 11, 2011 9:19 pm

Karawaka Zglenice Duże gm. Mochowo, pow. sierpecki

Obecna postać figury to drewniany krzyż z dwoma poprzecznymi ramionami, czyli tak zwana karawaka. Ustawiono ją w 1996 roku. Poprzednio (od około 100 lat) stał tu również drewniany krzyż (być może karawaka), który spalił się. Informacja wydaje się prawdopodobna, zważywszy że, jak podają źródła archiwalne, okolice Sierpca bywały nawiedzane przez epidemię cholery. Mógł być to zatem rok 1855, 1867, 1873 lub 1894. Być może krzyż ufundowano w podzięce za to, że zaraza ominęła wieś lub jako forma prośby o uniknięcie kolejnej zarazy.
(na podstawie wywiadu środowiskowego na terenie Zglenic)
AGATA
Awatar użytkownika
Nieostatni
Posty: 645
Rejestracja: pt wrz 24, 2010 10:49 pm
Lokalizacja: W-wa (rzut beretem)

Re: Karawaki.

Postautor: Nieostatni » pn kwie 11, 2011 10:38 pm

Pozwoliłem sobie odrobinę rozjaśnić zdjęcie Thomas-a, zamieszczam i śpieszę z wyjaśnieniem.
ScreenShot190.jpg
ScreenShot190.jpg (50.43 KiB) Przejrzano 11365 razy
Oczywiście chciałbym zostać dobrze zrozumianym, replika wykonana jest po sto kroć razy lepsza od metalowego naśladownictwa kształtu. Nie ma przecież rzeczy wiecznych. Tabliczka z odpowiednim napisem załatwia resztę. Taka karawaka staje się eksponatem, ale jest wiernym obrazem i łącznikiem historii. Cudowną sprawą byłoby umieszczenie repliki w skansenie. Byłby to eksponat o wielkich wartościach etnograficznych i perełka skansenu.
Nieostatni
Awatar użytkownika
Nieostatni
Posty: 645
Rejestracja: pt wrz 24, 2010 10:49 pm
Lokalizacja: W-wa (rzut beretem)

Re: Karawaki

Postautor: Nieostatni » wt maja 17, 2011 12:01 pm

Piękny eksponat!
Myślę, iż jest to idealna ilustracja hasła Karawaka z: - Zygmunt Gloger Encyklopedia staropolska - http://univ.gda.pl/~literat/glogers/index.htm
Karawaka, karawika. Gdy w miasteczku hiszpańskiem Caravaca zasłynął krzyż o dwuch poprzecznicach jako cudowny przeciwko morowemu powietrzu i stał się głośnym zwłaszcza r. 1545 we Włoszech podczas zarazy morowej w mieście ówczesnego soboru Trydencie (uważany za skuteczny, kto się przed takim modlił lub go nosił) - wówczas pielgrzymi zaczęli przynosić do Polski relikwiarzyki w kształcie małych krzyżyków tej samej formy i tak samo nazywanych. Pobożni w czasie morowego powietrza stawiali "karawaki" przy wsiach i miasteczkach, aby zaraza je mijała, i modlili się na książkach tak samo nazywanych. Haur w swojej "Ekonomice" pisze w wieku XVII: "Karawaka na to potrzebna, aby się na niej modlili." Współczesny Haurowi Wac. Potocki powiada znowu: "Nie pomogły paski, paciorki, karawaki, książki i obrazki" (Jovialitates).

Nieostatni
Awatar użytkownika
bobola
Stowarzyszenie
Posty: 2465
Rejestracja: sob lis 14, 2009 11:30 am
Lokalizacja: Płock

Re: Karawaki.

