Cmentarz parafialny - Stare Dłutowo (pow. działdowski)

[krzymen]

Stare Dłutowo – pow. działdowski, woj. warmińsko-mazurskie.
Ok. 1994 r. wieś Dłutowo podzielono na Stare Dłutowo i Nowe Dłutowo. Często zmieniała przydział administracyjny. Najpierw zabór pruski, później Księstwo Warszawskie, a od 1815 Królestwo Polskie (pow. mławski, woj. płockie), czyli ostatecznie zabór rosyjski. Po 1920 kilkakrotnie zmieniała województwo. We wsi znajduje się zespół parkowo-pałacowy. Pałac został wybudowany przez Konstantego Tabęckiego, ówczesnego właściciela majątku Dłutowo ok. 1850/51 r.
Przy wejściu na cmentarz parafialny znajduje się tablica, na której upamiętniono powstańców 1830 i 1863, którzy tu spoczywają. Znakomita inicjatywa, godna naśladownictwa

st.dlutowo.cm.par.001.JPG (79.1 KiB) Przejrzano 4348 razy

Muszę przyznać, że w naszym kraju dość rzadko pamięta się o ludziach, których groby zostały zlikwidowane z różnych powodów. W myśl zasady – nie ma grobu, to i nie ma „o kim/o czym pamiętać”… Tablicę ufundowali w 2024 r. mieszkańcy parafii Dłutowo. W głębi widać kaplicę grobową Tabęckich wzniesioną w 1853 r.

st.dlutowo.cm.par002.JPG (66.34 KiB) Przejrzano 4348 razy

Tablice epitafijne wmurowane w zewnętrzną ścianę kaplicy.

st.dlutowo.cm.par003.JPG (78.85 KiB) Przejrzano 4348 razy

W krypcie kaplicy spoczywają m.in.: major Franciszek Krępski zm. 01.10.1855, uczestnik wojen napoleońskich.

st.dlutowo.cm.par004.JPG (102.22 KiB) Przejrzano 4348 razy

oraz Michał Tabęcki zm. w 1859 r.

st.dlutowo.cm.par005.JPG (92.42 KiB) Przejrzano 4348 razy

Na zewnątrz, po drugiej stronie kaplicy, pochowano Marię Wrotnowską z domu Tabęcką zm. w 1908 r.
https://epdz.powiatdzialdowski.pl/wrotn ... ia-aniela/

st.dlutowo.cm.par006.JPG (75.78 KiB) Przejrzano 4348 razy

Grób rodziny Tabęckich i Osieckich zmarłych w XX i XXI w.

st.dlutowo.cm.par007.JPG (66.67 KiB) Przejrzano 4348 razy

[krzymen]

Cmentarz w Starym Dłutowie został niedawno powiększony od strony południowej. Stara część jest z trzech stron ogrodzona pełnym kamiennym murem. Od strony południowej został on rozebrany i tam można zobaczyć trochę starych grobów z przełomu XIX i XX w.

st.dlutowo2.cm.par001.JPG (110.23 KiB) Przejrzano 4278 razy

Dawniej były pod samym murem, a teraz za nimi jest nowa część cmentarza – jeszcze pusta …

st.dlutowo2.cm.par002.JPG (93.9 KiB) Przejrzano 4278 razy

Część południowo-zachodnia cmentarza – za kaplicą Tabęckich

st.dlutowo2.cm.par003.JPG (93.34 KiB) Przejrzano 4278 razy

Część środkowa – na wschód od kaplicy

st.dlutowo2.cm.par004.JPG (83.1 KiB) Przejrzano 4278 razy

Grób rodziny Nadratowskich. Na środkowym wysokim pomniku inskrypcje ku czci Marii z Charzyńskich Siemiętkowskiej (zm. 1898) i Ludwiki z Siemiętkowskich, I voto Liberadzkiej, II voto Nadratowskiej (1865-1910).

