Obóz pracy - Szczechowo, Rydzewo (pow. sierpecki)

Obozy koncentracyjne, pracy, przejściowe i inne
Awatar użytkownika
Majsterek
Administrator - Stowarzyszenie
Posty: 947
Rejestracja: pn lis 15, 2010 11:20 pm

Obóz pracy - Szczechowo, Rydzewo (pow. sierpecki)

Postautor: Majsterek » sob lis 01, 2014 9:36 am

W lesie koło Szczechowa można znaleźć doły (leje) o średnicy ok 10m, głębokie na 3-4m. Są to ślady po bitwie jaka rozegrała się tu między Niemcami a Wojskami Armii Czerwonej, już po "wyzwoleniu" Sierpca. Tak przynajmniej twierdzą przedstawiciele lokalnej społeczności.

Mnie w pierwszym momencie zaciekawiło jednak, że do każdego "leja" jest przynajmniej jedno wejście (doły otoczone nasypami, przerwy w nasypach jak w przypadku ziemianek). Podpowiadało mi to, że być może były to jakieś ziemianki.
Załączniki
a2.png
a2.png (1.59 MiB) Przejrzano 10108 razy
Awatar użytkownika
UBOOT
Moderator globalny - Stowarzyszenie
Posty: 1374
Rejestracja: wt sie 25, 2009 9:09 pm
Lokalizacja: Płock-Mańkowo
Kontakt:

Re: Pole bitwy(?) - Szczechowo (pow. sierpecki)

Postautor: UBOOT » sob lis 01, 2014 10:18 am

Na Józefowie, też jest mnóstwo taki dołów i tez mają wjazdy. Okazało się że ludzie kopali tam piasek do budowy domów. Może to ten kierunek ?
Awatar użytkownika
Majsterek
Administrator - Stowarzyszenie
Posty: 947
Rejestracja: pn lis 15, 2010 11:20 pm

Ślady obozu pracy w lesie koło Rydzewa (pow. sierpecki)

Postautor: Majsterek » sob lis 24, 2018 7:45 pm

Ostatnio wybraliśmy się w lasy okolic Rydzewa w poszukiwaniu śladów grobów osób poległych podczas niewolniczej pracy przy kopaniu tutejszych umocnień. Lasy na odcinku 6km, od Rydzewa do Szczutowa rozcinają rowy przeciwpancerne oraz zygzakowate linie okopów. Prace ziemne wykonywane ręcznie na tak rozległym obszarze wymagały zaangażowania pokaźnej roboczej siły żywej. Niestety nie obyło się bez tragedii, niemieckiego bestialstwa i wynaturzeń godnych nadludzi zza Odry. W emocjonalnej rozmowie z najstarszą mieszkanką Rydzewa dowiedzieliśmy się, że ludzie kopiący rowy, zwożeni z najróżniejszych wsi Mazowsza, nie otrzymywali od swych katów pokarmu. Jedyne pożywienie uzyskiwali ci niewolnicy od miejscowych Polaków, co wiązało się z ryzykiem co najmniej włączenia w szereg przymusowych pracowników. Jako mała dziewczynka pomagała mamie gotować zupę z buraków dla ludzi pracujących na okopach. Nie obyło się bez ofiar. Właśnie jednego z grobów więźniów tego "obozu pracy" szukaliśmy.
DSC_0004.JPG
Umocnienia w lesie koło Rydzewa
DSC_0004.JPG (203.75 KiB) Przejrzano 9978 razy
DSC_0006 (2).JPG
Umocnienia w lesie koło Rydzewa
DSC_0006 (2).JPG (220.72 KiB) Przejrzano 9978 razy
DSC_0007 (2).JPG
Pozostałości ziemianki(?) w lesie koło Rydzewa
DSC_0007 (2).JPG (210.13 KiB) Przejrzano 9978 razy