Postautor: bobola » śr cze 01, 2011 10:42 am

Thomas pisze:Nowe Karwosieki, pow. płocki
Jadąc w "nieznane" skończyła się droga asfaltowa a zaczęła szutrowa i odludzie, zabudowania rozproszone daleko od drogi a tu przy drodze stoi karawaka, nowa bo metalowa. Zrobiłem fotki ale nie wiem do jakiej miejscowości je przypisać. Szczęśliwie Thomas już wcześniej tu był.
Załączniki
100_6934-tr.Karwosieki.jpg
100_6934-tr.Karwosieki.jpg (53.1 KiB) Przejrzano 11339 razy
Awatar użytkownika
Nieostatni
Posty: 645
Rejestracja: pt wrz 24, 2010 10:49 pm
Lokalizacja: W-wa (rzut beretem)

Re: Karawaki

Postautor: Nieostatni » wt cze 07, 2011 9:48 pm

Karawaka 1852r. Marki ul.Józefa Piłsudskiego róg Fabrycznej (pow. wołomiński).
Ddokładnie rok później po wykonaniu zdjęć do wcześniejszego wątku - patrz pozycja wyżej.
Ucieszyłem się niezmiernie przejeżdżając 4 czerwca(trzy dni temu), gdyż stałem się świadkiem prac ekipy, stawiającej replikę starej mareckiej Karawaki. Wczoraj wybrałem się na „sesję zdjęciową”. Rzeczywiście stoi w miejscu poprzedniej, ostatnia zima nadwątliła lewe górne ramie, zaś całość mimo usztywnienia na wysokości murłaty ze stojącym tuż obok budynkiem, groziła jednak upadkiem na chodnik dla pieszych. Ksiądz proboszcz mareckiej parafii pod wezwaniem św. Izydora Oracza w tej sytuacji zdecydował się wymianę zabytkowego krzyża. Wykonanie repliki i prace montażowo rozbiórkowe wykonali członkowie parafialnej Akcji Katolickiej. Krzyż jest dębowy, drewno wygląda bardzo solidnie, powierzchnia pokryta lakierem bezbarwnym i prawdopodobnie wcześniej zagruntowana chemikaliami przeciw gnilnymi. Jak dowiedziałem się ze strony http://www.marki.net.pl wymieniona, druga z kolei replika stała tu przez 60 lat. Wymiany dokonano w latach 50 XXw. Tam więcej zdjęć z prac rozbiórkowych i montażowych. Szkoda, iż brak bliższych danych o erygowaniu tu pierwszej Karawaki i choć małej tabliczki z inskrypcją. Robiąc zdjęcia pytano mnie o nowy krzyż, jaka to okazja i dlaczego "taki inny". Być może będą uroczystości poświęcenia i słowa wyjaśniające. Ja uważam, a jednocześnie wyrażam prośbę o choć by małą plakietkę, z właściwą inskrypcją, która nie jednemu z przechodniów otworzy oczy, aby innym spojrzeniem ogarnąć to nowe drzewo, starej wotywnej Karawaki. Są to przecież potencjalni następcy i ojcowie nowej repliki, którą trzeba będzie kiedyś postawić. Dużo radości wzbudził we mnie ten fakt. Oby stała tu zawsze i świadczyła o zatrzymaniu ówczesnej zarazy.
IMGP8406.JPG
IMGP8406.JPG (82.28 KiB) Przejrzano 11329 razy
Widok nowego krzyża Karawaki z przeciwległej strony ulicy.
IMGP8414.JPG
IMGP8414.JPG (85.44 KiB) Przejrzano 11329 razy
Symboliczne światło zielone na semaforze - "droga wolna", można wracać, zaraza pokonana.
IMGP8394.JPG
IMGP8394.JPG (91.16 KiB) Przejrzano 11329 razy
Nowy - stary akcent. Solidna, wzbudzająca zaufanie robota, gwarancja na następne dziesięciolecia.
IMGP8399.JPG
IMGP8399.JPG (87.73 KiB) Przejrzano 11329 razy

Piękna sylwetka, sprawdzony symbol męki, pomocy przebaczenia.
IMGP8411.JPG
IMGP8411.JPG (101.02 KiB) Przejrzano 11329 razy
Trwały, mocny fundament "na skale".

