Cmentarz katolicki - Raciąż (pow. płoński)

[zbyszekg9]

Cmentarz rzymskokatolicki powstał w XIX wieku. Znajduje się tu wiele nagrobków z XIX i początku XX wieku.

DSC_0037.JPG (143.03 KiB) Przejrzano 2940 razy

DSC_0038.JPG (119.61 KiB) Przejrzano 2940 razy

DSC_0041.JPG (98.81 KiB) Przejrzano 2940 razy

DSC_0045.JPG (130.4 KiB) Przejrzano 2940 razy

DSC_0046.JPG (120.52 KiB) Przejrzano 2940 razy

DSC_0047.JPG (108.04 KiB) Przejrzano 2940 razy

DSC_0057.JPG (157.39 KiB) Przejrzano 2940 razy

DSC_0061.JPG (93.58 KiB) Przejrzano 2940 razy

DSC_0062.JPG (112.37 KiB) Przejrzano 2940 razy

DSC_0072.JPG (103.77 KiB) Przejrzano 2940 razy

Najstarsze znalezione przeze mnie nagrobki pochodzą z 1852 i 1855 roku.

DSC_0059.JPG (113.14 KiB) Przejrzano 2940 razy

DSC_0060.JPG (93.86 KiB) Przejrzano 2940 razy

DSC_0073.JPG (114.96 KiB) Przejrzano 2940 razy

DSC_0074.JPG (133.48 KiB) Przejrzano 2940 razy

Ponadto na cmentarzu znajduje się miejsce pamięci poświęcone poległym w obronie ojczyzny w 1939 r. Być może (informacja jest dość oszczędna) jest to pomnik żołnierzy Wojska Polskiego. W czasie odwrotu armii „Modlin” z pozycji mławskiej w dniach 4-5 września 1939 roku w rejonie Raciąża, w wyniku nalotów lotniczych zginęło kilku żołnierzy polskich, którzy zostali pochowani na cmentarzu parafialnym.

DSC_0035.JPG (88.71 KiB) Przejrzano 2940 razy

DSC_0036.JPG (115.29 KiB) Przejrzano 2940 razy

Inne mogiły które zwracają uwagę:

DSC_0067.JPG (131.62 KiB) Przejrzano 2940 razy

DSC_0068.JPG (114.39 KiB) Przejrzano 2940 razy

DSC_0069.JPG (120.52 KiB) Przejrzano 2940 razy

DSC_0070.JPG (134.86 KiB) Przejrzano 2940 razy

[Majsterek]

W latach czterdziestych podjęto próby sporządzenia ewidencji grobów wojennych. Było to robione przez lokalne komórki komunistycznej władzy, jak cię mogę, na odwal się - jest to dokumentacja nie pełna i niestandaryzowana. Na temat cmentarza w Raciążu zachował się jednak następujący dokument:

grobownictwo_wojenne_sierpecki(15) Raciąż - Kopia.jpg (55.32 KiB) Przejrzano 1062 razy

Proszę osoby zorientowane o pomoc w zweryfikowaniu, czy rzeczona w powyższym dokumencie mogiła trzydziestu osób cywilnych znajduje się jeszcze na cmentarzu. Na podstawie załączonego skanu można pokusić się o zlokalizowanie i potwierdzenie mogiły żołnierskiej. Brak jest wzmianki o przynależności poległych żołnierzy pochowanych w mogile 2 do konkretnego oddziału. Dokumentacja jest słaba. Dla całego powiatu sierpeckiego zawiera raptem opis 10 miejsc, gdzie w Rejestrze Miejsc i Faktów Zbrodni (...) mamy co najmniej 50 wpisów identyfikujących zdarzenia z rejonu tego powiatu.

Lista poległych podobno była w załączeniu, ale jej nie było (w teczce). Mamy tylko dopisek, że znajdują się w mogile zwłoki zmarłych wskutek ran i zabitych w czasie nalotów w 1939r.

[krzymen]

Cześć Majsterku,
Na cmentarzu w Raciążu byłem kilka lat temu. Mogiła żołnierzy WP jest w dobrym stanie. Podobno spoczywa tam 4 żołnierzy. Jeżeli chodzi o ofiary bombardowań, to takiej mogiły wtedy nie znalazłem i nigdzie nie ma o niej żadnych informacji ... Możliwe, że w tę sobotę lub niedzielę będę przejazdem przez Raciąż, to postaram się wpaść na cmentarz. Dobrze, że załączyłeś plan, bo wiadomo, gdzie szukać, a cmentarz nie jest duży.
Pozdrawiam
Krzysztof

[krzymen]

Cześć Majsterku,
Byłem w niedzielę w Raciążu i wpadłem na cmentarz. Ostatni raz byłem tam w 2012. Mogiła żołnierzy jest nadal w tym samym miejscu czyli na prawo od głównego wejścia. Nic się tam nie zmieniło – jeżeli nie liczyć faktu, że orzeł stracił głowę i koronę a także trochę piór i szpony.