Obiekt utrwalił się w pamięci mieszkańców wioski jako ziemna mogiłka z brzozowym krzyżem. W latach `80 zajmowali się nim podobno mieszkańcy leśnego przysiółka, nieopodal okopów. Dziś niestety po ich zabudowaniach pozostały tylko resztki walącego się komina w gruzach małego domku. Sami opuścili już ten świat. Z ich śmiercią grób zaczął się zacierać, coraz mniej ludzi pamiętało gdzie się znajdował. Naszym przewodnikiem był syn wspomnianej starszej Pani, sam już zaawansowany w latach. Grób w jego pamięci rysował się dość czytelnie, ale niestety las przez lata zmienił się i odszukanie czegokolwiek okazało się trudniejsze niż sam przypuszczał. Zasięg poszukiwań udało się jednak zawęzić do konkretnego obszaru. Odwiedzimy jeszcze to miejsce.
Uwagę przykuł jednak inny ważny szczegół. Wspólnie przyjrzeliśmy się wspomnianym wcześniej dołom w lesie. Uznawaliśmy je dotychczas za pozostałości po ostrzale artyleryjskim lub bombardowaniu, a Michał sugerował że wydobywano tu piasek. Wszystkie te przypuszczenia są błędne. Po pierwsze doły mają wyraźne wejścia, leżące w linii średnicy, nie nakładają się na siebie, co wyklucza pozostałość po bombardowaniu (ryzykowne byłoby założenie że bomby bądź pociski spadały w równych odstępach, nigdy nie trafiając blisko poprzedniego). Najważniejsze jest jednak podobieństwo do innego pola dołów, z pobliskiej okolicy. W nieodległym, podsierpeckim Mieszczku znajdował się udokumentowany, i już u nas wspominany obóz jeniecki. Podobieństwo zastanych tam obiektów, również w zakresie wejść w osi głównej dołów nie pozostawia wątpliwości. Oceńcie sami dwa poniższe zobrazowania ze skaningu laserowego:
oboz_rydzewo.png
Ziemianki w lesie koło Rydzewa
oboz_rydzewo.png (1.15 MiB) Przejrzano 9995 razy
Screenshot_1.png
Pozostałości po obozie jenieckim w Mieszczku pod Sierpcem
Screenshot_1.png (937 KiB) Przejrzano 9995 razy
Podobne obiekty znajdziemy w dalszej części tego samego lasu, bliżej Mościsk, na terenie dawnego folwarku Lipniak:
oboz_lipniak.png
Ziemianki w lesie Lipniak
oboz_lipniak.png (1.24 MiB) Przejrzano 9995 razy
Mamy więc ciekawe znalezisko - najprawdopodobniej pozostałości ziemianek w których koczowali niewolnicy. Jakimś zbiegiem okoliczności nie znalazło opisu w znanej mi literaturze. Choć o wykorzystywaniu więźniów lokalnych, niemieckich obozów pracy do kopania umocnień można wyczytać w wielu publikacjach i jest to temat na tyle oczywisty że często wręcz pomijany. Może stąd brak informacji o tym konkretnym miejscu. Warto będzie się tam jeszcze wybrać, może trafem tradytorowego szczęścia, które nieraz nas nie zawodziło, znajdziemy to czego szukamy, albo jeszcze coś.
Przebieg umocnień dokumentuję na naszych mapach (trzeba włączyć warstwy w grupie "foryfikacje").
Awatar użytkownika
Majsterek
Administrator - Stowarzyszenie
Posty: 947
Rejestracja: pn lis 15, 2010 11:20 pm

Re: Obóz pracy - Szczechowo, Rydzewo (pow. sierpecki)