st.dlutowo2.cm.par005.JPG (78.65 KiB) Przejrzano 4278 razy

Grób Nowakowskich. Spoczywają tu Józef i Konstancja z Defańskich Nowakowscy. Upamiętniono tu także żołnierzy ZWZ aresztowanych przez Niemców i zamordowanych w Auschwitz w 1941 r.
Jana Nowakowskigo z Dłutowa (zginął 14.08.1941) - https://ofiary.auschwitz.org/victims/167870; Aleksandra Sadowskiego z Zielunia - https://ofiary.auschwitz.org/victims/199556 i Edwarda Karskiego ze Zdrojek - https://ofiary.auschwitz.org/victims/112498

st.dlutowo2.cm.par006.JPG (80.77 KiB) Przejrzano 4278 razy

Na grobie umieszczono także tablicę ku czci Pawła Nowakowskiego, syna Józefa i Konstancji.
http://zolnierze-niezlomni.pl/niezlomni ... wski-pawel

st.dlutowo2.cm.par007.JPG (101.88 KiB) Przejrzano 4278 razy

Paweł Nowakowski (ps. „Tata”, „Leśnik”, Wąs”, „Kryjak”) urodził się w Dłutowie. Od 1917 r. był członkiem POW i jako ochotnik uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej. Oficer rezerwy artylerii, wójt gminy Zieluń. Od 1940 w ZWZ. Komendant obwodu ZWZ w Działdowie, następnie w AK. Mianowany kapitanem. W 1946 dowódca Batalionu „Znicz” Ruchu Oporu Armii Krajowej.
Trochę dalej znajduje się grób Tekli i Teofila Stachyrów.

st.dlutowo2.cm.par008.JPG (83.95 KiB) Przejrzano 4278 razy

Upamiętniono tam ich synów zamordowanych w obozie Auschwitz w Oświęcimiu w 1941 r.
Juliana - https://ofiary.auschwitz.org/victims/217583, Lucjana - https://ofiary.auschwitz.org/victims/217585, https://epdz.powiatdzialdowski.pl/kalen ... pnia-1941/ i Konstantego - https://ofiary.auschwitz.org/victims/217584

[krzymen]

st.dlutowo3.cm.par.001.JPG (108.94 KiB) Przejrzano 4228 razy

W północnej części cmentarza znajduje się grób majora Gorgoniusza Trzcińskiego, kawalera Krzyża Złotego Virtuti Militari, weterana powstań listopadowego i styczniowego. Jest on wymieniony na tablicy znajdującej się przy wejściu na cmentarz.
https://witonia-historia.nsfera.pl/rodz ... inski.html

st.dlutowo3.cm.par002.jpg (58.97 KiB) Przejrzano 4228 razy

Niedaleko, po tej samej stronie alei, jest grób Lucjana Brochockiego.

st.dlutowo3.cm.par003.jpg (70.16 KiB) Przejrzano 4228 razy

Lucjan Edward Brochocki urodził się ok. 1838 r. Był synem Karola Brochockiego, inżyniera dróg i mostów, byłego oficera Korpusu Inżynierów, uczestnika powstania listopadowego. W 1862 r. kształcił się w Polskiej Szkole Wojskowej we Włoszech, w Genui i w Cuneo. W powstaniu dowodził kompanią strzelców. Został ciężko ranny w bitwie pod Chromakowem 09.08.1863 r. Leczony był w Poniatowie i tam odnalazła go jego narzeczona, Aleksandra Azanczenska (lub Azanczewska). Brochocki zmarł 31.08.1863 r. Ciało zmarłego zostało zabrane przez narzeczoną i pochowane w Dłutowie.
Dwaj absolwenci Polskiej Szkoły Wojskowej w Cuneo - Lucjan Brochocki (1838- zmarł od ran odniesionych w bitwie pod Chromakowem) i Herkulan Karpowicz (powieszony w Wilnie w maju 1864)

Brochocki.trad1862.jpg (39.45 KiB) Przejrzano 4228 razy

W środkowej części cmentarza, przy wschodniej alei, znajduje się mogiła Edmunda Kwiatka, żołnierza WP, który zginął podczas przeprawy przez Wkrę (Działdówkę) w 1939 r. Odcinek od m. Zakrzewo – Nowy Dwór – Lidzbark Welski – do m. Leźno obsadziła Nowogródzka Brygada Kawalerii gen. Andersa. W dniach 1-4 września toczyły się walki patroli. 3 i 4 września, w związku z ciężką sytuacją 20 DP pod Mławą, pułki Nowogródzkiej BK dostały rozkaz odwrotu. Edmund Kwiatek mógł służyć w 25 lub 27 pułku ułanów.

st.dlutowo3.cm.par004.JPG (80.88 KiB) Przejrzano 4228 razy

Grobami Lucjana Brochockiego i Edmunda Kwiatka opiekują się uczniowie Szkoły Podstawowej im. Henryka Sienkiewicza w Starym Dłutowie.
https://spdlutowo.edupage.org/text5/?subpage=21