Raciaz1939.JPG (51.91 KiB) Przejrzano 956 razy

Szukałem mogiły cywilów i niczego nie znalazłem. Spotkałem kilku sympatycznych mieszkańców Raciąża, którzy znają ten cmentarz i historię swego miasta. Jeden z nich zaprowadził mnie do redaktora serwisu Wirtualne Muzeum Ziemi Raciąskiej.
www.muzeum.umraciaz.pl
Miałem zatem okazję porozmawiać o historii cmentarza z osobą zbierają informacje o przeszłości Raciąża.

Parę faktów. Raciąż był bombardowany 03.09.1939. Bomby spadły w okolicy dworca kolejowego. Oddziały niemieckie zajęły miasto bez walki 5-6 września.
Pierwszy nagrobek na mogile żołnierzy postawiono w 1939 r. lub w 1940. Był prawdopodobnie pozbawiony napisów. Został później zniszczony przez Niemców. Mogiła znajdowała się wówczas z boku cmentarza – za nią i obok niej nie było innych grobów.
W bazie straty.pl (prowadzonej przez IPN) znalazłem tylko jedno nazwisko pochowanego tu żołnierza.
PUDEŁKO, imię nieznane, szeregowiec, 79 pp, 20 DP, poległ 14.09.1939 w rejonie Raciąża. Pochowany MZ Raciąż.
Jeżeli chodzi o liczbę pochowanych cywilów, to moi rozmówcy twierdzili, że było ich 13-15, a nie 30.
Nikt jednak mogiły zbiorowej nie pamięta. Nie miałem czasu na dokładne „przeczesanie” podejrzanych kwater, ale widać tam prawie same nowe nagrobki i daty z lat 1970-1980 …
Spróbuję to jeszcze sprawdzić, bo jeżeli wśród zabitych byli mieszkańcy Raciąża, to mogiła mogła zostać „rozparcelowana” na współczesne groby rodzinne. Po prostu mogli dochować członków rodzin zabitych i mogiła zbiorowa straciła status grobu wojennego … Może jakaś data z 1939 r. się tam zachowała na którymś pomniku ?
I jeszcze jedno – w połowie lat trzydziestych na cmentarzu parafialnym w Raciążu znajdowała się kwatera z I wojny światowej – 31 żołnierzy niemieckich i 33 żołnierzy rosyjskich. Nie ma po niej śladu.
Na koniec fotografia z 2012 – grób Wacława Łaskiego, zarządcy majątku Sierakowo (2 km na wschód od cmentarza). Został zamordowany przez Niemców 19.01.1945 w więzieniu w Sierpcu. Mogiła w dobrym stanie.

raciaz45.km3.jpg (73.65 KiB) Przejrzano 956 razy

[Majsterek]

Cześć. Dziękuję Krzysztofie za konkrety i szybkie działanie. Dokument który zamieściłem datowany jest na rok 1949, czyli raczej po powojennych ekshumacjach, chociaż co do tego nie można mieć żadnej pewności. Tak czy inaczej w tamtym roku taka mogiła zbiorowa ofiar cywilnych musiała istnieć, pytanie do kiedy. Najstarsi mieszkańcy Raciąża jedynie taką wiedzę mogą posiadać. Zrobił nam się rok 2024, lata lecą, coraz mniej świadków.

Z innych grobów ofiar cywilnych, nie odnotowanych jeszcze w tym wątku:

• Antoni Małecki, l. 26 z Raciąża - rozstrzelany przez Niemca, kierownika mleczarni za nielegalny ubój i handel. Ciekawe, jak się ten kierownik nazywał (październik 1944).
• Antoni Kuciński, l. 56, rolnik zamieszkały przy ul. Zawada, oraz dwóch partyzantów których ukrywał. Rozstrzelani przez SS (08.01.1945).

Być może gdzieś te groby jeszcze są. Będąc w Raciążu odwiedzę ten cmentarz i połapię współrzędne, żeby nikt już nie szukał. W miarę możliwości proszę o koordynaty opisywanych grobów na cmentarzach, jak my tego nie zrobimy, nikt już tego nie dotknie.

Poległych podaję za Rejestrem Miejsc i Faktów (...) woj. ciechanowskie