Postautor: Majsterek » wt gru 04, 2018 10:35 pm

W sprawie obozu, ale i nie tylko, udało się porozmawiać z jednym z ostatnich świadków. Z uwagi na względy ochrony danych, pozostawię jej personalia do ujawnienia dopiero gdy zbierzemy wspomnienia w formie adekwatnej do ich wartości. A będzie to wartościowy zbiór. Osoba ta, zamieszkuje w nieodległej miejscowości, urodzona w 1933 chętnie opowiada o tym co widziała, czego doświadczyła, i z ogromny szacunkiem odnosi się do swoich zmarłych rodziców. Myślę że poniższy fragment bardzo długiej rozmowy zwróci uwagę czytelników na pewne aspekty relacji polsko - niemieckich podczas okupacji. Dobrze że służy jej pamięć i pogoda ducha, czerpana chyba z tego, że przeżyła. Rozmawiając z nią, mieliśmy wrażenie, jakby czekała na kogoś kto jej wysłucha, odbierze jej wciąż żywe wspomnienia.
J - Majsterek, K - świadek, A - osoba z najbliższej rodziny świadka pisze: K: Trzeba powiedzieć, koło 100 osób, Polaków uratowali moi rodzice, Ja byłam mała, siedem lat.
J: Sytuacja była taka że przywozili masę ludzi z całego powiatu i nie tylko,
K: Tak, oni tam kopali, to byli z tych, z więźniów, kopali okopy, to byli Polacy,
J: Polacy, a Żydzi na przykład, zdarzali się?
K: Nie wiem, nie pytalim się Panie.
J: Bo i takie są domniemania że z Płocka przywozili z Getta na roboty,
K: Być może, bo już prosili nas żeby wszystkim ludziom nie dawać, Panie jak jedli ten kocioł brukwi czy buraków i jak ten człowiek miał to jeść. Właśnie, muszę Panu powiedzieć szczerze, że to jest na prawdę, moi rodzice byli przecież zagrożeni przecież za takie coś, ale Polak Polakowi musi zawsze pomóc i ręki podać (...) Panie, nas oskarżyli, bo taki człowiek też uciekł z więzienia (obozu), stoi pod stodołą, trzyma różaniec w ręku modli się, zmókł, rodzice schowali go (...) u nas to było że Panie tam co noc ktoś się chował. To niestety, oskarżyli nas, że by byli nas wszystkich wybili, dzieci i wszystkich. Cztery razy Gestapo było,
J: Tutaj?
K: Nie, tutaj to nie, bo ja mieszkałam na Szczechowie, co ja miałam, siedem lat, Panie.
J: Pani mówiła że jak w czasie wojny, jak Pani mieszkała na Szczechowie
K: tak,
J: to była Pani na usługach u jakiejś Niemki?
K: Tak, u Winterki (Binterki?), nazywała się Binterka, na pęku słomy spałam, tam byłam na Szczechowie. Jak mnie wzięła, to cały dzień na słońcu, a jak przyszłam gdzieś na południe z pola, to musiałam wodę, po prostu, ciągnąć kulu ze suń, osiem lat miałam, pamiętam, i musiałam te drzewa wszystkie, Panie, ja już ledwo chodziłam, bo na pęku słomy, ni przykryta ni nic, no i co takie spanie? Dla takiego dzieciaka, prawda?
J: Tak.
K: I, Panie, suchego chlebka, kromeczka i koniec, nie ma.
J: I to było na siłę, poprostu od matki Panią zabrali?
K: Tak, na siłę, panie, na siłę - to nie było to, wszystko u nich wolno było, nawet i zabić. A to co by było, długo to by ze mną trwało? Już później puściła mnie bo już chodzić nie mogłam. Zapalenie płuc, ten, artretyzm miałam w nogach. Gdzie byli lekarze? Prosiłam matkę, żeby mnie uśpili jakoś, no nie mogłam wytrzymać. Ale matka zaczęła płakać. Nie! - powiedziałam, no jeśli matka ma nade mną płakać (ze łzą w oku), to niech ja cierpię. Moja matka bardzo też dobra była, religijni ludzie byli. Także wie Pan, u nas się dużo (...)
J: A jeszcze niech Pani powie, bo ten temat mnie zainteresował, na tym Szczechowie, dużo tych Niemców tam było o których pracowali Polacy?
K: A oczywiście, zabierali na siłę.
J: To nie było tak że Pani była jedna tam przydzielona z jakiegoś tam powodu?
