Chciałbym zapoznać czytelników z bardzo interesującym muzeum, którego szkoda byłoby nie odwiedzić przejeżdżając krajową 74 z Piotrkowa w kierunku Kielc. Trzeba jedynie odbić drogą 728 na północ, do Sielpi Wielkiej - bardzo turystycznej miejscowości położonej nad jeziorem - sztucznym z resztą zbiornikiem, będącym niegdyś rezerwuarem wody dla opisanego niżej zakładu, dziś muzeum.
Na początek kilka słów o historii zakładu. Na fali reform postulujących unowocześnienie gospodarki w zawiązanym Królestwie Kongresowym, do działań rozwojowych zaangażowali się lokalni posiadacze ziemscy, Ci którzy dzięki posiadanemu kapitałowi byli w stanie tworzyć zręby tartaków, papierni, hut, odlewni, oraz innych pomniejszych zakładów rozsianych pośród okolicznych miejscowości. Ogólny plan uprzemysłowienia kraju zarysował Stanisław Staszic, opierając go na założeniach wyszydzanego dziś w Polsce, a zręcznie prowadzonego w Europie interwencjonizmu. Staszic uważał, że rola państwa nie może ograniczać się do administrowania. Wg niego, państwo jako dysponent funduszy powierzonych przez naród, operujący największym kapitałem powinno inwestować trwale w rozwój rodzimego przemysłu, wokół którego koncentruje się szereg spraw strategicznych związanych z zaopatrzeniem obywateli w dobra, pociągających za sobą rozwój nauki i technologii, kształtujących ład społeczny.
W 1824 ówczesny minister Skarbu, ks. Ksawery Drucki - Łubecki przybył do Sielpi Wielkiej. Po zbadaniu terenu i pozytywnej ocenie warunków oferowanych przez rzekę Czarną, wydał polecenie budowy. Na początku zbudowano młotownię. W 1925 rozpoczęto budowę zbiornika zaporowego, którego spiętrzone wody napędzały będą przez kolejne lata koła wodne zakładu. W tym lokalny ewenement: zachowane do dziś, największe w Europie koło wodne o średnicy ponad 8m, służące do napędu maszyn. Budowę pudlingarni i walcowni ukończono w 1842. Robotnikom zapewniono mieszkania, ich dzieci poszły do szkoły. Zbudowano również szpital.
Przebieg produkcji przebiegał następująco:
Porcje surówki (półproduktu z hut żelaza) uszlachetniano w piecach pudlarskich, gdzie po upłynnieniu metalu, zawarte w nim zbędne składniki (krzem, mangan, fosfor) ulegały utlenieniu (spalały się) polepszając kowalność i ciągliwość produktu. Otrzymywano masę żelazną, zbijaną następnie w bochny o masie 50-100kg, które następnie cięto na mniejsze bryły i kuto z nich na walcarkach blachy, pręty oraz koła. Siermiężna to była produkcja.
Oprócz zachowanych fragmentów wyposażenia dawnego zakładu, na hali zgromadzono wiele ciekawych maszyn, których próżno już dziś szukać w jakiejkolwiek innej fabryce. Ogromne tokarki, wiertarki sięgające pod sufit, nożyce do cięcia stali (wszystko na chodzie, nie boi się dotyku zwiedzających), ale także elementy turbin, oraz wczesnych prądnic i silników elektrycznych.
Frajdę sprawia oglądanie rozłożonego, wielkiego silnika okrętu morskiego. Można zobaczyć taki wał korbowy, który nie zmieści się w waszym pokoju, a same tłoki mają średnicę pralki.
Na wystawie ogólnej znajdują się ciekawe eksponaty techniczne, w tym jeden drobiazg związany z Płocką, sporo późniejszą fabryką.