Nieostatni
Awatar użytkownika
bobola
Stowarzyszenie
Posty: 2465
Rejestracja: sob lis 14, 2009 11:30 am
Lokalizacja: Płock

Re: Karawaki

Postautor: bobola » ndz cze 26, 2011 11:26 am

Karawaka z Zycka, wcześniej pokazana przez kazeta, ale sfotografowana od tyłu.
Załączniki
100_7144-tr.Zyck.jpg
100_7144-tr.Zyck.jpg (58.19 KiB) Przejrzano 11316 razy
Awatar użytkownika
bobola
Stowarzyszenie
Posty: 2465
Rejestracja: sob lis 14, 2009 11:30 am
Lokalizacja: Płock

Re: Karawaki

Postautor: bobola » śr sie 17, 2011 3:59 pm

Karawaka z Popłacina, tym razem w nieco szerszym kadrze, bez zaparkowanego samochodu, wcześniej odwracającego uwagę od cholerycznego krzyża.
Załączniki
100_7680-tr.Popłacin.jpg
100_7680-tr.Popłacin.jpg (108.71 KiB) Przejrzano 11307 razy
Awatar użytkownika
bobola
Stowarzyszenie
Posty: 2465
Rejestracja: sob lis 14, 2009 11:30 am
Lokalizacja: Płock

Re: Przydrożne kapliczki i krzyże

Postautor: bobola » wt mar 13, 2012 9:58 am

Uzupełniam widok karawaki w Zycku o ujęcia od strony drogi.
Załączniki
100_7145-tr.Zyck.jpg
100_7145-tr.Zyck.jpg (69.4 KiB) Przejrzano 11292 razy
100_7140-tr.ZyckP.jpg
100_7140-tr.ZyckP.jpg (69.51 KiB) Przejrzano 11292 razy
Awatar użytkownika
Nieostatni
Posty: 645
Rejestracja: pt wrz 24, 2010 10:49 pm
Lokalizacja: W-wa (rzut beretem)

Re: Karawaki

Postautor: Nieostatni » wt mar 13, 2012 8:45 pm

Piękny leciwy oryginał. Niejednej "cholerze" stanął na drodze. Świadek minionych czasów, przekaz i spuścizna nie zawsze pomyślnych wiadomości. Coraz rzadszy akcent naszego krajobrazu. Dziękuje za piękne obrazy.
Nieostatni
Awatar użytkownika
Nieostatni
Posty: 645
Rejestracja: pt wrz 24, 2010 10:49 pm
Lokalizacja: W-wa (rzut beretem)

Re: Karawaki

Postautor: Nieostatni » pn cze 18, 2012 12:27 am

Drążąc temat trafiłem w necie bardzo interesujący artykuł w "Gość Płocki" http://goscniedzielny.wiara.pl/zalaczni ... 370838.pdf pod tytułem "Dziwny krzyż przy drodze" opisujący karawakę w Bielsku. A tam wyjaśnienie, rozwinięcie pierwszych liter wyrazów wyrytych na ramionach krzyża. I tak:
Na belce pionowej umieszczano litery CSSML, oznaczające:
Crux Sacra Sit Mihi Lux (Krzyż święty niech mi będzie światłem),
zaś na belkach poprzecznych litery NDSMD, oznaczające:
Non Draco Sit Mihi Dux (Diabeł - smok - niech nie będzie mi przewodnikiem),
oraz litery VRSNSMV - SMQLIVB, co oznaczało:
Vade Retro Satana, Numquam Suade Mihi Vana - Sunt Mala Quae Libas, Ipse Venena Bibas (Idź precz, szatanie, nie kuś mnie do próżności - Złe jest to, co podsuwasz, sam pij truciznę).

Wpadłem na pomysł aby porównać ryte litery inskrypcji na zamieszczonych zdjęciach karawak przez:
trobal - zdj. 0019 Puławy
belka pionowa: Z + BIZ + SAB + Z
poprzeczka góra: DIA
poprzeczka dół: HGF + ZBFRS
przez thomas - skan, karawaka w Piastowie, ryc. Paweł Bogdan Gąsiorowski
belka pionowa: ZBZCF + BRI
poprzeczka góra: DA
poprzeczka dół: SABZ + H
Porównując układy liter w pionie i poziomach widać, iż są różne. Stąd wysnuwam wniosek, że i teksty sentencji są różne. Ciekawe, myślałem iż są jednakie niczym mantra, a te trzy przykłady wskazują na bogactwo różnorakich modlitw, próśb, zaklęć, w zależności od regionu, dochodzących z "wiatrem" i doznanych nieszczęść. Jest więc chyba rzeczą zupełnie naturalną, dobrze świadczącą o przywódcach duchowych wspólnot parafialnych, dekanatów, diecezji, oraz właścicieli majątków ziemskich będących niejednokrotnie fundatorami tych integrujących znaków w historii i plenerach naszej ziemi - Ojcowizną zwanej. Warto dbać o tą spuściznę!