K: Ale skąd, Panie. Pierwsze nas do szkoły niemieckiej posyłali, to mówię Panu że na prawdę troszeczkę ja to łapałam z niemieckiego i słowa i tak dalej że rozumiałam o co chodzi. I proszę Pana, to że to przechodziłam, i właśnie, Panie, przeżyłam jakoś. Potem jak rosyjskie wojska weszły, zaczęłam tak dopiero chodzić o kuli, o tym, że jakoś, jakoś doszłam do celu. Ale to przy pomocy jak to mówią, boskiej, bo chyba tak to już bym była nie żyła.
No i widzicie Państwo, matka ugotowała śniadania, a oni po tym lesie, bo tam lasy dziś są, to przyszli do nas - nie wiem te budynki nawet tam są. Ale przyszli, to matka jednak każdemu choć te zupę...
J: Tym okopnikom?
K: Tak. Myśmy piekli chleb (później już trochę matce pomagałam), to mówię Panu, że codziennie po prostu się chleb piekło.
J: Czyli to było tak że nie była Pani cały czas u tej Niemki?
K: Ba, jak już odeszłam, bo już nie mogłam chodzić. Pamiętam to później że Ruski weszli, to nawet przyjechali, rozmawiali po rusku, i tam gdzie te okopy były, to już nie można było przejechać.
J: Zagrodzili teren?
K: Niby nie, wie Pan, tego nie zrobili, nie zdążyli. Tam nie wolno było chodzić. To że tych ludzi ratowalim, po prostu, mieliśmy swój piec.
J: Nosiliście im do tego obozu?
K: Nie kochany, oni do nas przychodzili.
J: A tam nie wolno było pójść?
K: Panie, jakbym przyszli, to i my zginelibym. Oni już czuwali nad tym. Ale na szopie to codziennie spali.
J: Po kryjomu?
K: Tak, siano było.
J: To byli ludzie przeważnie młodzi, czy różnego wieku?
K: No byli różnego wieku, tak trzeba powiedzieć jak jest, i starsi i młodzi. Mojego brata też...
J: Były wśród nich kobiety?
K: Wie Pan, nie, nie widziałam, tylko byli mężczyźni. Toć Panie, mój brat też, wzięli go na okopy z ojcem, to tak go stłukli że poszedł się gdzieś wody napić do rowu.
J: Wracając do tych okopów...
K: Były od nas niedaleko, na Dąbkowej Parowie. A tu gdzie ten człowiek też przyszedł, bo widzieli że budynki liche, to Polacy mieszkają, no i właśnie przyszli, przyszedł, schowalim go za taki piec (...) No i właśnie ich bardzo też bili, krzywdzili, bo mówili to. I prosili już: "nie dajcie wszystkim bo sami nie będziecie mieli". Ale matka i ojciec nie patrzyli na to. Nawet może nam nie starczyło, ale ludziom trzeba dać. Wie Pan co, nawet chyba z Bieżunia też był jeden człowiek, ten co nawet sąsiadka oskarżyła nas. Przyszła, a zobaczyła że my dalim im schowanie, doniosła Niemcom. Ziomkowska.
J: Niektórzy uznali, że jak Niemcom będą na rękę, to od Niemców mogą oczekiwać na jakieś lepsze traktowanie, i to przeważnie z tego powodu te sytuacje miały miejsce.
K: Być może. Prawdę ma Pan. Ona chodziła do Niemki.
J: Podobne sytuacje się zdarzają.
K: Tak.
A: Nawet i dzisiaj.
K: Jak nawet chodziłam do szkoły, Binter był, ten cały sołtys tam ich, Niemiecki, to mówię szczerzę, dostałam za to że się spóźniłam - to tłukł tak że krew pryskała, po głowach. Na prawdę bez litości, tak bił. Później po wojnie, bo ojca pobił...
A: Chcieli go dorwać. On sobie wykopał koło domu ziemiankę i się schował, czekał aż Rosjanie przejdą. A później uciekł gdzieś.
K: Nie kochany, uciekali Niemcy, całymi furmankami. Binter, te nazwisko pamiętam, bo chodziłam, przymusowo wzięli nas do szkoły, żeby nas nauczyć żeby Niemcom służyć. Rozmawiali po niemicku, żeby ten człowiek, Polak, po prostu, od dzieciaka służył.
J: Udało się ustalić, co się po froncie z nim stało?
K: Zaraz Panu powiem, nie wiem. Przyszedł, bo ojca bardzo pobił, mojego i później przyszedł przepraszać. Już Ruski weszli. I przyszedł przeprosił, żeby mu darował. Ojciec machnął ręką, bo co miał powiedzieć, co miał zrobić.
A: Inni nie darowali, donieśli.
K: Ale jednak, Ojce nie zginęli i my wychowaliśmy się. Jak było tak było, choć ciężko, Panie, co tam dzieciak osiem lat miał zrobić.
Awatar użytkownika
PeterN
Posty: 3
Rejestracja: śr gru 15, 2010 6:59 am