- Stowarzyszenie TRADYTOR Forum Architektura Skanseny, Muzea
- Szukaj
- Stowarzyszenie
-
- Dzisiaj jest pt maja 10, 2024 2:48 am
- Strefa czasowa UTC+02:00
Muzeum Techniki Zagłębia Staropolskiego - Sielpia Wielka (pow. konecki)
Moderator: zbyszekg9
Przejdź do
- Regulamin, Informacje, FAQ
- ↳ Regulamin, FAQ
- Informator (aktualności)
- ↳ Stowarzyszenie TRADYTOR
- ↳ Planowane Wyprawy
- ↳ Informator lokalny
- ↳ Płock
- ↳ Sierpc
- ↳ Gostynin
- Zabytki militarne
- ↳ Fortyfikacje
- ↳ Twierdza Modlin
- ↳ Podziemia i fabryki
- ↳ Kompleks Riese
- ↳ Lotnictwo wojskowe
- ↳ Marynarka wojenna
- ↳ Militaria
- Architektura
- ↳ Rezydencje
- ↳ Zamki
- ↳ Pałace
- ↳ Dwory
- ↳ Obiekty sakralne
- ↳ Budowle kultowe i pamiątkowe
- ↳ Kapliczki i krzyże
- ↳ Pomniki
- ↳ Tablice pamiątkowe
- ↳ Budowle wodne
- ↳ Wieże ciśnień
- ↳ Mosty/wiadukty
- ↳ Zabudowania gospodarcze
- ↳ Wiatraki
- ↳ Młyny
- ↳ Spichlerze
- ↳ Folwarki
- ↳ Skanseny, Muzea
- ↳ Inne...
- ↳ Budynki mieszkalne
- ↳ Ratusze
- ↳ Bramy
- ↳ Wieże/Baszty
- ↳ Przemysłowe
- Martyrologia i Pamięć Narodowa
- ↳ Cmentarze wojenne i wojskowe
- ↳ Miejsca Narodowej Pamięci
- ↳ Mogiły i miejsca straceń
- ↳ Pomniki poległych, pomniki bohaterów
- ↳ Cmentarze cywilne
- ↳ Obozy i więzienia
- ↳ Niemieckie obozy koncentracyjne, niemieckie obozy zagłady
- ↳ Ślady poepidemiczne
- Peregrynacje
- ↳ Relacje z podróży
- ↳ Parki i ogrody
- ↳ Ciekawe miejsca
- ↳ Architektura natury
- ↳ Ciekawe wydarzenia
- Społeczności i kultury
- ↳ Ślady kultury żydowskiej
- ↳ Kirkuty
- ↳ Synagogi
- ↳ Inne zabytki materialne
- ↳ Ślady osadników i kolonistów
- ↳ Kościoły i domy modlitwy
- ↳ Cmentarze
- ↳ Osady
- Historia
- ↳ Historia
- ↳ Starożytność
- ↳ Średniowiecze
- ↳ Historia nowożytna
- ↳ I wojna światowa
- ↳ Międzywojnie
- ↳ II wojna światowa
- ↳ Po 1945 roku
- ↳ Archeologia
- ↳ Genealogia i heraldyka
- ↳ Legendy, mity, opowieści
- ↳ Biografie
- ↳ Pamiętniki, Wspomnienia
- Etnografia i przyroda
- ↳ Flora i fauna
- ↳ Etnografia
- ↳ Pomniki przyrody
- ↳ Powiat płocki
- ↳ Powiat sierpecki
- ↳ Propozycje pomników
- Wiedza i hobby
- ↳ Sztuka przetrwania czyli survival z Tradytorem
- ↳ Rekonstrukcje
- ↳ Grupy Rekonstrukcji Historycznej
- ↳ Eksploracja, sprzęt poszukiwawczy
- ↳ Identyfikacja
- ↳ Fotoplastikon
- ↳ Krótkofalarstwo
- ↳ Linki
- ↳ Zawartość zakładki "Publikacje" na stronie TRADYTORA
Kto jest online
Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 4 gości