Krótki zarys konstrukcji i historii budowy podaje za Wikipedią:
Pawilon X powstał w 1828 roku podczas rozbudowy koszar. Mieścił centralne więzienie śledcze dla więźniów politycznych, co w zestawieniu z faktem późniejszego umiejscowienia komisji śledczej czyniło go centrum walki caratu z wszelkimi przejawami dążeń narodowowyzwoleńczych. W murach cytadeli (czyli w kazamatach Pawilonu X) osadzenia byli m.in: Romuald Traugutt, Józef Piłsudski, Roman Dmowski, Apollo Korzeniowski (ojciec Josepha Conrada), ks. Piotr Ściegienny, Stefan Okrzeja.Prace na terenach XVI-wiecznego folwarku Fawory i XVII-wiecznego konwiktu Pijarów rozpoczęto 31 maja 1832. Kamień węgielny wkopał namiestnik Królestwa Polskiego feldmarszałek Iwan Paskiewicz. Teren miał powierzchnię 36 ha i plan zbliżony do pięcioboku, którego najdłuższy bok przylegał do skarpy wiślanej. Cytadela Aleksandrowska stanowiła umocnienie bastionowe, składające się z trzech bastionów, dwóch półbastionów z suchą fosą przestrzeliwaną we wszystkich kierunkach przez kaponiery i półkaponiery oraz umocnienia o narysie poligonalnym z dodatkową kaponierą (kojcem) od strony Wisły. Dnem fosy poprowadzono Mur Carnota, który do dziś poza niewielkimi fragmentami zachowany jest w dobrym stanie. W 1835 roku na prawym brzegu Wisły wzniesiono tzw. Fort Śliwickiego, pełniący funkcję bardzo silnego przedmościa.
Przy pracach zatrudniono siłę roboczą sprowadzaną z Rosji, zarówno żołnierzy jak i chłopów. Na budowie pracowało do 2000 robotników dziennie. Na potrzeby fortyfikacji wyburzono 76 domów, zajęto ponad 64 tys. posesji oraz wysiedlono do 15 tys. okolicznych mieszkańców.
4 maja 1834 w dniu uzyskania pełnoletności przez carewicza Aleksandra, następcę tronu Rosji, dokonano uroczystego otwarcia twierdzy. W Cytadeli umieszczono Komisję Śledczą przy naczelnym Dowódcy Armii Czynnej i Naczelniku Królestwa Polskiego, będącą centralnym organem śledczym przestępstw politycznych w Królestwie Polskim.
Ostatecznie ciągle wznawianie prace modernizacyjne zakończono w roku 1874. Całkowity koszt budowy wyniósł 11 milionów rubli, czyli 8,5 tony czystego złota (128 milionów euro), pożyczonych bezzwrotnie z kasy miejskiej Warszawy i Banku Polskiego. Ten drenaż pogorszył sytuację ekonomiczną Kongresówki i był jeszcze jedną karą za powstanie.
Droga z cytadeli rzadko wiodła na wolność, częściej na śmierć na jej stokach lub syberyjskie zesłanie. W setną rocznice wybuchu Powstania Styczniowego w Pawilonie X utworzono muzeum, będące od 1990 roku częścią warszawskiego Muzeum Niepodległości.
Ekspozycje stałe jakie można zobaczyć w Muzeum Pawilonu X to: "Więźniowie X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej" oraz "Sybiracy 1940 - 1956"
Więcej zdjęć w galerii