Re: Obóz pracy - Szczechowo, Rydzewo (pow. sierpecki)

Postautor: PeterN » ndz lut 24, 2019 10:08 am

Witajcie po długiej przerwie.
Wpiszcie sobie w Google: celta fińska.
Pozdrawiam.
Awatar użytkownika
Majsterek
Administrator - Stowarzyszenie
Posty: 947
Rejestracja: pn lis 15, 2010 11:20 pm

Re: Obóz pracy - Szczechowo, Rydzewo (pow. sierpecki)

Postautor: Majsterek » sob lut 01, 2020 12:40 pm

W ramach rozpoznania terenu, udało się ładnie zestawić stare mapy i położenie obozu z nowych zobrazowań. Widać że ziemianki były kopane pod osłoną młodego wtedy lasu. Cały obszar obozu mieścił się w obrysie młodnika.
Rydzewo1.jpg
Obóz pracy - Szczechowo, Rydzewo (pow. sierpecki)
Rydzewo1.jpg (264.94 KiB) Przejrzano 7492 razy
Ryszewo2.jpg
Obóz pracy - Szczechowo, Rydzewo (pow. sierpecki)
Ryszewo2.jpg (260.4 KiB) Przejrzano 7492 razy
Kolejnym ciekawym odkryciem jest miejsce domniemanego grobu jednego z niewolników. Nasza Pani informator wielokrotnie wspominała, że w skarpach tych rowów są pochowani ludzie. Zdaje się że jest pewna poszlaka wskazująca na miejsce takiego pochówku. Kolega Łukasz spacerując po lesie znalazł nietypową jak na szatą leśną roślinność w zagłębieniu rowu przeciwpancernego. Kto wie czy nie jest to rozsiany cmentarny "ozdobnik", który ktoś kiedyś zasadził na grobie, a teraz grób zatarł się a roślina rozrosła w sprzyjających warunkach.
Tutaj pytanie do znawców botaniki, co sądzicie o pochodzeniu tego rodzaju roślinności w lesie?
1-SAVE_20200201_110109.jpg
1-SAVE_20200201_110109.jpg (339.9 KiB) Przejrzano 7492 razy
2-SAVE_20200201_110119.jpg
2-SAVE_20200201_110119.jpg (306.7 KiB) Przejrzano 7492 razy
3-SAVE_20200201_110127.jpg
3-SAVE_20200201_110127.jpg (340.89 KiB) Przejrzano 7492 razy
4-SAVE_20200201_110146.jpg
4-SAVE_20200201_110146.jpg (310.91 KiB) Przejrzano 7492 razy
Awatar użytkownika
Thomas
Moderator globalny - Stowarzyszenie
Posty: 1509
Rejestracja: wt gru 01, 2009 8:40 pm
Kontakt:

