Tradytor | forum

Stare Dłutowo – pow. działdowski, woj. warmińsko-mazurskie.
Ok. 1994 r. wieś Dłutowo podzielono na Stare Dłutowo i Nowe Dłutowo. Często zmieniała przydział administracyjny. Najpierw zabór pruski, później Księstwo Warszawskie, a od 1815 Królestwo Polskie (pow. mławski, woj. płockie), czyli ostatecznie zabór rosyjski. Po 1920 kilkakrotnie zmieniała województwo. We wsi znajduje się zespół parkowo-pałacowy. Pałac został wybudowany przez Konstantego Tabęckiego, ówczesnego właściciela majątku Dłutowo ok. 1850/51 r.
Przy wejściu na cmentarz parafialny znajduje się tablica, na której upamiętniono powstańców 1830 i 1863, którzy tu spoczywają. Znakomita inicjatywa, godna naśladownictwa Muszę przyznać, że w naszym kraju dość rzadko pamięta się o ludziach, których groby zostały zlikwidowane z różnych powodów. W myśl zasady – nie ma grobu, to i nie ma „o kim/o czym pamiętać”… Tablicę ufundowali w 2024 r. mieszkańcy parafii Dłutowo. W głębi widać kaplicę grobową Tabęckich wzniesioną w 1853 r. Tablice epitafijne wmurowane w zewnętrzną ścianę kaplicy. W krypcie kaplicy spoczywają m.in.: major Franciszek Krępski zm. 01.10.1855, uczestnik wojen napoleońskich. oraz Michał Tabęcki zm. w 1859 r. Na zewnątrz, po drugiej stronie kaplicy, pochowano Marię Wrotnowską z domu Tabęcką zm. w 1908 r.
https://epdz.powiatdzialdowski.pl/wrotn ... ia-aniela/ Grób rodziny Tabęckich i Osieckich zmarłych w XX i XXI w.

Cmentarz w Starym Dłutowie został niedawno powiększony od strony południowej. Stara część jest z trzech stron ogrodzona pełnym kamiennym murem. Od strony południowej został on rozebrany i tam można zobaczyć trochę starych grobów z przełomu XIX i XX w. Dawniej były pod samym murem, a teraz za nimi jest nowa część cmentarza – jeszcze pusta … Część południowo-zachodnia cmentarza – za kaplicą Tabęckich Część środkowa – na wschód od kaplicy Grób rodziny Nadratowskich. Na środkowym wysokim pomniku inskrypcje ku czci Marii z Charzyńskich Siemiętkowskiej (zm. 1898) i Ludwiki z Siemiętkowskich, I voto Liberadzkiej, II voto Nadratowskiej (1865-1910). Grób Nowakowskich. Spoczywają tu Józef i Konstancja z Defańskich Nowakowscy. Upamiętniono tu także żołnierzy ZWZ aresztowanych przez Niemców i zamordowanych w Auschwitz w 1941 r.
Jana Nowakowskigo z Dłutowa (zginął 14.08.1941) - https://ofiary.auschwitz.org/victims/167870; Aleksandra Sadowskiego z Zielunia - https://ofiary.auschwitz.org/victims/199556 i Edwarda Karskiego ze Zdrojek - https://ofiary.auschwitz.org/victims/112498 Na grobie umieszczono także tablicę ku czci Pawła Nowakowskiego, syna Józefa i Konstancji.
http://zolnierze-niezlomni.pl/niezlomni ... wski-pawel Paweł Nowakowski (ps. „Tata”, „Leśnik”, Wąs”, „Kryjak”) urodził się w Dłutowie. Od 1917 r. był członkiem POW i jako ochotnik uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej. Oficer rezerwy artylerii, wójt gminy Zieluń. Od 1940 w ZWZ. Komendant obwodu ZWZ w Działdowie, następnie w AK. Mianowany kapitanem. W 1946 dowódca Batalionu „Znicz” Ruchu Oporu Armii Krajowej.
Trochę dalej znajduje się grób Tekli i Teofila Stachyrów. Upamiętniono tam ich synów zamordowanych w obozie Auschwitz w Oświęcimiu w 1941 r.
Juliana - https://ofiary.auschwitz.org/victims/217583, Lucjana - https://ofiary.auschwitz.org/victims/217585, https://epdz.powiatdzialdowski.pl/kalen ... pnia-1941/ i Konstantego - https://ofiary.auschwitz.org/victims/217584

W północnej części cmentarza znajduje się grób majora Gorgoniusza Trzcińskiego, kawalera Krzyża Złotego Virtuti Militari, weterana powstań listopadowego i styczniowego. Jest on wymieniony na tablicy znajdującej się przy wejściu na cmentarz.
https://witonia-historia.nsfera.pl/rodz ... inski.html Niedaleko, po tej samej stronie alei, jest grób Lucjana Brochockiego. Lucjan Edward Brochocki urodził się ok. 1838 r. Był synem Karola Brochockiego, inżyniera dróg i mostów, byłego oficera Korpusu Inżynierów, uczestnika powstania listopadowego. W 1862 r. kształcił się w Polskiej Szkole Wojskowej we Włoszech, w Genui i w Cuneo. W powstaniu dowodził kompanią strzelców. Został ciężko ranny w bitwie pod Chromakowem 09.08.1863 r. Leczony był w Poniatowie i tam odnalazła go jego narzeczona, Aleksandra Azanczenska (lub Azanczewska). Brochocki zmarł 31.08.1863 r. Ciało zmarłego zostało zabrane przez narzeczoną i pochowane w Dłutowie.
Dwaj absolwenci Polskiej Szkoły Wojskowej w Cuneo - Lucjan Brochocki (1838- zmarł od ran odniesionych w bitwie pod Chromakowem) i Herkulan Karpowicz (powieszony w Wilnie w maju 1864) W środkowej części cmentarza, przy wschodniej alei, znajduje się mogiła Edmunda Kwiatka, żołnierza WP, który zginął podczas przeprawy przez Wkrę (Działdówkę) w 1939 r. Odcinek od m. Zakrzewo – Nowy Dwór – Lidzbark Welski – do m. Leźno obsadziła Nowogródzka Brygada Kawalerii gen. Andersa. W dniach 1-4 września toczyły się walki patroli. 3 i 4 września, w związku z ciężką sytuacją 20 DP pod Mławą, pułki Nowogródzkiej BK dostały rozkaz odwrotu. Edmund Kwiatek mógł służyć w 25 lub 27 pułku ułanów. Grobami Lucjana Brochockiego i Edmunda Kwiatka opiekują się uczniowie Szkoły Podstawowej im. Henryka Sienkiewicza w Starym Dłutowie.
https://spdlutowo.edupage.org/text5/?subpage=21