Nieostatni
Awatar użytkownika
bobola
Stowarzyszenie
Posty: 2465
Rejestracja: sob lis 14, 2009 11:30 am
Lokalizacja: Płock

Re: Karawaki

Postautor: bobola » wt paź 23, 2012 10:28 am

Ostatnio w podpłockim Dziarnowie dostrzegłem karawakę z kapliczką.
Załączniki
100_1388-tr.Dziarnowo.jpg
100_1388-tr.Dziarnowo.jpg (113.37 KiB) Przejrzano 11267 razy
100_1387-tr.Dziarnowo.jpg
100_1387-tr.Dziarnowo.jpg (121.38 KiB) Przejrzano 11267 razy
100_1385-tr.Dziarnowo.jpg
100_1385-tr.Dziarnowo.jpg (88.84 KiB) Przejrzano 11267 razy
Awatar użytkownika
misiownica
Posty: 1
Rejestracja: śr lip 31, 2013 2:31 pm

Karawaka - Parzeń-Janówek (pow. płocki)

Postautor: misiownica » śr lip 31, 2013 3:36 pm

Krzyż z dwoma ramionami znajduje się także we wsi Parzeń Janówek, niedaleko gospodarstwa agroturystycznego u państwa Trzcińskich. Jeszcze kilka lat temu stał bardzo stary krzyż (z opowiadań dziadka dowiedziałam się że był to również krzyż na ochronę przed cholerą) teraz stoi w tym miejscu nowy, odrestaurowany przez państwa Trzcińskich. Czasem palą się tam świeczki, jednak nie wydaje mi się by był tam ktoś pochowany, ponieważ znajduje się przy samym (bardzo wysokim i stromym) zboczu Skrwy ;)
Awatar użytkownika
bobola
Stowarzyszenie
Posty: 2465
Rejestracja: sob lis 14, 2009 11:30 am
Lokalizacja: Płock

Re: Czyżby cmentarz choleryczny ??? Lasy Józefowo/Łukoszyno

Postautor: bobola » śr lip 31, 2013 4:02 pm

Przydała by się fotografia :)
Awatar użytkownika
Nieostatni
Posty: 645
Rejestracja: pt wrz 24, 2010 10:49 pm
Lokalizacja: W-wa (rzut beretem)

Re: Czyżby cmentarz choleryczny ??? Lasy Józefowo/Łukoszyno

Postautor: Nieostatni » czw sie 01, 2013 2:09 pm

Bobola oczywiście ma racje. Ja podnoszę wyżej poprzeczkę twierdząc, iż jest ona konieczna (fotografia), aby karawakę z wsi Parzeń Janówek pokazać wszystkim i każdemu, oraz wprowadzić na łamy Tradytora dla zachowania w wirtualnej pamięci pozostających po nas dziedziców, autochtonów żyjących na tym skrawku naszej ojcowizny.
ScreenShot138 Parzeń - Janówek, karawaka.jpg
ScreenShot138 Parzeń - Janówek, karawaka.jpg (113.37 KiB) Przejrzano 11270 razy

Ten punkt uroczego krajobrazu rzeźbionego przez Skrwę sygnalizowałem w wątku, patrz wyżej 5.05.12r.
Warto(?) zapuścić się w tamte ostępy z tak popularną "maczetą cyfrową", może coś udało by się "zakarbować".
Prowokuje, podpuszczam, choć autentycznie trzymam kciuki za pomyślność odkrywców - penetratorów.