Re: Obóz pracy - Szczechowo, Rydzewo (pow. sierpecki)

Postautor: Thomas » sob lut 01, 2020 12:47 pm

Dzięki Jacek&Agatka wiem, że ta roślina nazywa się Rojnik.
Agata przywiozła nam sadzonki Rojnika i sztucznie sadziliśmy go na grobach na cmentarzu w Osówce. Ładnie i szybko się rozrósł, ale czy stała za tym jakaś wyższa/cmentarna idea? Nie wiem, nie pamiętam, może Agata się wypowie?
Awatar użytkownika
Jacek&Agatka
Stowarzyszenie
Posty: 670
Rejestracja: wt kwie 13, 2010 8:21 pm

Re: Obóz pracy - Szczechowo, Rydzewo (pow. sierpecki)

Postautor: Jacek&Agatka » sob lut 01, 2020 5:18 pm

Nooo Thomas, jestem pod szczególnym wrażeniem, żeś spamiętał, co żem Ci mówiła. Rojnik bardzo szybko się rozmnaża wegetatywnie i ma małe wymagania glebowe i co do ilości wody w podłożu. Wystarczy kilka rozetek tej rośłiny a potrafi zdziałać cuda. Byc że w Waszym miejscu rojnik został kiedyś wyrzucony wraz z innymi "roślinnymi śmieciami" z działki lub ogrodu i zwyczajnie się rozrósł. Na DObaczewie przy jednej z figur przydrożnych też rośnie rojnik oraz w promieniu kilunastu metrów od figury w głąb lasu iglastego. Ot, taka pamiątka po wizycie człowieka w lesie.
AGATA
Awatar użytkownika
Majsterek
Administrator - Stowarzyszenie
Posty: 947
Rejestracja: pn lis 15, 2010 11:20 pm

Re: Obóz pracy - Szczechowo, Rydzewo (pow. sierpecki)

Postautor: Majsterek » sob lut 01, 2020 6:30 pm

Dzięki za konkretne wyjaśnienia. Dodam od siebie, że miejsce w którym występuje tu rojnik jest jednak mało przypadkowe i podpada pod opis przedstawiony przez naocznego świadka pochówków. Ponoć niedawno jeszcze miały być drewniane krzyże w skarpach tych rowów. Niestety nie zachowały się. Próba odnalezienia jednego z grobów, przez młodszego człowieka który dobrze pamiętał lokalizację, zakończyła się jego konsternacją. Nie był w stanie uwierzyć że krzyż nad mogiłką którą odwiedzał nie wiadomo kiedy rozpłynął się.
Do tego miejsce w którym znaleziono tę roślinność nie znajduje się przy żadnej drodze, nie sądzę aby ktoś trudził się z wysypywaniem resztek z doniczek z dala od dróg, w odległym zakątku lasu. Na wiosnę planujemy zabrać starszą Panią w to i inne miejsca, dla lepszego przywołania wspomnień. Istnieje też realna perspektywa zorganizowania w pełni legalnych badań powierzchniowych za pozostałościami z konstrukcji tzw. celt. Są osoby zainteresowane i chętne - bardzo mnie to cieszy. Inni anonimowi rozmówcy wskazują że znajdywali tam przypadkowo bardzo konkretne artefakty. Są też powtarzające się opowieści o tragicznym losie niewolników którzy nie zdołali uciec z obozu przed tzw. "wyzwoleniem" - te już mniej cieszą.
Pozdrawiam szanownych forumowiczów ;)

Wróć do „Obozy i więzienia”

Kto jest online

Użytkownicy przeglądający to forum: Obecnie na forum nie ma żadnego zarejestrowanego użytkownika i 4 gości