Nieostatni
Awatar użytkownika
zbyszekg9
Posty: 1554
Rejestracja: pn paź 28, 2013 3:32 pm

Re: Karawaki

Postautor: zbyszekg9 » pn gru 30, 2013 10:53 am

Goślice (pow. płocki) - metalowa.
Załączniki
DSC_0268.JPG
DSC_0268.JPG (211.98 KiB) Przejrzano 11248 razy
Awatar użytkownika
zbyszekg9
Posty: 1554
Rejestracja: pn paź 28, 2013 3:32 pm

Re: Karawaki

Postautor: zbyszekg9 » pn sty 27, 2014 2:12 pm

Karawaka w Niesłuchowie (pow. płocki).
Załączniki
DSC_0261.JPG
DSC_0261.JPG (227.98 KiB) Przejrzano 11244 razy
DSC_0262.JPG
DSC_0262.JPG (185.72 KiB) Przejrzano 11244 razy
Awatar użytkownika
zbyszekg9
Posty: 1554
Rejestracja: pn paź 28, 2013 3:32 pm

Re: Karawaki

Postautor: zbyszekg9 » śr lut 05, 2014 8:08 pm

Karawaka w Jasieniu (pow. lipnowski). Podobno zbudowany został dla upamiętnienia ofiar cholery panującej na wsi Jasień, w wyniku której zmarło prawie 90% mieszkańców. Podobno... (źródło: http://jasien.jimdo.com/zabytki/).
Załączniki
011. Jasień. Krzyż choleryczny.JPG
011. Jasień. Krzyż choleryczny.JPG (231.26 KiB) Przejrzano 11235 razy
012. Jasień. Krzyż choleryczny.JPG
012. Jasień. Krzyż choleryczny.JPG (224.68 KiB) Przejrzano 11235 razy
013. Jasień. Krzyż choleryczny.JPG
013. Jasień. Krzyż choleryczny.JPG (277.6 KiB) Przejrzano 11235 razy
Awatar użytkownika
Nieostatni
Posty: 645
Rejestracja: pt wrz 24, 2010 10:49 pm
Lokalizacja: W-wa (rzut beretem)

Re: Karawaki

Postautor: Nieostatni » wt lut 25, 2014 1:56 pm

Mija już pół roku z okładem, jak zelektryzowała mnie wiadomość zamieszczona przez koleżankę misiownica o mazowieckiej karawace odrestaurowanej we wsi Parzeń – Janówek (patrz wyżej). Oczyma wyobraźni ukazało mi się pracowite dłuto naszego znajomego i kolegi z łamów Tradytora o ksywie twórca.
Proszę autorkę zamieszczonego tekstu o spełnienie naszych oczekiwań, bobola, ja i niewąptliwie kręgu wielu zainteresowanych Tradytorowców i wstawienie dowodu rzeczowego w postaci foty (fotek) coraz rzadziej spotykanych karawak.
Może głupio zabrzmiały moje słowa zapisane poprzednio, naśladujące popularny slang netu, ale oświadczam nic zdrożnego nie miałem na myśli pisząc: Warto(?) zapuścić się w tamte ostępy z tak popularną "maczetą cyfrową", może coś udało by się "zakarbować".
Naprawdę warto, odnowiona, cieszyć będzie przechodniów przez nowe dziesiątki lat, ale mnie trochę śpieszno.
Nie wskazując palcem, nowych penetratorów przybyło w Naszych szeregach, a to budzi nadzieje i cieszy z powstającej dokumentacji foto.
Moc pozdrowień, chyba już wiosennych, bo fantastycznie ciepłych i bez gwałtownych roztopów.

Nieostatni
Awatar użytkownika
zbyszekg9
Posty: 1554
Rejestracja: pn paź 28, 2013 3:32 pm

Re: Karawaki

Postautor: zbyszekg9 » wt lut 25, 2014 10:02 pm

misiownica, bobola, Nieostatni - dziękuję Wam za wpisy. Dzięki nim sięgnąłem do swoich fotograficznych czeluści (nie pamiętałem, że mam to zdjęcie) i oto, co znalazłem:
25. Droga Robertowo - Parzeń.JPG
25. Droga Robertowo - Parzeń.JPG (105.84 KiB) Przejrzano 11218 razy
Zdjęcie pochodzi z maja 2008 roku. Widać na nim krzyż z jedną poprzeczką i miejsce na drugą poprzeczkę - niewątpliwie to zniszczona karawaka. Widoczne także znicze umieszczone pod krzyżem. W najbliższym czasie - prawdopodobnie w sobotę - planuję spacer m.in. w te okolice, zobaczymy, jak wygląda obecnie krzyż.
Pozdrawiam

Wróć do „Kapliczki i krzyże”

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 4 gości